Bình Phước tự tin tiến nhanh trên con đường công nghiệp hóa

19 năm kể từ ngày tái lập (01/01/1997 - 01/01/2016), Bình Phước như "chàng trai trẻ" vào độ sung sức nhất với hoài bão lớn và nhiều thành tựu nổi bật trong phát triển kinh tế - văn hóa xã hội, mạnh mẽ bắt nhịp cùng tiến trình phát triển của cả nước. Trong cuộc trao đổi với phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước – ông Nguyễn Văn Trăm cho biết: “Phát huy những thành tựu đạt được, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Bình Phước lần thứ X (nhiệm kỳ 2015-2020) đã đề ra nhiều chương trình, giải pháp quan trọng để đưa Bình Phước cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020, góp phần nâng cao vị thế của Bình Phước trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam”. Minh Kiệt thực hiện.

Giữa Bình Phước hôm nay với Bình Phước của 19 năm về trước đã có những đổi thay đáng kể nào, thưa ông?

Sau 19 năm tái lập tỉnh, Bình Phước đã gặt hái được nhiều thành tựu quan trọng, trong đó nổi bật nhất là thành tựu kinh tế. Từ năm 1997 đến nay, nền kinh tế của tỉnh liên tục tăng trưởng với tốc độ khá, quy mô tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh năm 2015 đạt 10.150 tỷ đồng, tăng gấp 7,7 lần so với năm 1997 (1.311,27 tỷ đồng); tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 1997-2015 là 11,9%. Thu nhập và đời sống nhân dân không ngừng nâng cao, GRDP bình quân đầu người năm 2015 đạt 39,8 triệu đồng, tăng gấp 15,2 lần so với năm 1997 (2,62 triệu đồng). Cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch đúng hướng, phát huy lợi thế của từng ngành, từng lĩnh vực; năm 1997 tỷ trọng ngành nông - lâm - thủy sản chiếm 70,6%, công nghiệp - xây dựng chiếm 6,9%, dịch vụ chiếm 22,5% thì đến năm 2015 tỷ trọng ngành nông - lâm - thủy sản giảm còn 36,7%, công nghiệp - xây dựng tăng lên 24,8%, dịch vụ chiếm 38,5%. Trong từng ngành đã có sự chuyển dịch cơ cấu, gắn sản xuất với thị trường, nâng cao chất lượng sản phẩm.

Kim ngạch xuất khẩu năm 2015 đạt 1.113 triệu USD, tăng gấp 33,4 lần so với năm 1997 (33,3 triệu USD); tốc độ tăng giá trị xuất khẩu bình quân giai đoạn 1997-2015 là 21,5%. Kim ngạch nhập khẩu năm 2015 đạt 302 triệu USD, tăng gấp 154 lần so với năm 1997 (1,956 triệu USD); tốc độ tăng giá trị nhập khẩu bình quân giai đoạn 1997-2015 là  32,3%. Nhập khẩu hàng hóa không chỉ đảm bảo cho phát triển sản xuất trên địa bàn tỉnh mà còn giúp các doanh nghiệp tiếp cận công nghệ mới, hiện đại; góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm và sức cạnh tranh của hàng hóa, đáp ứng nhu cầu cần thiết của đời sống nhân dân và phục vụ cho xuất khẩu.

Nếu như năm 1997, trên địa bàn tỉnh chỉ có 181 doanh nghiệp trong nước hoạt động với số vốn đăng ký 35 tỷ đồng thì đến năm 2015 đã tăng lên 4.670 doanh nghiệp với tổng số vốn đăng ký 33.800 tỷ đồng (tăng gấp 25 lần về số doanh nghiệp, gấp 950 lần về số vốn đăng ký so với năm 1997). Tương tự thu hút vốn FDI cũng tăng, năm 1997 có 01 dự án với số vốn đăng ký 20,58 triệu USD, đến năm 2015 tăng lên 134 dự án với tổng vốn đăng ký 1,097 tỷ USD (tăng 134 lần về số dự án, tăng 53,4 lần về số vốn đăng ký so với năm 1997); trong đó có 95 dự án đi vào hoạt động hiệu quả, thu hút hơn 33.000 lao động.

