Thị trường lao động có nhộn nhịp sau Tết?

Thị trường việc làm Việt Nam luôn có những biến động bất thường thời điểm sau kỳ nghỉ Tết cổ truyền. Vấn nạn chính là tình trạng “nhảy việc”. Một thách thức khác là liệu trình độ và tay nghề lao động Việt Nam có đủ sức cạnh tranh với thi đấu với nguồn lao động hùng hậu đến từ cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC). Đây cũng là thực tế đã được JobStreet.com Việt Nam công bố số liệu mới đây dựa trên khảo sát các ứng viên cũng như nhà tuyển dụng để cập nhật thị trường lao động trong quý 1/2016.

Nhiều nhân sự nhảy việc

Theo số liệu cập nhật tình hình việc làm quý 1 năm 2016 mới đây của JobStreet.com cho biết, khảo sát thị trường trên 350 nhà tuyển dụng bởi JobStreet.com, có trên 75% đánh giá quý 1 và quý 2 là giai đoạn thường xuyên có nhiều biến động nhất về mặt nhân sự. Trong đó, có 68% đánh giá thời điểm sau Tết là giai đoạn cao điểm về nhu cầu tuyển dụng. Hành vi tuyển dụng này của cũng có sự tương đồng với hai quốc gia láng giềng trong khối ASEAN lần lược là Malaysia và Singapore. Bởi người lao động hai nước trên cũng được hưởng kỳ nghỉ Tết Âm lịch giống Việt Nam. Thống kê của JobStreet.com tại Malaysia và Singapore, có lần lượt 73% và 80% nhà tuyển dụng cho biết nửa đầu năm luôn là giai đoạn nhân sự có nhiều biến động nhất trong công ty.

Cũng theo thống kê và tính toán của các chuyên gia  JobStreet.com thị trường việc làm đang có sự thiên lệch trong một số ngành nghề trên thị trường. Cụ thể, theo số liệu thống kê tháng 1/2016 cho thấy, Sales (Kinh doanh), Marketing (Tiếp thị) và ICT (Công nghệ máy tính – thông tin) là ba nhóm ngành có nhu cầu tuyển dụng rất cao, chiếm hơn 40% tổng số công việc đăng tuyển trên JobStreet.com Việt Nam. Trong đó, Sales và Marketing chiếm đến 29,5% số lượng công việc đăng tuyển có có tỷ lệ hồ sơ/công việc thấp hơn so với các ngành nghề “hot” khác như tài chính/kế toán, hành chính/nhân sự.

Ngoài ra, theo thông tin từ ông Trần Anh Tuấn Phó giám đốc Trung tâm dự báo nhu cầu nhân lực và thông tin thị trường lao động TP HCM (FALMI) cho biết, các doanh nghiệp trên địa bàn TP HCM đang có nhu cầu tuyển dụng lao động rất lớn khoảng 19.000 lao động sau tết Bính Thân 2016, trong đó 30% việc làm bán thời gian, lao động thời vụ. Ông Tuấn cũng cho biết thêm, sau kỳ nghỉ lễ dài tình hình thiếu hút lao động trên địa bàn thành phố ước tính khoảng 3-4%. Và tình trạng “nhảy việc” của các lao động trong các doanh nghiệp bình quân dao động từ 6-8% trong quý 1/2016.

Còn về nhu cầu lao động cho cả năm 2016 của TP HCM, tổng hợp khảo sát nhu cầu nhân lực của các doanh nghiệp và ứng dụng các phương pháp phân tích dự báo nhu cầu nhân lực, ông Tuấn đưa ra dự báo TP HCM có nhu cầu 270.000 chỗ làm việc, trong đó có khoảng 130.000 chỗ làm việc mới. Nhu cầu tuyển dụng trải đều vào 4 quý: quý I là 65.000 chỗ làm việc, quý II là 70.000, quý III là 70.000 và quý IV là 65.000.

Thách thức từ AEC

Vào thời điểm hiện tại, nhiều chuyên gia trong lĩnh vực lao động việc làm Việt Nam đang có chung mối  lo ngại là những cơ hội và thách thức đối với ứng viên và nhà tuyển dụng Việt Nam trong khi Cộng đồng kinh tế AEC đã chính thức có hiệu lực từ cuối năm 2016.

Theo nghiên cứu của các chuyên gia JobStreet.com Việt Nam, trở ngại lớn nhất của lao động Việt Nam khi tham gia vào thị trường lao động cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) chính là khả năng ngoại ngữ. Thực tế đáng buồn là Việt Nam chỉ đứng hạng 4/5 về tiếng Anh so với các nước trong khu vực.

Còn riêng đối với các lao động mới ra trường, thì con số chỉ có 5% tự tin về khả năng tiếng Anh nhưng lại có đến 27% thừa nhận kém toàn diện về ngoại ngữ. Dù có lợi thế về sự hiểu biết về thị trường nội địa, năng suất lao động nhưng việc thiếu kỹ năng hoàn thiện đặc biệt là ngoại ngữ cũng là một trong những yếu tố cần lưu tâm để lao động Việt có thể cạnh tranh với lao động các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á.

Theo bà, Angie SW Phang, Tổng giám đốc JobStreet.com Việt Nam,  việc gia nhập AEC sẽ mở ra nhiều cơ hội cho ứng viên, khi họ được chào đón bởi các tập đoàn đa quốc gia, nhất là đối với những lao động có trình độ và tay nghề cao ở mức cao.

Tuy nhiên cũng theo bà Angie, hiện nhiều doanh nghiệp ở Việt Nam vẫn còn chưa giải quyết được vấn đề tính minh bạch thông tin về lương thưởng. Còn theo đánh giá của các chuyên gia mức lương thưởng như hiện nay của Việt Nam vẫn còn thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực do trình độ và năng suất lao động thấp hơn và có đến 60% số người được JobStreet.com khảo sát nói rằng, mức lương mà họ nhận được không đủ trang trải cuộc sống, dù tỷ lệ tăng lương bình quân của Việt Nam gần đây là 2 con số, cao hơn mức tăng trưởng lương của nhiều nước trên thế giới (chỉ ở mức 1 con số).

Do đó, nhận định về tương lai của thị trường lao động Việt Nam bà Angie cho rằng, cơ chế minh bạch mức lương sẽ làm thay đổi thị trường tuyển dụng tại Việt Nam. Thêm vào đó, một cơ chế thưởng hấp dẫn được công bố minh bạch chắc chắn là ưu thế của doanh nghiệp trong việc thu hút nhân tài, bởi rất nhiều người tham gia khảo sát mong muốn “được thưởng theo hiệu quả công việc”. Đó cũng là cách tăng sức cạnh tranh của người lao động Việt Nam khi phải đối mặt với nguồn lao động hùng hậu đến từ các nước AEC. Đặc biệt trong bối cảnh, năm 2016 được xem là năm Việt Nam sẽ hội nhập sâu rộng vào khu vực ASEAN nói riêng và thế giới nói chung khi hàng loạt các hiệp định thương mại tự do đã được ký kết: Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP), Cộng đồng ASEAN (AEC),..., bà Angie, nhấn mạnh.

Anh Phương