Mở rộng “cửa” hợp tác giữa Việt Nam và Uzbekistan

 “Việt Nam là đối tác quan trọng của Uzbekistan ở khu vực Đông Nam Á, là ngôi sao đang lên trong kinh doanh quốc tế. Không phải tự nhiên mà hơn 400 công ty EU coi Việt Nam là địa điểm tuyệt vời để đầu tư”.

Đây là đánh giá của ông Bakhtiyor Saidov, Bộ trưởng Bộ ngoại giao Uzbekistan trong chuyến thăm chính thức Việt Nam mới đây.

Tháp tùng Bộ trưởng Bakhtiyor Saidov là đoàn công tác gồm 30 quan chức cấp cao chính phủ Uzbekistan cùng hơn 40 lãnh đạo các Hiệp hội doanh nghiệp, các công ty tập đoàn lớn của Uzbekistan kinh doanh sản xuất trong các lĩnh vực: nông nghiệp, máy móc nông nghiệp, chăn nuôi, nông sản, thực phẩm, dệt may, dược phẩm, du lịch lữ hành, điện tử, thương mại…

Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, năm 2023, trao đổi thương mại giữa hai Việt Nam và Uzbekistan đạt 160 triệu USD, tăng 32% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó xuất khẩu của Việt Nam đạt 73,5 triệu USD (tăng 63,1%), nhập khẩu đạt 86,2 triệu USD (tăng 13,5%).

Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Uzbekistan bao gồm máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, gỗ và các sản phẩm gỗ, chất dẻo nguyên liệu... Việt Nam nhập khẩu từ Uzbekistan các sản phẩm: nguyên phụ liệu dệt, may, da giày, chất dẻo nguyên liệu, phân bón các loại... Tuy nhiên, chỉ có các doanh nghiệp Việt Nam hoạt động nhỏ lẻ trong lĩnh vực nhà hàng, nuôi trồng nông thủy sản, chưa có dự án đầu tư nào vào lãnh thổ của nhau.

Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công nhận định, mặc dù Việt Nam và Uzbekistan đã thiết lập quan hệ ngoại giao từ năm 1992 và giữa hai nước đã ký kết Hiệp định về hợp tác kinh tế thương mại từ năm 1994, nhưng xét về tổng thể quan hệ kinh tế - thương mại giữa Việt Nam và Uzbekistan hiện vẫn còn khiêm tốn so với tiềm năng.

Trên thực tế, hai nước còn rất nhiều dư địa để hợp tác. Uzbekistan là nước có thế mạnh về ngành bông, xuất khẩu bông của Uzbekistan đứng thứ ba thế giới. Uzbekistan cũng là nước sản xuất vàng, khí tự nhiên, hóa chất và máy móc quan trọng ở Trung Á. Trong khi đó, Việt Nam cần nhập khẩu số lượng lớn bông để phục vụ cho ngành dệt may trong nước. Hơn thế nữa, Việt Nam có rất nhiều sản phẩm công nghiệp, các mặt hàng tiêu dùng cũng như các mặt hàng xuất khẩu thế mạnh của Việt Nam như chè, cà phê, thủy hải sản... cũng có thể đáp ứng nhu cầu nhập khẩu của Uzbekistan.

Theo Chủ tịch VCCI, năm 2008, VCCI đã ký thỏa thuận hợp tác với Phòng Thương mại Uzbekistan. Tuy nhiên, hai bên đều thừa nhận cho đến nay hợp tác chưa nhiều và chưa đạt hiệu quả như kỳ vọng. Hiện hai bên đang xúc tiến thành lập Hội đồng doanh nghiệp Việt Nam – Uzbekistan trong thời gian tới nhằm thúc đẩy hơn nữa các hoạt động hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp hai bên.

Chủ tịch VCCI cam kết sẽ tăng cường phối hợp với Đại sứ quán để xây dựng các cơ chế nhằm tăng cường hơn nữa quan hệ thương mại và đầu tư giữa hai nước, đặc biệt là các phương thức cụ thể trong hợp tác giữa VCCI và Phòng Thương mại và Công nghiệp Uzbekistan để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp tận dụng các cơ hội kinh doanh và đầu tư của mỗi bên.

