Cùng phối hợp điều hành kinh tế vĩ mô 2015

Nhận định và lường trước những khó khăn bất ổn trong điều hành kinh tế vĩ mô năm 2015, bốn cơ quan quản lý nhà nước gồm: Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Công Thương và NHNN đã tổ chức cuộc họp lần thứ nhất triển khai “Quy chế phối hợp trong quản lý và điều hành kinh tế vĩ mô”. Nội dung chính của cuộc họp tập chung vào hai nhóm vấn để lớn: Phối hợp quản lý và điều hành các chỉ tiêu vĩ mô trong quý I và cả năm 2015; hình thành và củng cố tổ điều phối của các bộ và cơ chế hoạt động phối hợp cụ thể giữa các tổ với các cơ quan, tổ chức khác có liên quan.

Phiên họp quan trọng và lần đầu tiên này nhằm cụ thể hóa ý kiến chỉ đạo điều hành của Chính phủ cũng như triển khai thực hiện Quyết định số 1317/QĐ-TTg ngày 16/8/2013 của Thủ tướng Chính phủ về cải cách cơ chế phối hợp trong quản lý và điều hành kinh tế vĩ mô. Đồng thời, cụ thể hoá các nội dung đã được cơ quan này ký kết tại "Quy chế phối hợp trong quản lý và điều hành kinh tế vĩ mô" vào ngày 01/12/2014. Nội dung bản Quy chế cũng chỉ rõ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư được giao chủ trì việc xây dựng và điều hành các mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Cũng theo bản quy chế này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng có nhiệm vụ định kỳ hằng quý tập hợp, đánh giá kết quả phối hợp trong điều hành các mục tiêu kinh tế vĩ mô. Ngoài việc họp định kỳ sẽ có các báo cáo tháng, quý, năm. Mỗi cơ quan thành lập Tổ điều phối với thành phần là đại diện các đơn vị trực thuộc có liên quan là đầu mối thực hiện.

Theo đánh giá của các chuyên gia và các nhà xây dựng chính sách bản Quy chế mới này sẽ cụ thể hóa việc thực hiện Quy chế của Chính phủ nhằm: Tăng cường tính thống nhất, hiệu lực, hiệu quả quản lý kinh tế vĩ mô; ứng phó kịp thời, hiệu quả với các biến động kinh tế-xã hội trong và ngoài nước trong từng thời kỳ. Bên cạnh đó, việc ký kết quy chế phối hợp giữa 4 Bộ cũng hướng tới mục tiêu tạo lập môi trường kinh tế vĩ mô ổn định, môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch, tăng khả năng dự đoán được để góp phần tăng cường thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh và tạo nền tảng cho tăng trưởng bền vững.

Quy định chức năng quyền hạn của mỗi Bộ

Theo sự chỉ đạo của Chính phủ, tới đây Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ là cơ quan đầu mối chủ trì trong các nhiệm vụ trọng tâm xây dựng và phát triển kinh tế đất nước. Bộ sẽ tập chung điều hành và quản lý các vấn đề như: : Tốc độ tăng trưởng GDP, tổng vốn đầu tư toàn xã hội, vốn tín dụng Nhà nước, đầu tư của các loại hình doanh nghiệp, đối tác công-tư và tiêu dùng xã hội.

Riêng về nhiệm vụ kiềm chế lạm phát, Ngân hàng nhà nước được giao chủ trì xây dựng và điều hành mục tiêu này, theo đó, đó tập trung vào: tổng dư nợ tín dụng cho nền kinh tế, tổng phương tiện thanh toán, lãi suất, cán cân thanh toán, tỷ giá. Bộ Tài chính chủ trì hoặc phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để cung cấp thông tin về điều hành giá; cung cấp thông tin về thuế xuất nhập khẩu các mặt hàng thuộc diện Nhà nước quản lý giá, vốn huy động qua thị trường chứng khoán, quản lý nợ nước ngoài; có ý kiến về điều hành tỷ giá, lãi suất, tổng phương tiện thanh toán và các vấn đề cần thiết khác.

Về nhiệm vụ thu – chi Ngân sách nhà nước, Bộ Tài chính được giao chủ trì xây dựng và thực hiện chính sách tài khóa, bao gồm cân đối thu, chi, bội chi Ngân sách Nhà nước; quản lý vay nợ, trả nợ trong nước, ngoài nước của Chính phủ, nợ công, nợ nước ngoài của quốc gia và nguồn viện trợ quốc tế. Định kỳ hàng quý, Bộ Tài chính chủ trì tổng hợp báo cáo đánh giá kết quả phối hợp cân đối thu - chi ngân sách Nhà nước.

Về hoạt động điều hành các hoạt động thương mại xuất nhập khẩu Bộ Công thương được giao chủ trì điều hành thương mại trong nước, xuất nhập khẩu và cán cân thương mại, trong đó tập trung vào: phát triển thị trường trong nước; xuất nhập khẩu, cán cân thương mại. Định kỳ hàng quý, Bộ Công Thương chủ trì tổng hợp báo cáo đánh giá kết quả phối hợp điều hành thương mại trong nước, xuất nhập khẩu và cán cân thương mại.

Đặc biệt liên quan đến thông tin lo ngại giá dầu thô thế giới giảm, buộc Việt Nam phải giảm tới 30% sản lượng khai thác sẽ tác động lớn đến nền kinh tế tăng trưởng GDP có thể suy giảm tới 0,8% đến 1,2%. Trả lời về câu hỏi này Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho rằng, trong năm 2014 Việt Nam khai thác được trên 15 triệu tấn dầu thô. Chi phí khai thác dầu thô ở Việt Nam dao động từ mức 30 đến 70 USD/thùng. Còn năm 2015, dự toán thu ngân sách từ dầu thô là nghìn tỷ đồng với giá dự toán dầu thô là 100 USD/thùng. Và nếu giá dầu giảm 1 USD/thùng, ngân sách sẽ hụt thu khoảng 1.000 - 1.200 tỷ đồng, còn nếu giá dầu giảm từ trên 100 USD/thùng đầu năm 2014 xuống còn khoảng bình quân 70 USD/thùng trong năm 2015, thì ngân sách hụt thu khoảng 30.000 tỷ đồng. Như vậy với mức giảm trên sẽ có tác động lớn đến ngân sách quốc gia cả về xuất khẩu và nhập khẩu. Tuy nhiên, tất cả các tính toán trên đều dừng lại ở giác độ dự báo giả định do đó các bộ liên ngành cần có các biện pháp phối hợp nghiêm túc. Và cũng cần có đề xuất phương án bù đắp các khoản thiếu hụt trên để tổng thể nền kinh tế không bị ảnh hưởng, Bộ trưởng Vinh nói.

Anh Phương