Song song với những thành tựu trong phát triển kinh tế, lĩnh vực văn hóa - xã hội cũng có nhiều tiến bộ. Công tác giáo dục đào tạo chuyển biến tích cực, trình độ dân trí không ngừng được nâng lên; công tác y tế, chăm sóc sức khỏe nhân dân ngày càng được cải thiện. Năm 2015, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn tỉnh giảm còn 2,53%.

Là 1 trong 5 tỉnh của Việt Nam tham gia Khu vực Tam giác phát triển Việt Nam - Lào - Campuchia (C-L-V), thời gian qua Bình Phước đã khẳng định vị thế quan trọng của mình trong chuỗi liên kết, hợp tác phát triển khu vực này ra sao? Định hướng của tỉnh trong thời gian tới nhằm tăng cường quan hệ hợp tác kết nối với các địa phương trong C-L-V cũng như phát huy hơn nữa vai trò chất xúc tác hỗ trợ các tỉnh Tây Nguyên đánh thức lợi thế của mình trong vai trò chiến lược thuộc Tam giác phát triển?

Bình Phước được kết nối với các tỉnh trong khu vực C-L-V và Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam bằng phương tiện đường bộ thông qua QL 14, QL 13 và hệ thống các cửa khẩu. Là địa phương giàu truyền thống, tinh thần đoàn kết, giao lưu trên các lĩnh vực với các tỉnh giáp biên của Campuchia và Lào, Bình Phước đã có nhiều hoạt động hợp tác, giúp đỡ các tỉnh bạn trong C-L-V về lĩnh vực nông nghiệp, y tế, giáo dục đào tạo và phát triển cơ sở hạ tầng.

Cụ thể bằng nhiều hình thức, những năm qua tỉnh đã hỗ trợ trực tiếp cho các tỉnh bạn Campuchia và Lào với tổng giá trị trên 18 tỷ đồng. Ngoài ra, Bình Phước và các tỉnh giáp biên của Campuchia đã hoàn thành phân giới, cắm mốc chính trên thực địa với tổng chiều dài 260,4km đường biên giới; đang tiến hành khảo sát và xây các mốc phụ. Trong lĩnh vực hợp tác đầu tư, hiện tỉnh có 4 dự án đầu tư sang Campuchia với tổng vốn đăng ký 148.232.500 USD; tổng diện tích đất được giao 28.642ha, trong đó diện tích đất đã trồng là 20.230 ha (đạt 70,6%).

Để thúc đẩy phát triển hợp tác thương mại qua biên giới, thời gian qua Bình Phước đã quan tâm đầu tư, nâng cấp các cửa khẩu và các tuyến đường đến các cặp cửa khẩu (Hoa Lư, Lộc Thịnh, Hoàng Diệu, Tân Tiến). Bên cạnh đó, tỉnh đã đầu tư xây dựng hạ tầng Khu kinh tế cửa khẩu Hoa Lư với diện tích quy hoạch chung 28.364 ha; chuẩn bị quỹ đất sạch để tiếp đón các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Thời gian tới để kết nối với các địa phương trong C-L-V, ngoài việc kế thừa và phát huy những thành quả đã đạt được về hợp tác đầu tư, thương mại, nông nghiệp, y tế, giáo dục thì vấn đề đầu tư cho kết cấu hạ tầng giao thông là nhu cầu quan trọng nhất tại mỗi tỉnh trong khu vực; trong đó ưu tiên hàng đầu cho đầu tư hạ tầng đường bộ để kết nối với các cảng biển lớn tại miền Trung (Đà Nẵng, Dung Quất, Quy Nhơn) và các cảng tại Đồng Nai, Tp.HCM. Ngoài ra, Bình Phước tiếp tục hoàn thiện các thủ tục kêu gọi Ngân hàng Phát triển Châu Á hỗ trợ phát triển khu vực biên giới trong C-L-V; huy động các nguồn lực để đầu tư thực hiện các dự án ổn định dân cư biên giới gắn với an ninh quốc phòng; cùng với các tỉnh trong C-L-V phối hợp thực hiện tốt các nội dung của các Hội nghị Ủy ban Điều phối, Hội nghị cấp cao   C-L-V nhằm liên kết cùng nhau phát triển, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp; kêu gọi các "Đối tác phát triển" quan tâm đầu tư vào kết cấu hạ tầng kỹ thuật trong khu vực. Thời gian tới tỉnh sẽ kiến nghị với Chính phủ sớm đầu tư 2 tuyến đường sắt Dĩ An - Lộc Ninh kết nối Campuchia (để kết nối các nước trong khu vực ASEAN) và tuyến đường sắt từ Tây Nguyên (bao gồm trục chính là Đà Nẵng - Kom Tum - Đắk Lắk - Chơn Thành - Tp.HCM). Đây là 2 tuyến đường sắt quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực C-L-V.

