VTFA: Động lực mới cho thuận lợi hóa thương mại

14:59:22 | 17/12/2014

Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham Vietnam) và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa chính thức ký kết biên bản ghi nhớ về thành lập Liên minh Thuận lợi hóa Thương mại Việt Nam (VTFA). Mục tiêu hàng đầu của Liên minh này nhằm hỗ trợ những nỗ lực cải cách chính sách và thể chế liên quan đến thuận lợi hóa thương mại, cải thiện môi trường kinh doanh tại Việt Nam, qua đó góp phần gia tăng khả năng cạnh tranh quốc tế của Việt Nam.

Phát biểu tại lễ kí kết, bà Claire Pierangelo - Đại biện lâm thời Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam nhận định Biên bản ghi nhớ được ký kết giữa USAID, AmCham và VCCI cùng với những thành viên sáng lập làm nhân chứng sẽ là khởi đầu cho mong đợi về một mối quan hệ đối tác công-tư năng động, toàn diện với Tổng cục Hải quan và nhiều cơ quan chức năng khác của Việt Nam liên quan đến hoạt động thương mại xuyên biên giới cũng như tham gia vào cơ chế “Một cửa quốc gia” đang được xây dựng.


Theo nội dung kí kết, VTFA sẽ hỗ trợ thực hiện Hiệp định Thuận lợi hóa Thương mại (TFA) tại Việt Nam cũng như các thỏa thuận thương mại tự do tiếp theo như Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Liên minh cũng hướng tới nâng cao khả năng cạnh tranh của các công ty trong nước và nước ngoài tại Việt Nam thông qua phát triển một môi trường kinh doanh rõ ràng và minh bạch hơn. Trọng tâm đặc biệt của chương trình hợp tác này là giúp Việt Nam đạt được mục tiêu đặt ra trong Nghị quyết số 19/NQ-CP nhằm cải thiện hoạt động thương mại xuyên biên giới bằng việc giảm đáng kể thời gian và chi phí xuất nhập khẩu xuống mức trung bình của khu vực; cụ thể sẽ giảm các chỉ số thương mại xuyên biên giới trong số ngày cần thiết để nhập hay xuất khẩu tại Việt Nam từ 21 ngày xuống 14 ngày vào cuối năm 2015.

Thông qua các mạng lưới gồm nhiều thành viên của mình, VTFA sẽ tăng cường chia sẻ thông tin về hỗ trợ thương mại bao gồm tham gia vào Khảo sát mức độ hài lòng của doanh nghiệp được VCCI phối hợp thực hiện cùng Tổng cục Hải quan; đồng thời chia sẻ dữ liệu thu được từ khu vực tư nhân về hoạt động hải quan. Ngoài ra VTFA còn giúp Việt Nam xây dựng quan hệ đối tác công-tư bền vững và cởi mở để tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại, từ đó giúp giảm nghèo và thúc đẩy tăng trưởng toàn diện

Theo chia sẻ của bà Anne Aarnes - Quyền Giám đốc khu vực châu Á của USAID, thuận lợi hóa thương mại là một công cụ mạnh mẽ để đưa doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) tham gia vào chuỗi giá trị trong nước cũng như toàn cầu và điều này giúp tăng trưởng mang tính toàn diện hơn. Theo đó Hiệp định VTFA sẽ là tiếng nói quan trọng đại diện cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ này, những doanh nghiệp vốn chưa xuất hiện thường xuyên và có ít tiếng nói trong các quy trình chính sách.

Bà Anne Aarnes cho biết USAID cam kết ngân sách 2,5 triệu USD để hỗ trợ Việt Nam tăng cường tạo thuận lợi cho thương mại thông qua thực hiện Hiệp định TFA và thực hiện các điều khoản tạo điều kiện thương mại được mong đợi trong Hiệp định TPP. Liên minh này sẽ là nội dung trọng tâm của hoạt động hỗ trợ và nhận được trợ giúp đáng kể về tài chính, thúc đẩy sự lãnh đạo, nguồn lực, kiến thức và cam kết của các đối tác khu vực tư nhân trong Liên minh. Ngoài ra Liên minh sẽ tác động nhằm nâng cao quan hệ đối tác doanh nghiệp-hải quan tại Việt Nam, xây dựng quan hệ tham vấn chính thức giữa hải quan, các cơ quan liên quan đến tạo thuận lợi thương mại, và các doanh nghiệp trong nước và quốc tế cùng các hiệp hội của họ.

