Ngân hàng Nhà nước cam kết giữ ổn định tỷ giá

Chưa đi hết nửa đầu năm 2015, tỷ giá đã được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam điều chỉnh tăng hết biên độ 2% mục tiêu đề ra cho năm nay. Sau động thái này, tỷ giá vẫn còn áp lực gia tăng, tuy nhiên nhà điều hành thị trường đã đưa ra cam kết mạnh mẽ giữ ổn định tỷ giá từ nay đến cuối năm.

Kể từ tháng 3/2015, đồng USD tăng giá trên thị trường thế giới, áp lực tăng tỷ giá ngày càng tăng ở thị trường trong nước. Ngày 7/5/2015, NHNN đã điều chỉnh tăng nốt 1% tỷ giá bình quân liên ngân hàng nhằm chủ động dẫn dắt thị trường. Đây là lần tăng tỷ giá thứ 2 kể từ đầu năm, tăng hết biên độ 2% cho mục tiêu điều hành tỷ giá của năm 2015.

Tăng tỷ giá dẫn đến tăng giá đầu vào của các DN, do phần lớn nguyên nhiên vật liệu đều phụ thuộc nhập khẩu, chỉ riêng các DN xuất khẩu có lợi do lợi nhuận thu được bằng USD có lợi hơn. Một lý do nữa, khi thị trường trong nước kỳ vọng vào tỷ giá tăng trong tương lai, các DN sẽ tiếp tục găm giữ USD, các nhà đầu tư tiếp tục nắm giữ khiến tỷ giá càng thêm căng thẳng. Khi NHNN sử dụng hết biên độ tăng sẽ xóa bỏ tâm lý kỳ vọng này, giải tỏa áp lực cho thị trường.

Thực tế cho thấy, chính sách điều hành tỷ giá của NHNN kể từ năm 2012 rất rõ ràng và nhất quán. NHNN công bố biên độ dự kiến tăng tỷ giá ngay từ đầu năm, từ đó điều hành trong phạm vi biên độ đề ra. Hàng năm tỷ giá đều được kiểm soát trong biên độ đề ra, cụ thể, năm 2012 và 2013, NHNN định hướng mức điều chỉnh tỷ giá không quá 2-3% nhưng trên thực tế năm 2012 không cần phải điều chỉnh, năm 2013 chỉ điều chỉnh tăng 1%, năm 2014 điều chỉnh 1% trong khi biên độ định hướng không quá 2%. Năm 2015, NHNN định hướng điều hành tỷ giá trong phạm vi biên độ không quá 2% cho cả năm.

Tuy nhiên, mới hơn 4 tháng đầu năm đã điều chỉnh tỷ giá hai lần với mức điều chỉnh tổng cộng là 2%, tức là đã hết mức công bố cho cả năm. Bà Nguyễn Thị Hồng, Phó thống đốc NHNN phân tích: Lần thứ nhất, quyết định điều chỉnh 1% vào ngày 7/1/2015 ngay sau khi Nghị quyết Chính phủ được ban hành để chủ động dẫn dắt thị trường, đồng thời, giúp cho DN xuất khẩu và nhập khẩu chủ động hoạt động sản xuất kinh doanh ngay từ đầu năm, phù hợp với diễn biến của thị trường tiền tệ trong và ngoài nước. Ngay sau khi NHNN điều chỉnh tỷ giá bình quân liên ngân hàng, tâm lý thị trường đã được giải tỏa, các tổ chức và cá nhân tăng cường bán ngoại tệ cho các tổ chức tín dụng, NHNN mua được một lượng khá lớn ngoại tệ, bù đắp lượng ngoại tệ đã can thiệp bán ra trong dịp cuối năm 2014.

Tuy vậy, sau lần lần điều chỉnh tỷ giá vừa rồi, tỷ giá USD/VND vẫn liên tiếp tăng mạnh, áp sát trần biên độ quy định. Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng khẳng định, trong thời gian tới, NHNN điều hành tỷ giá theo hướng ổn định trong biên độ 2%, sẵn sàng bán ngoại tệ can thiệp để ổn định tỷ giá trong biên độ cam kết từ đầu năm.

Theo bà Nguyễn Thị Hồng, mức điều chỉnh tỷ giá không quá 2% đã được tính toán, cân nhắc trên cơ sở một loạt các yếu tố vĩ mô, tiền tệ trong và ngoài nước, nhưng điều chỉnh vào thời điểm nào, liều lượng điều chỉnh ra sao thì đó là phải tùy thuộc vào sự linh hoạt của NHNN, cân nhắc không chỉ yếu tố kinh tế mà còn cả yếu tố tâm lý, kỳ vọng trên thị trường.

Tuy vậy, áp lực tăng tỷ giá hiện còn rất lớn, từ diễn biến tăng của đồng USD trên thị trường thế giới. Một số ý kiến ủng hộ việc phá giá hơn mức biên độ 2% đã đề ra để hỗ trợ xuất khẩu. Việc phá giá đồng tiền đương nhiên có lợi cho xuất khẩu, nhưng các ngành sản xuất khác phụ thuộc nguồn nguyên liệu nhập khẩu sẽ chịu tác động bất lợi khi giá nhập khẩu đầu vào tính bằng đồng nội tệ gia tăng. Mức ảnh hưởng này rất lớn đối với một số ngành như dệt may, tỉ lệ nguyên liệu nhập khẩu năm 2013 là 82,5%; 70% đối với sản phẩm gỗ, 50-60% đối với sản phẩm da giày…

Tỷ giá tăng cũng làm nặng thêm nghĩa vụ trả nợ nước ngoài của Chính phủ, ảnh hưởng tới việc kiểm soát nợ công khi đang ở sát ngưỡng 65% GDP; Các khoản nợ doanh nghiệp cũng sẽ bị tăng nghĩa vụ trả nợ đối với các khoản vay nợ nước ngoài của doanh nghiệp.

NHNN trong vai trò nhà điều hành thị trường cần cân nhắc thận trọng giữa các mục tiêu. Bà Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng khẳng định: “ Qua phân tích, đánh giá nhiều khía cạnh tác động của tỷ giá và đứng trên quan điểm tổng thể lợi ích của quốc gia, không hướng đến mục tiêu duy nhất nào cả, NHNN tiếp tục định hướng cả năm 2015 sẽ điều hành trong phạm vi biên độ 2% như đã định hướng đề ra từ đầu năm”.

Lê minh