Đầu tư vào Tây Bắc: Ngân hàng chú trọng đến an sinh xã hội bền vững

Đó là khẳng định của ông Đào Minh Tú – Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, trong cuộc trao đổi với phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum về các giải pháp thu hút đầu tư hiệu quả vào Tây Bắc – Vùng đất đầy tiềm năng nhưng vẫn còn nhiều khó khăn. Nguyệt Thắm thực hiện.

Thưa Phó Thống đốc, hiệu quả vốn tín dụng cho vùng Tây Bắc thời gian qua được đánh giá thế nào?

Tây Bắc vẫn là khu vực hết sức khó khăn của cả nước, có tới 43/62 huyện nghèo nhất cả nước, tỷ lệ hộ nghèo năm 2013 lên tới 25,6%. Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước, thời gian qua ngành ngân hàng đã đẩy mạnh đầu tư tín dụng để đáp ứng nhu cầu vốn cho phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm an sinh xã hội  trên địa bàn, đồng thời phát huy những tiềm năng lợi thế của khu vực Tây Bắc như lâm nghiệp, khai khoáng, thủy điện.

Dư nợ tín dụng vùng Tây Bắc trong 5 năm qua liên tục tăng với tốc độ tương đối cao. Đến cuối năm 2014, tổng dư nợ cho vay đạt khoảng 147.255 tỷ đồng, tăng 14,46% so với năm 2013, cao hơn mức tăng bình quân của cả nước. Bên cạnh các chương trình cho vay phát triển nông nghiệp, nông thôn, hệ thống ngân hàng đã tích cực đầu tư vốn tín dụng cho các dự án trọng điểm, có tính chất lan tỏa trong khu vực như dự án thuỷ điện Lai Châu, Sơn La, đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai,... góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của vùng.

Riêng đối với tín dụng chính sách, đến 30/11/2014, tổng dư nợ cho vay của Ngân hàng chính sách xã hội vùng Tây Bắc là 21.529 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng hơn 16% tổng dư nợ vay của toàn hệ thống NHCSXH, với hơn 01 triệu khách hàng còn dư nợ. Trong hơn 10 năm hoạt động của NHCSXH tại vùng Tây Bắc đã giúp cho trên 466 nghìn hộ thoát nghèo; trên 1,7 triệu lao động được tạo việc làm mới nhờ vốn vay của các chương trình tín dụng; hỗ trợ hơn 260 nghìn học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập; xây dựng được trên 552 nghìn công trình nước sạch và vệ sinh môi trường ở nông thôn…

Các chương trình tín dụng chính sách của Nhà nước đã từng bước góp phần xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống và bảo đảm an sinh xã hội khu vực; Cơ sở hạ tầng và bộ mặt các vùng nông thôn trong khu vực đã có những thay đổi đáng kể theo chiều hướng tích cực.

 Hoạt động ASXH của ngành Ngân hàng được Quốc hội, cử tri cả nước đánh giá luôn là điểm sáng trong bức tranh tổng thế của nền kinh tế trong nhiều năm qua. Xin Phó Thống đốc vui lòng chia sẻ định hướng tín dụng của ngành NH và hoạt động ASXH trong thời gian tới để góp phần phát triển kinh tế xã hội tại khu vực Tây Bắc?

Trong thời gian tới, bám sát Nghị quyết 37-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa IX) và Kết luận số 26-KL/TW ngày 2/8/2012 của Ban chấp hành Trung ương về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng trung du và miền núi bắc bộ đến 2020, để góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội vùng Tây Bắc; NHNN tiếp tục chỉ đạo các TCTD:

- Đẩy mạnh đầu tư tín dụng cho các dự án trọng điểm tại khu vực Tây Bắc và các công trình trọng điểm khác để tạo ra sự lan tỏa và chuyển dịch cơ cấu kinh tế mạnh trong vùng;

- Ưu tiên vốn cho vay phục vụ phát triển nông nghiệp nông thôn theo Nghị định 41/2010/NĐ-CP, đặc biệt là các vật nuôi, cây trồng có thế mạnh của vùng; Gắn cho vay nông nghiệp nông thôn với chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới của các địa phương trên địa bàn;

- Tăng cường cho vay đối với người nghèo và các đối tượng xã hội nhằm xóa đói, giảm nghèo và từng bước nâng cao đời sống của người dân trong khu vực. Kết hợp lồng ghép tín dụng chính sách với các chương trình bảo đảm an sinh xã hội khác trên địa bàn. 

- Phối hợp chặt chẽ với Ban chỉ đạo Tây Bắc, chính quyền các cấp của địa phương thuộc khu vực Tây Bắc triển khai chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp để trực tiếp tháo gỡ khó khăn, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng phát triển sản xuất – kinh doanh.      

