Giải pháp để xây dựng nông thôn mới ở vùng đặc biệt khó khăn

Các thôn, bản, xã nằm trong diện đặc biệt khó khăn (ÐBKK) thường nằm ở vùng sâu, vùng xa, địa hình trắc trở, đi lại khó khăn, đầu tư giao thông tốn kém. Vì vậy, khi thực hiện Chương trình xây dựng NTM ở vùng ÐBKK, các tỉnh đã vận dụng sáng tạo và ban hành các cơ chế đặc thù hỗ trợ và huy động các nguồn lực triển khai xây dựng kết cấu hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông, để từ đó phát triển kinh tế - xã hội nông thôn.

Chương trình xây dựng NTM của các địa phương vùng ĐBKK đề ra mục tiêu phấn đấu trong giai đoạn 2021-2025 là cơ bản hoàn thành các tiêu chí hạ tầng thiết yếu theo quy định (hạ tầng giao thông, điện, môi trường, nước sạch, trung tâm y tế đạt chuẩn, hạ tầng giáo dục, hạ tầng vùng nguyên liệu tập trung, hạ tầng thủy lợi liên xã, hạ tầng công nghệ thông tin); có ít nhất 200 trong số 1.815 xã ĐBKK (khoảng 11%) và khoảng 420 xã an toàn khu (100%) đạt chuẩn NTM; không còn xã dưới 15 tiêu chí; có ít nhất 2.109 trong số 3.513 thôn, bản, ấp (60%) thuộc các xã ĐBKK khu vực biên giới, vùng núi, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo đạt chuẩn NTM theo Bộ tiêu chí thôn, bản đạt chuẩn NTM. Đây là nhiệm vụ quan trọng, đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, trong đó có các bộ, ngành Trung ương, cấp ủy đảng, chính quyền địa phương và sự hưởng ứng vào cuộc của người dân.

Ông Phương Đình Anh - Phó Chánh Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: tại các vùng ĐBKK công tác chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền các cấp, nhất là sự chỉ đạo quyết liệt của người đứng đầu ở mỗi địa phương chính là yếu tố then chốt để xây dựng nông thôn mới. Đặc biệt, phải biết phát hiện nhân tố điển hình, phát huy được vai trò gương mẫu, đi đầu thực hiện của người có uy tín (già làng, trưởng bản...) tại mỗi cộng đồng.

Việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 05/8/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (Khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, ngày 04/6/2010, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia (CTMTQG) xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 - 2020, đồng thời, ngay sau đó 01 năm, ngày 08/6/2011, Thủ tướng Chính phủ đã phát động Phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” để vận động, huy động các cấp, các ngành, các lực lượng xã hội và các tầng lớp nhân dân cả nước chung tay, góp sức xây dựng nông thôn mới. Gần 13 năm qua, với sự quan tâm và chỉ đạo quyết liệt của Lãnh đạo Đảng và Nhà nước, sự nỗ lực, quyết tâm của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp Nhân dân, CTMTQG xây dựng nông thôn mới đã đạt được những thành tựu “to lớn, toàn diện và mang tính lịch sử”, trở thành một phong trào có sức lan tỏa sâu rộng và mạnh mẽ trong toàn xã hội, góp phần đưa các Nghị quyết của Đảng về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, Nghị quyết của Quốc hội về CTMTQG xây dựng nông thôn mới đi vào thực tiễn. Những kết quả đạt được của Chương trình đã góp phần tạo nên sự thay đổi mạnh mẽ, diện mạo nông thôn đã có nhiều khởi sắc, hạ tầng kinh tế - xã hội ở nông thôn được cải thiện; cơ cấu lại ngành nông nghiệp đã phát huy hiệu quả, kinh tế nông thôn đã có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống của người dân nông thôn.Ông Phương Đình Anh chia sẻ thêm

Tính đến tháng 9/2023, cả nước đã có 6.043/8.167 xã (chiếm 74%) đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có 100 xã khu vực III vùng dân tộc thiểu số và miền núi đạt chuẩn nông thôn mới; có 1.528 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 230 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; bình quân cả nước đạt 16,9 tiêu chí/xã.Trong xây dựng nông thôn mới tại Việt Nam, các vùng đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số luôn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ đặc biệt của Nhà nước, các cấp, các ngành, nhất là từ khi bắt đầu triển khai giai đoạn 2 của CTMTQG xây dựng nông thôn mới (giai đoạn 2016 - 2020). Đến nay, kết quả xây dựng nông thôn mới tại các vùng này đã có rất nhiều khởi sắc, đóng góp tích cực vào kết quả xây dựng nông thôn mới chung của cả nước. Do đó, đại diện Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã nhấn mạnh 5 bài học kinh nghiệm để có kết quả xây dựng nông thôn mới đạt hiệu quả cao tại các vùng này.

Một là, công tác chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền các cấp, nhất là sự chỉ đạo quyết liệt của người đứng đầu ở mỗi địa phương là yếu tố then chốt để xây dựng nông thôn mới. Hai là, muốn xây dựng nông thôn mới, thì phải có thước đo để đánh giá việc triển khai và kết quả xây dựng nông thôn mới. Theo đó, cần phải ban hành Bộ tiêu chí nông thôn mới các cấp. Đối với vùng đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, thì cần chú trọng xây dựng tiêu chí thôn, bản đạt chuẩn nông thôn mới. Ba là, để xây dựng nông thôn mới hiệu quả, thì phải tạo dựng được phong trào thi đua tham gia xây dựng nông thôn mới. Bốn là, phải có cơ chế hỗ trợ đặc thù cho các vùng đặc biệt khó khăn. Năm là, cần phải có Chương trình phát triển kinh tế để người dân ở những vùng này phát huy được lợi thế về địa hình, cảnh quan, tài nguyên bản địa, nét đẹp văn hóa truyền thống của mỗi dân tộc phục vụ phát triển kinh tế.Đặc biệt, Chương trình OCOP đã thúc đẩy hướng đi về phát triển sinh kế ở những vùng đặc biệt khó khăn và các nhóm yếu thế, như: đồng bào dân tộc thiểu số, phụ nữ (Tỷ lệ chủ thể là người dân tộc thiểu số khu vực khó khăn, miền núi chiếm 17,1%, đặc biệt là ở khu vực miền núi phía Bắc lên đến 37,3%). Bên cạnh đó, từ tháng 8/2022, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục quyết định ban hành Chương trình phát triển du lịch nông thôn, cũng là một Chương trình góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế ở nông thôn, nhất là vùng đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Trang thông tin có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương

Nguồn: Vietnam Business Forum