Ông Mark Townsend - Chủ tịch AmCham Vietnam

VTFA được thành lập nhằm mục đích tham gia chính thức vào các mối quan hệ tham vấn cấp cao với sự tham dự của các hiệp hội kinh doanh, các công ty nội địa và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, Tổng cục Hải quan Việt Nam và các cơ quan chính phủ khác. Trong sự hợp tác với USAID, VCCI và các hiệp hội kinh doanh khác trong VTFA, chúng tôi mong muốn chia sẻ những cách thức thực hiện tốt nhất dựa trên hơn 25 năm kinh nghiệm về Luật Hiện đại hóa Hải quan Mỹ năm 1993, thực hiện các quy định của Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ và các Hiệp định thương mại tự do khác, đặc biệt là Hội đồng Tư vấn Thực hiện Thương mại Hải quan Hoa Kỳ (COAC).

Bà Anne Aarnes - Quyền Giám đốc khu vực châu Á của USAID

Hoạt động hỗ trợ của USAID cho Liên minh do AmCham và VCCI dẫn dắt đại diện cho một mô hình hỗ trợ mới của chúng tôi dành cho quá trình thực hiện TFA, bắt nguồn từ việc tham gia thực tế cùng cộng đồng doanh nghiệp nhằm xác định những ưu tiên và thực hiện cải cách để doanh nghiệp đạt được những kết quả phát triển và kinh doanh thực chất.

Trước đây USAID chưa từng áp dụng biện pháp tiếp cận do khu vực tư nhân thực hiện cho cải cách thuận lợi hóa thương mại. Dựa vào kinh nghiệm tiên phong của Việt Nam, USAID sẽ triển khai rộng rãi cho các chương trình thương mại của mình tại nhiều quốc gia đang phát triển, nơi chúng tôi đang hỗ trợ thực hiện TFA.

Ông Võ Tân Thành - Giám đốc VCCI – HCM

Tạo thuận lợi thương mại ngày nay đã trở thành một xu thế và là thực tiễn trên quy mô toàn cầu. Hàng năm các quốc gia có thể theo dõi thứ hạng chỉ số tạo thuận lợi hóa thương mại tại các diễn đàn kinh tế có uy tín trên thế giới như thứ hạng trong các kỳ thi Olympic thể thao. Chỉ số xếp hạng môi trường kinh doanh thuận lợi năm 2015 của Việt Nam là 78 trên tổng số 189 nền kinh tế; theo khảo sát của Ngân Hàng thế giới năm 2013, thứ hạng Chỉ số thuận lợi hóa thương mại, cụ thể là Chỉ số Hoạt động Thương mại Xuyên biên giới (TBA) của Việt Nam  là 74 trên 185 nền kinh tế và Chỉ số  Kết quả Hoạt động Logistics Thương mại (LPI) của Việt Nam là 53 trên tổng số 155 nền kinh tế được khảo sát.  Đây rõ ràng là những con số rất khiêm tốn cho thấy còn nhiều  khoảng cách  với các nền kinh tế có các thông lệ và thực tiễn tạo thuận lợi thương mại tốt nhất trên thế giới và để lọt vào nhóm các nền kinh tế top 50 có chỉ số tạo thuận lợi thương mại cao thì cả các cơ quan hữu quan của Chính phủ, doanh nghiệp và các hiệp hội ngành nghề phải cùng chung tay phối hợp và nỗ lực để cải thiện môi trường pháp lý, cơ sở hạ tầng và năng lực thể chế. Chúng ta kỳ vọng dự án của chúng ta có thể góp phần  để xuất những lộ trình và những biện pháp giúp cải thiện những chỉ số đó.

Chúng tôi tin tưởng qua sự kiện thành lập VTFA ngày hôm nay, Việt Nam sẽ có thêm nguồn lực cần thiết, tranh thủ được sự hợp tác quốc tế, qua đó góp phần tăng cường năng lực cho các cơ quan hữu quan, giới thiệu các mô hình và thực tiễn tốt nhất từ các nền kinh tế trên thế giới về tạo thuận lợi hóa thương mại, qua đó giúp mang lại những lợi ích thiết thực có thể đo lường và cảm nhận được. Cơ chế tham vấn giữa doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế và các cơ quan quản lý hữu quan của nhà nước khi được xây dựng và triển khai một cách thường xuyên và hiệu quả sẽ góp phần tạo sự minh bạch, liêm chính cho hệ thống quản lý; đồng thời còn là cơ chế phản hồi thông tin tích cực giúp các cơ quan quản lý hoàn thiện bộ máy quản lý, tiến tới xây dựng cơ chế hợp tác cùng có lợi giữa các bên.

Mỹ Châu