Thuế - Hải Quan: Một năm cải cách hành chính mạnh mẽ

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trong cuộc họp về quản lý và cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuế và hải quan đã chỉ ra rằng đây là hai ngành dễ phát sinh tiêu cực, nhũng nhiễu làm mất thời gian, tiền bạc của người dân và doanh nghiệp (DN), ảnh hưởng tới hình ảnh của cơ quan công quyền. Cải cách hành chính của hai ngành này là nhiệm vụ bắt buộc để đáp ứng nhu cầu phát triển của nền kinh tế cũng như cộng đồng DN.

Mục tiêu giảm 50% thời gian thực hiện thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu

Sau khi thông điệp của Thủ tướng phát đi, ngành hải quan đã nỗ lực không mệt mỏi để đối mới mình đáp ứng nhu cầu hội nhập của nền kinh tế. Năm 2014 mặc dù có nhiều khó khăn nhưng ngành hải quan đã “về đích” sớm và vượt thu ngân sách, đạt 248.500 tỷ đồng  bằng 110,9% dự toán năm 2014, tăng 12,2% so với thực hiện năm 2013.

Dấu mốc quan trọng trong việc đẩy mạnh CCHC của ngành Hải quan đó là đưa vào vận hành thành công Hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS do Chính phủ Nhật Bản tài trợ vào tháng cuối 4/2014. Theo đánh giá chung thì hệ thống VNACCS/VCIS là trợ thủ đắc lực cho cộng đồng DN trong việc thông quan hàng hóa (thời gian xử lý thông quan trung bình đối với hàng luồng xanh của hệ thống không quá 3 giây). VNACCS/VCIS hỗ trợ khai tự động rất nhiều chỉ tiêu giúp DN hạn chế được sai sót trong quá trình nhập dữ liệu nên không phải khai đi khai lại nhiều lần. Đồng thời cả DN và hải quan sẽ giảm được việc phụ thuộc vào văn bản, giấy tờ như hiện nay bởi các hệ thống văn bản đã được mã hóa, cập nhật vào hệ thống.

Để chuẩn bị cho việc triển khai hệ thống VNACCS/VCIS ngành hải quan đã Kết nối Cơ Chế một cửa quốc gia giữa 3 Bộ: Tài chính, Công Thương và Giao thông Vận tải. Đây cũng là sự kiện quan trọng đánh dấu bước tiến quan trọng về cải cách thủ tục hành chính, thể hiện sự chủ động hội nhập quốc tế toàn diện của Nhà nước Việt Nam, tiến tới kết nối một cửa ASEAN với mục tiêu CCHC, tạo thuận lợi thương mại, thu hút đầu tư.

Cũng tại thời điểm làm việc với ngành thuế và hải quan, Thủ tướng cũng đã ký và ban hành nghị quyết 19 về nâng cao cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Trong đó đặt mục tiêu phấn đấu thời gian thủ tục xuất khẩu và thời gian nhập khẩu bằng mức trung bình của các nước ASEAN-6 (thời gian xuất khẩu là 14 ngày và thời gian nhập khẩu là 13 ngày). Sau khi có báo cáo về mức độ chậm trễ của ngành hải quan so với các nước trong khu vực ASEAN -6 về thông quan hàng hóa, ngành đã tiến hành nghiên cứu và cho Công bố kết quả đo thời gian giải phóng hàng hóa ngày 19/9/2014. Kết quả đo đã chỉ ra rõ rằng sự chậm trễ trong thông quan hàng hóa có sự liên đới tất cả các bộ ngành, thực tế hải quan chỉ kiểm soát 30% tương ứng với 1/3 thời gian thông quan hàng hóa, còn lại là các ngành khác. Chính việc công bố kết qủa đo này đã làm cho các Bộ, ngành khác phải thực hiện tốt hơn nhiệm vụ của mình, hỗ trợ mạnh mẽ hơn cho Ngành hải quan để thực hiện mục tiêu giảm số thời gian thông quan, góp phần cải thiện hình ảnh của Việt Nam trong con mắt nhà đầu tư quốc tế về CCHC.