Đâu là những lĩnh vực kinh tế mũi nhọn được kỳ vọng sẽ tạo đột phá trong phát triển kinh tế của Bình Phước trong thời gian tới?

Trong thời gian tới, Bình Phước tập trung phát triển những ngành công nghiệp mũi nhọn được kỳ vọng sẽ tạo đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh như: công nghiệp chế biến điều, cao su, gỗ; công nghiệp sản xuất xi măng và clinker, linh kiện điện tử; công nghiệp cơ khí chế tạo; công nghiệp dệt may, da giày. Trong lĩnh vực nông nghiệp ưu tiên cho ngành chăn nuôi theo hướng công nghiệp, hiện đại vốn sẽ là một thế mạnh của tỉnh trong tương lai.

Để phát triển những ngành kinh tế mũi nhọn này, tỉnh đã chuẩn bị sẵn quỹ đất sạch để phát triển công nghiệp nhằm tiếp đón các nhà đầu tư. Bên cạnh đó, các nhà đầu tư trên địa bàn tỉnh đều được hưởng ưu đãi như nhau theo chính sách khuyến khích và ưu đãi đầu tư quy định tại Quyết định số 01/2016/QĐ-UBND ngày 07/01/2016 của UBND tỉnh; đảm bảo không phân biệt đối xử giữa các nhà đầu tư nhằm tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh. Đồng thời tỉnh sẽ tạo mọi điều kiện cho các doanh nghiệp trong việc tiếp cận quỹ đất sạch, nguồn nguyên liệu cũng như chuẩn bị các điều kiện để đẩy mạnh công tác đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp.

Để đưa Bình Phước cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020, góp phần nâng cao vị thế của Bình Phước trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, trong thời gian tới tỉnh sẽ tập trung vào những giải pháp căn cơ nào, thưa ông?

Tỉnh tập trung đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế và nâng cao chất lượng tăng trưởng; hình thành rõ nét vùng động lực, ngành chủ lực, mũi nhọn trên cơ sở tăng cường áp dụng tiến bộ KH&CN; xây dựng những sản phẩm, thương hiệu có năng lực cạnh tranh trong và ngoài nước. Tăng cường liên kết để phát huy thế mạnh và vai trò động lực của từng vùng, từng trung tâm kinh tế, góp phần đẩy nhanh tăng trưởng kinh tế; tập trung đầu tư và khai thác có hiệu quả các Khu công nghiệp, các khu thương mại, dịch vụ gắn với các Khu kinh tế, khu du lịch, đô thị và vùng nông thôn, biên giới, Khu kinh tế cửa khẩu và các cụm di tích văn hóa, lịch sử. Tiếp tục phát triển các vùng chuyên canh tập trung trồng cây công nghiệp, chăn nuôi, trồng rừng gắn với công nghiệp chế biến và tổ chức thị trường tiêu thụ sản phẩm.

Ưu tiên phát triển ngành công nghiệp thế mạnh trở thành ngành công nghiệp chủ lực, mũi nhọn như: sản xuất vật liệu xây dựng, chế biến nông, lâm sản...; chú trọng phát triển công nghiệp theo hướng công nghệ cao, có sản phẩm xuất khẩu và thu hút nhiều lao động. Tập trung thu hút đầu tư cho giai đoạn 2016-2020 cơ bản lấp đầy diện tích các Khu công nghiệp, Khu kinh tế cửa khẩu; phát triển các Khu công nghiệp đồng bộ với hạ tầng xã hội; hình thành một số Khu công nghiệp chuyên ngành như luyện kim, điện tử, tin học, hóa chất và một số khu công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ tạo tiền đề thu hút các nhà đầu tư.

Ngoài ra, tỉnh cũng tập trung thực hiện tốt các giải pháp: phát triển hoàn thiện mạng lưới giao thông; tăng cường quảng bá xúc tiến, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh; đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao...