Phát huy tiềm năng lợi thế trong lĩnh vực nông nghiệp

Là tỉnh có nhiều tiềm năng, thế mạnh về nông - lâm nghiệp, Lạng Sơn đã thực hiện những cơ chế, chính sách thúc đẩy lĩnh vực này phát triển. Tạp chí Vietnam Business Forum đã có cuộc trao đổi với bà Lê Thị Thanh Nhàn - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Lạng Sơn. Trần Trang thực hiện.

Xin bà cho biết những năm qua ngành nông nghiệp Lạng Sơn đã phát huy tiềm năng lợi thế nào của tỉnh nhằm đưa nông nghiệp phát triển bền vững?

Lạng Sơn là một tỉnh miền núi biên giới với tổng diện tích tự nhiên 832.076 ha, đất nông nghiệp chiếm trên 80% tổng diện tích đất tự nhiên, trong đó đất quy hoạch cho lâm nghiệp chiếm 78% tổng diện tích tự nhiên toàn tỉnh, đất sản xuất nông nghiệp 109.553ha. Lạng Sơn có nét đặc thù của khí hậu á nhiệt đới; thổ nhưỡng chia làm 7 vùng với tổng số 16 tiểu vùng, 43 loại đất khác nhau, do đó Lạng Sơn có điều kiện phát triển đa dạng, phong phú các loài cây trồng ôn đới, á nhiệt đới và nhiệt đới và Lạng Sơn đã được biết đến với nhiều loại hoa quả đặc sắc, đặc hữu.

Phát huy những lợi thế đó, trên địa bàn tỉnh đã phát triển và hình thành một số vùng sản xuất tập trung, cho sản phẩm có giá trị kinh tế như: Vùng Thông huyện Đình Lập, Lộc Bình; vùng Hồi huyện Văn Quan, Bình Gia, Văn Lãng; vùng Chè Đình Lập với các loại chè giống mới; vùng thạch đen Tràng Định, vùng Na Chi Lăng, Hữu Lũng, vùng Hồng không hạt Bảo Lâm, quýt Bắc Sơn...trong đó đã có một số sản phẩm xuất khẩu.

Tỉnh Lạng Sơn đã xây dựng và ban hành các quy hoạch lĩnh vực nông nghiệp, đến nay ngành đã tham mưu UBND tỉnh ban hành phê duyệt 9 quy hoạch như: Quy hoạch nông nghiệp nông thôn, Quy hoạch phát triển thủy sản, Quy hoạch phát triển lâm nghiệp, Quy hoạch thủy lợi, Quy hoạch phát triển vùng nguyên liệu gắn với chế biến và xuất khẩu... xây dựng và ban hành danh mục các dự án ưu tiên, gọi vốn đầu tư. Đồng thời thực hiện các chính sách khuyến khích doanh nghiệp (DN) đầu tư vào nông nghiệp nông thôn theo Nghị định số 210/2013/NĐ-CP; Chính sách hỗ trợ nhằm giảm tổn thất sau thu hoạch theo quyết định số 68/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ...

Lạng Sơn còn quan tâm tới công tác xúc tiến thương mại nông nghiệp, thường xuyên tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, xúc tiến đầu tư, ký kết biên bản hợp tác sản xuất, tiêu thụ...như tham gia các hội chợ triển lãm nông nghiệp, tổ chức thành công hội chợ Nông nghiệp vùng Đông Bắc năm 2014. Trong tháng 8 năm 2015, ngành đã tổ chức hoạt động xúc tiến quảng bá các sản phẩm đặc trưng của tỉnh và đưa sản phẩm Na Chi Lăng vào tiêu thụ tại hệ thống siêu thị Fivimart.

Việc huy động DN tham gia vào thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới (NTM) ở Lạng Sơn có như những thuận lợi, khó khăn gì và kết quả đạt được ra sao, thưa bà?

Lạng Sơn là tỉnh miền núi, biên giới, quy mô nền kinh tế nhỏ, tính đến 21/12/2014 trên địa bàn có tổng số 1.021 DN, trong đó chỉ có 35 DN hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản. Tổng số vốn sản xuất kinh doanh bình quân năm của các DN năm 2014 là 19.886 tỷ đồng, tuy nhiên quy mô các DN chủ yếu là nhỏ và vừa do đó những đóng góp của DN vào sự phát triển kinh tế xã hội nói chung và xây dựng NTM của tỉnh nói riêng còn hạn chế. Trong gần 5 năm thực hiện chủ trương xây dựng NTM, các tổ chức, DN đóng góp 1.069.548 triệu đồng, chiếm 11,96% tổng nguồn lực huy động xây dựng NTM.

Đến nay Chương trình xây dựng Nông thôn mới tỉnh Lạng Sơn đã đạt được một số kết quả tích cực. Trong quá trình triển khai thực hiện huy động các nguồn lực DN tham gia xây dựng NTM có những thuận lợi: Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM là chủ trương đúng của Đảng và Nhà nước, đã tạo được niềm tin, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, chung sức đóng góp của người dân, tổ chức DN. Trung ương, tỉnh đã có nhiều chính sách khuyến khích, ưu đãi, thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp nông thôn do đó đã tạo ra nhiều cơ hội cho DN tham gia đầu tư vào lĩnh vực này. Bên cạnh đó, Lạng Sơn là tỉnh có nhiều tiềm năng, thế mạnh để phát triển sản xuất nông lâm nghiệp, có nhiều sản phẩm nông lâm nghiệp đặc trưng.

Tuy nhiên, vẫn còn không ít những khó khăn, hạn chế như: Đã huy động được các DN vào tham gia xây dựng NTM tuy nhiên sự hỗ trợ của các DN còn thấp. Chưa có DN mạnh dạn ứng dụng khoa học công nghệ cao, quy mô sản xuất lớn vào sản xuất nông lâm nghiệp. Cơ chế chính sách thu hút đầu tư vào nông nghiệp nông thôn có nhiều nhưng chưa đủ mạnh do vậy các DN đầu tư vào nông nghiệp nông thôn còn ít, quy mô nhỏ. Sản xuất nông lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh còn nhỏ lẻ manh mún, trình độ thâm canh sản xuất của nông dân còn nhiều hạn chế. Đã có các liên kết sản xuất giữa DN và nông dân, tuy nhiên ý thức trách nhiệm của một số bộ phận người nông dân trong thực hiện hợp đồng ký kết còn hạn chế.

Để thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa và đẩy mạnh xuất khẩu nông sản, nhiều địa phương ngày càng coi trọng và triển khai áp dụng quy trình sản xuất an toàn VietGAP. Bà đánh giá thế nào về hướng đi này ở Lạng Sơn?

Sản xuất hàng hóa và sản xuất hàng hóa an toàn đã và đang là hướng đi đúng, là yêu cầu bức thiết khi Việt Nam gia nhập WTO, tham gia vào các hiệp định thương mại khu vực và quốc tế. Để sản phẩm nông nghiệp có chỗ đứng và có thể cạnh tranh được thì phải đáp ứng được các yêu cầu của thị trường. Nhận thức rõ điều đó, từ năm 2008, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Lạng Sơn đã bắt đầu tuyên truyền, tập huấn và xây dựng các mô hình sản xuất áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến như VietGAP, GlobalGAP, GMP, HACCP, ISO 22000... để nhân rộng, việc áp dụng các quy trình sản phẩm chủ lực, sản phẩm có lợi thế cạnh tranh của tỉnh như rau, na, chè...