Chính phủ lên tiếng về việc ‘cứu” Vinashin

09:13:49 | 10/8/2010

Trong buổi họp thường kỳ Văn phòng Chính phủ vừa qua, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã công bố những kết luận của các thành viên Chính phủ về tình hình hoạt động và chủ trương, giải pháp ổn định, phát triển Tập đoàn Vinashin.

Theo báo cáo mới công bố của Văn phòng chính phủ, những yếu kém và sai phạm nghiêm trọng của lãnh đạo Tập đoàn Vinashin là nguyên nhân trực tiếp, chủ yếu, với những biểu hiện như: Năng lực quản trị doanh nghiệp và dự báo yếu kém, trình độ lãnh đạo chưa đáp ứng được yêu cầu…; Báo cáo không đúng sự thật về vốn; Quyết định đầu tư nhiều dự án ngoài quy hoạch; Những yếu kém về quyết định đầu tư, sử dụng vốn của lãnh đạo Vinashin đã làm cho Tập đoàn này không còn khả năng chi trả, không có vốn để hoạt động…

Bản báo cáo nêu rõ, ngành vận tải viễn dương bị đình đốn, các chủ tàu đã hủy hợp đồng với các thỏa thuận đóng tàu trị giá hơn 8 tỉ USD. Riêng trong năm 2010 số hợp đồng đóng tàu có nguy cơ bị hủy lên tới trên 700 triệu USD. Mặt khác, công tác dự báo còn nhiều bất cập nên việc lập kế hoạch phát triển sản xuất kinh doanh và kế hoạch đầu tư không chính xác.

Các dự án đầu tư quá nhiều, dàn trải, vượt khả năng cân đối tài chính, có dự án chưa thật cần thiết nên nhiều dự án chỉ được phân bổ vốn chưa đến 50% tổng mức đầu tư. Vốn điều lệ còn hạn chế, vốn tự có trong nhiều dự án rất thấp, có dự án đầu tư bằng 100% vốn vay. Do vậy, hầu hết dự án đầu tư đều triển khai dở dang, như các dự án giải phóng mặt bằng khu công nghiệp, dự án đóng tàu xuất khẩu, những dự án này chưa đưa vào sử dụng nhưng vẫn phải trả lãi. Việc sử dụng vốn không hiệu quả đã gây hậu quả nặng nề về tài chính đối với Vinashin.

Để giải quyết khó khăn nêu trên, Vinashin đã phải vay nợ mới để trả nợ cũ, vay ngắn hạn trả dài hạn, thậm chí lấy vốn lưu động để chi đầu tư. Kết quả là từ năm 2009, Vinashin kinh doanh thua lỗ. Đến tháng 6-2010, tổng tài sản của Vinashin khoảng 104.000 tỉ đồng nhưng tổng số nợ là 86.000 tỉ đồng, vốn điều lệ thấp lại sử dụng vốn dàn trải nên tỉ lệ nợ phải trả/vốn chủ sở hữu gần 11 lần, rơi vào tình trạng mất cân đối tài chính nghiêm trọng, đứng trước nguy cơ phá sản, sản xuất đình đốn, công nhân chuyển việc, bỏ việc gần 17.000 người, mất việc gần 5.000 người.

Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ Nguyễn Sinh Hùng cho biết, Chính phủ thảo luận kĩ nguyên nhân khách quan, chủ quan. Trong đó, nguyên nhân khách quan là do khủng hoảng kinh tế thế giới nên trong suốt hơn một năm nay, hoạt động của tập đoàn gặp khó khăn. Bởi Tập đoàn Vinashin chịu tác động hết sức nặng nề, đặc biệt về thị trường và nguồn vốn.

Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng cũng thừa nhận việc tái cơ cấu Vinashin là hệ quả của sự điều hành có “vấn đề” của lãnh đạo Bộ ngành cũng như Tập đoàn; “Nếu có tập đoàn khỏe về điều hành, có năng lực tài chính, có năng lực quản lý chặt chẽ hơn, thì khó khăn bên ngoài cũng không khiến doanh nghiệp lâm vào bờ vực phá sản”, ông Hùng nói.

Tuy nhiên, ông Hùng cũng cho biết Chính phủ phải quyết tâm “cứu” Vinashin. Thời gian tới, Chính phủ sẽ thành lập một Ban chỉ đạo do một Phó Thủ tướng Chính phủ phụ trách cùng với các bộ, ban, ngành liên quan để thực hiện một loạt các giải pháp, nhiệm vụ như kiện toàn tổ chức và bộ máy lãnh đạo, duy trì sản xuất kinh doanh và tiếp tục tái cơ cấu Vinashin...

Nguyên nhân của việc cứu Vinashin, theo ông Hùng, là nếu cho phá sản thì Việt Nam vẫn phải dựng lên một nền công nghiệp tàu thủy mới. Chính phủ đã nhận định vẫn có thể “vực lại” tập đoàn kinh tế này, sau khi giải quyết tất cả những khoản nợ nần bằng việc bán công ty con, cân đối nguồn vốn. Thậm chí, Chính phủ thấy nếu cần có thể phát hành trái phiếu cân đối cho Vinashin vay để sau khi trả hết nợ tập đoàn này sẽ hoàn lại khoản vay trên...”, ông Hùng cho biết.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Phúc: “HĐQT Vinashin bước đầu đã xây dựng phương án sản xuất kinh doanh mới, sơ bộ tính toán, năm 2010- 2012 còn lỗ nhưng dự báo đến năm 2013, 2014 bắt đầu có lãi và sau 2015 phát triển ổn định”.

Những tính toán của Chính phủ về việc Vinashin có lãi sau năm 2015 là có cơ sở vì Tập đoàn này bước đầu đã hình thành được cơ sở vật chất kỹ thuật quan trọng và khá đồng bộ của ngành công nghiệp đóng tàu biển với 28 nhà máy đóng tàu đang hoạt động có trình độ công nghệ tiên tiến. Đã thiết kế được phần công nghệ, bước đầu thực hiện được phần thiết kế kỹ thuật cho tàu 58.000 tấn, 115.000 tấn. Vinashin đóng được tàu hàng đến 53.000 tấn, tàu chở dầu thô đến 105.000 tấn, kho nổi chứa xuất dầu... Vinashin đã có nhiều đơn hàng và thỏa thuận hợp đồng sơ bộ đóng tàu với tổng trị giá khoảng 12 tỉ USD, đã hoàn thành đóng và bàn giao được 279 tàu trị giá trên 1,8 tỉ USD...

Hương Ly