Hành lang pháp lý cho hải quan thực sự đổi mới đó chính là Quốc hội thông qua Luật Hải quan sửa đổi số 54/2014/QH13. Luật Hải quan số 54/2014/QH13 là văn bản pháp quy quan trọng của Tổng cục Hải quan, nhằm thực hiện chủ trương cải cách hành chính của Chính phủ.

Giảm thời gian nộp thuế còn không quá 300 giờ/năm

Thủ tướng yêu cầu tập trung cải cách thủ tục hành chính thuế với các chỉ tiêu cụ thể để đến cuối năm 2014 giảm thời gian thực hiện thủ tục khai thuế, nộp thuế xuống còn không quá 300 giờ/năm và đến năm 2015 bằng với mức trung bình của nhóm nước ASEAN-6 (171 giờ/năm); giảm số lần nộp thuế xuống tối thiểu bằng với mức trung bình của các nước trong khu vực.

Ngay sau buổi làm việc của Thủ tướng, Ngành thuế đã thể hiện sự quyết tâm trong triển khai đồng bộ các giải pháp để tạo thuận lợi cho người nộp thuế. Hàng loạt các văn bản chỉ thị về thái độ phục vụ của công chức, nhân viên ngành thuế - điều mà nhiều DN xưa nay vẫn phàn nàn đã được phát đi và đã có những cải biến rõ rệt. Đồng thời các giải pháp hỗ trợ người nộp thuế được đưa ra, tính đến cuối năm 2014 có 95% số doanh nghiệp tham gia vào kê khai thuế điện tử. Đây được coi là thành công nhất của ngành thuế năm 2014. Hay việc ban hành thông tư 151 mới đây của ngành thuế đã tạo ra nhiều tín hiệu tích cực được DN đánh giá cao. Đã cắt giảm một số thủ tục hành chính thuế, giảm được 88,36 giờ thực hiện khai và nộp thuế của người nộp thuế. Đặc biệt, về quản lý thuế, thông tư đã bãi bỏ quy định DN phải khai thuế TNDN tạm tính hàng quý. DN thực hiện tạm nộp hàng quý và quyết toán thuế TNDN theo năm. Việc bỏ quy định DN phải nộp tờ khai thuế TNDN tạm tính hàng quý. DN thực hiện tạm nộp hàng quý và quyết toán thuế TNDN theo năm. Thực hiện giải pháp này sẽ giảm được số giờ nộp thuế TNDN là 47 giờ/năm; giảm số lần kê khai thuế TNDN là 4 lần/năm.

Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa 13 (tháng 10/2014) đã đưa vào Nghị quyết của Quốc hội 15 giải pháp về thuế hỗ trợ DN. Các giải pháp này bao gồm 6 nội dung về thuế TNDN, 3 nội dung về thuế TNCN, 2 nội dung về thuế GTGT, 1 nội dung thuế tài nguyên, 1 nội dung quy đổi tỷ giá tính thuế và nộp NS, 1 nội dung thu NS với cổ tức được chia năm 2015 cho phần vốn Nhà nước tại DN và 1 nội dung xóa tiền phạt chậm nộp thuế. 

Theo ông Bùi văn Nam- Tổng cục trưởng Tổng cục thuế thì có lẽ chưa có năm nào Ngành thuế lại hoạt động sôi động như năm 2014 với những nỗ lực CCHC mạnh mẽ. Hàng loạt các sắc thuế, thông tư với mục tiêu cao nhất là tạo thuận lợi cho người nộp thuế đã ra đời. Hy vọng thời gian tới, những cải cách này thực sự đem lại cách nhìn nhận mới đối với đóng góp của ngành với nền kinh tế.

Lê Hiền