Tổng công ty Hàng hải Việt Nam: Tận dụng “cơ hội” suy thoái

Năm vừa qua, Tổng công ty Hàng hải Việt Nam cũng chịu những ảnh hưởng nặng nề của cơn đại suy thoái kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, từ trong suy thoái đã trở thành cơ hội để công ty tận dụng nhằm ổn định, phát triển, trẻ hóa đội tàu; đẩy mạnh các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và hoàn thiện mô hình doanh nghiệp.

Không giới hạn tầm nhìn vào những khó khăn trước mắt, lãnh đạo Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam chủ động tìm ra cơ hội ngay trong thời điểm cuộc khủng hoảng tài chính đang còn gây hiệu ứng kinh doanh thu hẹp, cầm chừng ở nhiều tập đoàn trong khu vực và trên thế giới. Những cơ hội đó đã được đúc kết trong báo cáo tổng kết hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2009 của tổng công ty. Đó là các giải pháp: chính sách phù hợp và linh hoạt của Chính phủ đã kịp thời nhằm ngăn chặn suy giảm kinh tế và sự đỗ vỡ của doanh nghiệp; duy trì tăng trưởng kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm an sinh xã hội. Bên cạnh đó, kinh tế biển được Đảng và Nhà nước chú trọng phát triển, Chính phủ đã tích cực tham gia hoạt động hợp tác quốc tế đa phương, đa ngành trên các lĩnh vực hoạt động hàng hải, triển khai thực hiện các công ước đã tham gia ký kết, ban hành các cơ chế chính sách và văn bản pháp luật liên quan đến hoạt động kinh tế biển, tạo môi trường hoạt động thông thoáng và thuận lợi cho các doanh nghiệp trong ngành trong đó có Tổng công ty Hàng hải phát triển.

Trong khi không ít doanh nghiệp chỉ nhìn thấy những hậu quả của sự suy giảm kinh tế như: chi phí đầu vào của sản xuất (lãi vay, nhiên liệu, nguyên vật liệu xây dựng, nhân công và giá tàu...) giảm so với các năm trước thì Tổng công ty Hàng hải lại nhận định đây là cơ hội để đã tập trung huy động các nguồn vốn đầu tư chiều sâu tạo đà cho bước phát triển tiếp theo.

Trẻ hóa đội tàu

Theo kế hoạch, mục tiêu đặt ra trong năm 2009 toàn tổng công ty sẽ đầu tư thêm khoảng 200 ngàn tấn trọng tải tàu thông qua hình thức đóng mới trong nước và mua tàu đang sử dụng. Tuy nhiên, tận dụng giá tàu xuống thấp, các doanh nghiệp trong tổng công ty đã tận dụng nguồn vốn tự có, tìm kiếm nguồn vốn vay thương mại, thanh lý tàu cũ, đầu tư mua thêm 13 tàu hàng khô và 01 tàu container với tổng trọng tải khoảng 320.000 DWT, tổng mức đầu tư khoảng 180 triệu USD. Tổng công ty cũng đã nhận bàn giao 01 tàu hàng khô 22.500 DWT từ Vinashin, nâng tổng số tàu đóng mới hoàn thành lên 25 tàu, tổng trọng tải khoảng 319.000 DWT.

Đồng thời, tổng công ty đã thực hiện thanh lý khoảng 140.000 tấn tàu già, hết khấu hao để bổ sung nguồn vốn đối ứng đầu tư tàu trẻ hơn, tái cơ cấu đội tàu.

Như vậy, tính đến hết năm 2009, tổng trọng tải đội tàu Tổng công ty đạt khoảng 2,7 triệu DWT, chiếm khoảng 45% tổng trọng tải đội tàu biển quốc gia.

Đẩy mạnh dự án đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng

Là đơn vị được lựa chọn thực hiện các dự án thuộc chương trình xây dựng các cảng biển trọng điểm quốc gia ; tổng công ty đã tích cực chuẩn bị và đã khởi động 2 dự án quan trọng là dự án cảng trung chuyển quốc tế Vân Phong và cảng cửa ngõ quốc tế Hải Phòng.