 “Với vai trò là đơn vị xúc tiến thương mại, đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp tại Việt Nam, VCCI luôn nỗ lực và chủ động trong công tác hỗ trợ doanh nghiệp trong và ngoài nước”, Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.

Đồng tình với Chủ tịch VCCI, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Uzbekistan Bakhtiyor Saidov nhấn mạnh Việt Nam là một trong những đối tác truyền thống và quan trọng hàng đầu của Uzbekistan tại khu vực. Uzbekistan coi Việt Nam là đối tác quan trọng ở Đông Nam Á, “ngôi sao đang lên” trong nền kinh tế toàn cầu.

Theo Bộ trưởng, doanh nghiệp hai bên có nhiều tiềm năng hợp tác. Uzbekistan là quốc gia có nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào và thị trường tiềm năng. Từ năm 2017, Uzbekistan đã mở cửa với thế giới; đồng thời Chính phủ Uzbekistan đang nỗ lực để tạo môi trường đầu tư thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước.

“Chúng tôi nhận thấy Chính phủ Việt Nam đang quyết tâm đẩy mạnh hợp tác với Uzbekistan bằng nhiều cách. 5 năm gần đây, kim ngạch thương mại hai nước tăng gấp 2,5 lần. Uzbekistan đã có hơn 20 doanh nghiệp đầu tư vào Việt Nam, nhưng chưa tương xứng với tiềm năng to lớn của hai đất nước. Chúng ta đã bỏ lỡ nhiều cơ hội, đến lúc cần nâng cao hợp tác hai bên”, ông Bakhtiyor Saidov đề nghị.

Bộ trưởng Bakhtiyor Saidov tin tưởng rằng các công ty Việt Nam có thể tìm kiếm cơ hội đầu tư kinh doanh tại Uzbekistan trong các ngành năng lượng, cơ khí, hóa chất, dệt may, giày dép, nội thất và thực phẩm... Bên cạnh đó, Uzbekistan sẵn sàng cung cấp hàng hóa cho thị trường Việt Nam, đặc biệt là các sản phẩm thân thiện với môi trường, phân bón, khoáng chất, kim loại...

Uzbekistan có nhiều mặt hàng tiêu dùng giới thiệu cho thị trường đang ngày càng phát triển gần 100 triệu người dân Việt Nam. Uzbekistan sẵn sàng giới thiệu doanh nghiệp Việt Nam đến với toàn bộ thị trường Trung Á đang có nhiều tiềm năng phát triển. Uzbekistan sẵn sàng phát triển các ngành công nghiệp với Việt Nam như thiết bị công nghiệp, nông nghiệp, kim loại… “Cánh cửa hợp tác chúng tôi luôn mở để đón nhận các doanh nghiệp Việt Nam”, ông Bakhtiyor Saidov khẳng định.

Ngài Bộ trưởng Uzbekistan cho biết nước này nỗ lực hỗ trợ thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam. Những năm gần đây Uzbekistan cấp hơn 200 giấy phép kinh doanh, nhiều sắc thuế giảm còn ½, VAT giảm từ 15% xuống còn 9%...  Các lĩnh vực năng lượng, giao thông, y tế, giáo dục… được triển khai theo hình thức công – tư. Nền tảng pháp lý được chuẩn bị mở rộng để hỗ trợ doanh nghiệp…

Trong thời gian tới, Bộ trưởng Bakhtiyor Saidov cho biết, Uzbekistan sẽ mở Văn phòng đại diện Thương mại tại Hà Nội và Việt Nam, cũng như triển khai đường bay thẳng đến Việt Nam để thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa việc hợp tác giữa các doanh nghiệp. Đây là những động thái tích cực để các doanh nghiệp Việt Nam có thể đưa hàng hóa vào sâu trong thị trường Uzbekistan nói riêng và thị trường Trung Á đầy tiềm năng nói chung. Ở chiều ngược lại, Uzbekistan có thể tiếp cận với thị trường khu vực ASEAN qua Việt Nam.

Hương Ly (Vietnam Business Forum)