Chống hàng nhái, hàng giả: Cần sự cộng tác đắc lực của doanh nghiệp

10:50:16 | 5/5/2014

Nhằm tìm ra các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa cơ quan thực thi và doanh nghiệp, đề cao vai trò của doanh nghiệp trong việc nâng cao ý thức tự bảo vệ hàng hóa, tài sản trí tuệ của mình, mới đây tại Tp.HCM, Cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) đã phối hợp với Dự án Hỗ trợ Chính sách Thương mại và Đầu tư của châu Âu (EU-MUTRAP) tổ chức thành công Hội thảo "Doanh nghiệp đồng hành cùng quản lý thị trường trong công tác chống hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ".

Mặc dù những năm qua, công tác chống hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đã được các cấp, các ngành và các lực lượng chức năng tăng cường triển khai nhưng đến thời điểm hiện nay diễn biến hàng nhái, hàng giả hãy còn hết sức phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người tiêu dung cũng như lợi ích của các chủ thể kinh doanh, gây tác động tiêu cực đến KT - XH. Chỉ tính riêng trong Quý I/2014, lực lượng quản lý thị trường cả nước đã phát hiện 40.000 vụ vi phạm liên quan đến hàng giả, hàng nhái, xâm phạm sở hữu trí tuệ; trong đó xử lý khoảng 25.000 vụ với số tiền xử phạt lên đến hơn 70 tỷ đồng. Tuy nhiên so với thực tế nạn hàng nhái, hảng giả hoành hành thì con số này vẫn còn rất khiêm tốn.


Sở dĩ thời gian qua công tác chống hàng giả vẫn còn nhiều bất cập, chưa mang lại hiệu quả như mong muốn, theo Cục trưởng Cục Quản lý thị trường Đỗ Thanh Lam là do phương thức, thủ đoạn sản xuất, buôn bán hàng giả ngày càng phức tạp, tinh vi; cơ chế thực thi còn chồng chéo, chưa đồng bộ; sự hợp tác giữa các cơ quan chức năng chưa chặt chẽ; đặc biệt sự phối hợp giữa doanh nghiệp và cơ quan thực thi chưa thường xuyên, bài bản. Về vấn đề này, ông Lam cho biết thời gian qua, bên cạnh một số doanh nghiệp phối hợp thường xuyên và chặt chẽ với cơ quan quản lý nhà nước, các lực lượng chức năng thì vẫn còn nhiều doanh nghiệp chưa quan tâm, thờ ơ, thậm chí là né tránh vì sợ ảnh hưởng đến uy tín, doanh thu sản phẩm của mình. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng lo sợ nếu như công bố đặc điểm nhận dạng hàng giả hàng nhái của sản phẩm mình thì đó lại chính là cơ sở giúp các đối tượng tiếp tục sản xuất hàng giả hàng nhái một cách tinh vi và "thật" hơn.

Ông Lam cho biết: “Trong công tác đấu tranh phòng và chống hàng giả, doanh nghiệp giữ vai trò vô cùng quan trọng bởi doanh nghiệp là chủ sở hữu quyền, chủ sở hữu hàng hóa của mình, là người hiểu rõ hàng hóa của mình hơn ai hết. Công tác chống hàng giả sẽ không thể đạt được hiệu quả như mong muốn nếu như không có sự tham một cách chủ động, tích cực từ phía các doanh nghiệp". Theo đó ông Lam khuyến nghị các doanh nghiệp cần xây dựng bộ phận chuyên trách về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ hoặc có đại diện sở hữu trí tuệ của doanh nghiệp mình; tham gia vào các vụ việc kiểm tra của quản lý thị trường khi có yêu cầu; áp dụng các biện pháp bảo vệ sản phẩm, hàng hóa của mình để tránh bị làm giả. Đồng thời tổ chức phương thức quản lý để ngăn chặn hàng giả, hàng kém chất lượng lọt vào hệ thống phân phối sản phẩm, hàng hóa. Về phía Cục Quản lý thị trường sẽ thường xuyên cập nhật các văn bản quy phạm pháp luật; minh bạch hóa các quy trình, thủ tục xử lý các xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; tạo điều kiện để các doanh nghiệp tham gia vào quá trình điều tra, xử lý của quản lý thị trường trong các vi phạm về hàng giả, quyền sở hữu trí tuệ. Ngoài ra Cục sẵn sàng lắng nghe ý kiến về các khó khăn, vướng mắc trong việc liên hệ, trong cơ chế phối hợp nhằm tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa doanh nghiệp và cơ quan thực thi.

Ông Nguyễn Thanh Hồng - Trưởng phòng thực thi và giải quyết khiếu nại, Cục Sở hữu trí tuệ cho biết hiện nay có đến 90% hàng hóa là hàng giả, hàng nhái được sản xuất ở nước ngoài và nhập khẩu vào Việt Nam để tiêu thụ. Cung cách và phương tiện sản xuất cũng đưa vào Việt Nam để tiến hành việc sản xuất hàng hóa giả mạo; thậm chí một số quốc gia đã thông báo thông tin về việc hàng giả xuất phát từ Việt Nam bị xử lý khi nhập khẩu. Ông Hồng khẳng định: "Hiện nay thực trạng xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp xảy ra với mọi loại hàng hóa, dịch vụ, đặc biệt là hàng hóa đã qua quá trình đăng ký, kiểm định chặt chẽ của cơ quan có thẩm quyền dược phẩm. Do đó việc trang bị những kiến thức về quyền sở hữu trí tuệ, đồng thời có sự vào cuộc của doanh nghiệp cả về nhân lực lẫn tài chính sẽ giúp giảm thiểu khó khăn cho các doanh nghiệp trên mặt trận chống lại hàng giả”. Theo nhận định của ông Hồng, trong nỗ lực bảo vệ quyền sở hữu, không nên chỉ trông chờ vào sự cố gắng của các cơ quan và Nhà nước mà bản thân doanh nghiệp cần có tinh thần chủ động hợp tác; qua đó không chỉ giúp gia tăng hiệu quả chống hàng nhái hàng giả mà còn góp phần bảo vệ quyền lợi của chính doanh nghiệp. Cụ thể khi phát hiện hàng giả hàng nhái, doanh nghiệp phải nhanh chóng thông báo kịp thời với các cơ quan thực thi về địa điểm xuất hiện; đồng thời cung cấp chính xác cho các cơ quan thực thi những đặc điểm giúp phân biệt hàng thật của doanh nghiệp với hàng giả phát hiện được.

Còn theo ông Phạm Văn Hữu - Phó Chi cục trưởng Chi cục quản lý thị trường tỉnh Khánh òa, một bất cập hiện nay là hầu hết các mặt hàng có thương hiệu đều có giá khá cao, trong khi đó hàng giả giá lại thấp, dẫn đến xuất hiện tình trạng người tiêu dùng dẫu biết đó là hàng giả vẫn mặc nhiên sử dụng. Chính vì vậy theo ông Hữu, một trong những biện pháp phòng chống hàng nhái, hàng giả hữu hiệu là doanh nghiệp cần tập trung giảm chi phí sản xuất, từ đó hạ giá thành sản phẩm, tạo cơ hội để người tiêu dùng tiếp cận được sản phẩm của mình.

Mỹ Châu