Hàng loạt dự án khác đã được tổng công ty triển khai từ năm trước cũng được đẩy nhanh tiến độ. Đó là: dự án Cảng Đình Vũ - Hải Phòng: giai đoạn 2, đã đưa vào khai thác bến số 3, 4 với tổng chiều dài 450m và khởi công bến số 5 có chiều dài 225m. Hoàn thành các thủ tục đầu tư xây dựng giai đoạn 3 với 235m dài cầu cảng; dự án Cảng Cái Cui giai đoạn II gồm 3 bến với tổng chiều dài 500m, tổng mức đầu tư 830 tỷ đồng; dự án Cảng container quốc tế Vũng Tàu ; dự án Cảng Sài Gòn - Hiệp Phước giai đoạn 1: công suất thông qua khoảng 8,5 triệu tấn/năm, tiếp nhận tàu có trọng tải đến 50.000 DWT, tổng mức đầu tư khoảng 3.700 tỷ đồng; dự án Cảng quốc tế SP-PSA liên doanh với tập đoàn PSA tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu; dự án cảng quốc tế Cái Mép, cảng container quốc tế, cảng Sài Gòn - SSA tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (liên doanh với tập đoàn APMT, SSA); nhà máy sửa chữa tàu biển Vinalines phía Nam; nhà máy sửa chữa tàu biển Nosco – Vinalines; kho bãi container Vinalines Hải Phòng; cảng nội địa ICD Lào Cai… và hàng loạt dự án đang chuẩn bị thủ tục đầu tư.

Hoàn thiện mô hình

Chính thức hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con từ năm 2007, đến nay công tác quản lý, điều hành tổng công ty dần được hoàn thiện, phù hợp với mô hình mới, tạo điều kiện cho các công ty con, công ty liên kết linh hoạt hơn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, phát huy tốt hơn hiệu quả sử dụng phần vốn Nhà nước tại doanh nghiệp. Hiện Tổng công ty đang quản lý trên 6.000 tỷ đồng vốn Nhà nước góp tại các công ty liên doanh, công ty cổ phần và công ty TNHH một thành viên. Trong thời gian tới, lãnh đạo tổng công ty xác định công ty mẹ cần tiếp tục hoàn thiện thêm khung pháp lý để nâng cao vai trò và hiệu quả hoạt động của những người đại diện phần vốn nhà nước tại các công ty con, công ty liên kết. Tổng công ty cũng sẽ sắp xếp lại và thành lập mới một số ban tham mưu của tổng công ty, đồng thời điều chỉnh, bổ sung và ban hành một số quy chế, quy định nội bộ, cải cách thủ tục hành chính, đầu tư nhằm tăng cường hiệu quả hoạt động của công tác quản lý, điều hành sản xuất kinh doanh của tổng công ty, tạo điều kiện thuận lợi, chủ động cho hoạt động của các doanh nghiệp thành viên.

Bên cạnh việc tổ chức thật tinh gọn bộ máy của công ty mẹ, tổng công ty cũng đang tích cực sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp thành viên là Công ty Thương mại dịch vụ Cảng Sài Gòn chuyển đổi sang hoạt động theo mô hình công ty cổ phần; tiếp nhận 03 Cảng Nghệ Tĩnh, Quy Nhơn và Nha Trang trở thành doanh nghiệp thành viên của Tổng công ty và hoàn thành các thủ tục chuyển đổi các cảng trên thành Công ty TNHH một thành viên và tiếp tục sắp xếp một số đơn vị khác.

Đại diện cho quyền lợi của thành viên

Bên cạnh vai trò là người tổ chức, tạo hành lang thông thoáng và hỗ trợ cho các đơn vị thành viên; trong năm qua, tổng công ty Hàng hải Việt Nam còn là người đại diện tích cực cho quyền lợi của các đơn vị thành viên; đóng góp xứng đáng vào quá trình xây dựng các văn bản pháp luật điều chỉnh hoạt động của các doanh nghiệp trong ngành. Tổng công ty đã trình Chính phủ và các cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành xem xét, xây dựng, ban hành các văn bản pháp quy, hoạch định hoặc sửa đổi những chính sách có liên quan đến hoạt động hàng hải như: Nghị định 29/2009/NĐ-CP ngày 26/3/2009 về đăng ký và mua, bán tàu biển; nghị định 09/2009/NĐ-CP ngày 5/2/2009 ban hành Quy chế quản lý tài chính của công ty nhà nước và quản lý vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp khác; thông tư số 18/2009/TT-BTC hướng dẫn thực hiện giảm 50% mức thuế suất thuế giá trị gia tăng đối với hàng hóa nhập khẩu trong đó có tàu biển; thông tư số 112/2009/TT-BTC quy định thuế suất giá trị gia tăng của hoạt động vận tải quốc tế là 0%, dự thảo các Nghị định về bắt giữ tàu biển, quản lý cảng biển và luồng hàng hải…

Nói về những thuận lợi, khó khăn trong chặng đường kế tiếp, ông Dương Chí Dũng, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc tổng công ty cho biết: Kế thừa những thành quả đã đạt được sau hơn 10 năm hoạt động, đặc biệt là bước tăng trưởng đột biến trong giai đoạn 2006 – 2008 và những tiền đề quan trọng đã được tạo nên trong năm 2009; tổng công ty đã vững vàng bước vào năm hoạt động 2010 với niềm tin cùng cả nước kết thúc thắng lợi kế hoạch 5 năm 2005-2010.

Lưu Hiệp