Riêng đối với công tác ASXH, trong nhiều năm qua, thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững, bên cạnh hoạt động tín dụng, ngành Ngân hàng với khả năng và trách nhiệm cao nhất của mình đã chủ động, tích cực và luôn đi đầu trong hoạt động tài trợ ASXH cho các vùng, miền trong cả nước, đặc biệt là đối với các vùng, miền còn nhiều khó khăn như Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ. Năm 2013, thông qua Hội nghị Xúc tiến đầu tư Tây Bắc được tổ chức tại Tuyên Quang, NHNN đã vận động các NHTM tài trợ cho khu vực số tiền gần 455 tỷ đồng; năm 2014, trong bối cảnh hoạt động của hệ thống NHTM còn nhiều khó khăn, các ngân hàng vẫn cố gắng dành một số tiền đáng kể là 333 tỷ đồng để thực hiện các dự án, công trình ASXH.

Trong thời gian tới, phát huy truyền thống tinh thần tương thân, tương ái và trách nhiệm xã hội cao, tập thể cán bộ, công nhân viên chức và người lao động ngành Ngân hàng sẽ tiếp tục chủ động tham gia các hoạt động ASXH trên cả nước nói chung và vùng Tây Bắc nói riêng. Các chương trình, dự án ASXH sẽ tập trung vào việc xây dựng nhà cho người nghèo; khu, cụm trường nội trú và trạm y tế vùng cao góp phần từng bước cải thiện cơ sở hạ tầng giáo dục, y tế và điều kiện sống của một bộ phận dân cư, đặc biệt là đồng bào nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa tại Tây Bắc.

 Thực tế cho thấy mặc dù có nhiều tiềm năng nhưng các tỉnh vùng Tây Bắc chưa thực sự là địa chỉ hấp dẫn đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Theo Phó Thống đốc, chúng ta cần có giải pháp gì để thu hút nhiều hơn nữa vốn đầu tư cho Tây Bắc?

Đúng là có nhiều tiềm năng, lợi thế về khoáng sản, du lịch, thủy điện... nhưng Tây Bắc vẫn là khu vực gặp nhiều khó khăn so với khu vực khác trong cả nước: giao thông đi lại khó khăn, thu nhập của người dân còn thấp, nguồn nhân lực trình độ cao hạn chế, điều kiện thời tiết khắc nghiệt, thị trường sản xuất hàng hóa, thị trường tiền tệ chưa phát triển... Đây chính là những rào cản để thu hút vốn đầu tư vào Tây Bắc. Nhằm thu hút nhiều hơn nữa vốn đầu tư vào khu vực Tây Bắc cần xây dựng kế hoạch phát triển toàn diện cho Tây Bắc, trong đó tập trung vào các nội dung chủ yếu sau:

- Đẩy mạnh phát triển cơ sở hạ tầng, giao thông thuận lợi nhằm tạo sự kết nối thuận lợi trong khu vực và giữa Tây Bắc với các vùng kinh tế khác;

- Nhà nước tập trung đầu tư vào các dự án trọng điểm có thế mạnh của khu vực để tạo sự đột phá trong phát triển và khuyến khích các nhà đầu tư đẩy mạnh đầu tư vào khu vực Tây Bắc;

- Tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao tại địa phương và có chính sách thu hút, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của các địa phương trong khu vực.

- Phải có quy hoạch định hướng một cách rõ ràng, vừa là quy hoạch tổng thể vùng, quy hoạch cụ thể của các địa phương và những quy hoạch này phải sát thực tiễn, có lộ trình phù hợp với nguồn lực để quy hoạch có tính khả thi.

- Trung ương cần có những chính sách, cơ chế rất cụ thể hỗ trợ cho vùng cũng như cho từng địa phương. Những chính sách này cần được xây dựng căn cứ vào điều kiện kinh tế - xã hội, phong tục, tập quán, lợi thế và khó khăn. Tôi muốn xin được nhấn mạnh là chúng ta đã có nhiều cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ Tây Bắc rồi nhưng vẫn rất cần các chính sách cụ thể, sát thực tiễn và khả thi, phải tạo lòng tin cho nhà đầu tư trong và ngoài nước.

 Cùng với vốn đầu tư, theo Phó Thống đốc, sự phối hợp giữa các Bộ, ngành có vai trò thế nào để Tây Bắc phát triển hơn nữa?

Như đã đề cập ở trên, Tây Bắc vẫn là một khu vực hết sức khó khăn, vì vậy để phát triển Tây Bắc rất cần sự phối hợp chặt chẽ của các Bộ, ngành trong việc tham mưu cho Bộ Chính trị, Chính phủ đưa ra những chủ trương, kế hoạch phù hợp để thúc đẩy Tây Bắc phát triển tương xứng với tiềm năng và thế mạnh của khu vực. NHNN sẽ phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, địa phương trong khuôn khổ điều phối chung của Ban chỉ đạo Tây Bắc để triển khai các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội khu vực. Tuy nhiên, để phát triển Tây Bắc nhanh, bền vững bên cạnh sự vào cuộc của các Bộ, ngành cần có sự cố gắng, nỗ lực và sáng tạo của chính quyền và người dân địa phương trong khu vực.

Trân trọng cảm ơn Phó thống đốc!