Dùng mọi biện pháp để thúc đẩy đầu tư, xuất khẩu và tiêu dùng

Tốc độ tăng trưởng GDP quý II của Việt Nam tăng 0,36%, 6 tháng đầu năm tăng 1,81%. Đây là mức tăng trưởng thấp nhất trong 10 năm qua đối với Việt Nam nhưng so với khu vực và thế giới thì lại là một trong số ít quốc gia có mức tăng trưởng dương.

Nhiều ngành tăng trưởng thấp và âm

Theo Báo cáo tình hình kinh tế xã hội quý II và 6 tháng đầu năm 2020 vừa được Tổng cục Thống kê công bố, trong mức tăng chung của toàn nền kinh tế, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 1,19%, đóng góp 11,89% vào mức tăng trưởng chung; khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 2,98%, đóng góp 73,14%; khu vực dịch vụ tăng 0,57%, đóng góp 14,97%.

Khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản 6 tháng đầu năm 2020 tăng thấp so với cùng kỳ năm trước do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, dịch Covid-19 và dịch tả lợn châu Phi. Trong đó, ngành nông nghiệp tăng 0,83%, chỉ cao hơn mức tăng trưởng âm 0,78% của 6 tháng đầu năm 2016 trong giai đoạn 2011-2020, đóng góp 0,1 điểm phần trăm vào mức tăng tổng giá trị tăng thêm của toàn nền kinh tế; ngành lâm nghiệp tăng 2,15% nhưng chiếm tỷ trọng thấp nên chỉ đóng góp 0,01 điểm phần trăm; ngành thủy sản tăng 2,37%, chỉ cao hơn mức tăng 2,34% của 6 tháng đầu năm 2013 và 1,25% của 6 tháng đầu năm 2016 trong giai đoạn 2011-2020, đóng góp 0,08 điểm phần trăm.

Đối với ngành công nghiệp, trong 6 tháng đầu năm, đạt mức tăng 2,71% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn nhiều so với mức tăng cùng kỳ các năm 2011-2020, đóng góp 0,93 điểm phần trăm vào tốc độ tăng tổng giá trị tăng thêm toàn nền kinh tế. Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 4,96%, thấp hơn mức tăng của cùng kỳ các năm trong giai đoạn 2011-2020, đóng góp 1,1 điểm phần trăm. Ngành xây dựng tăng 4,5%, cao hơn mức tăng 0,11% và 2,41% của 6 tháng đầu năm 2011 và 2012 trong giai đoạn 2011-2020, đóng góp 0,28 điểm phần trăm...

Đặc biệt, dịch Covid-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động thương mại, dịch vụ và xuất nhập khẩu. Khu vực dịch vụ trong 6 tháng đạt mức tăng thấp nhất của cùng kỳ các năm 2011-2020. Trong khu vực dịch vụ, bán buôn và bán lẻ tăng 4,3% so với cùng kỳ năm trước, là ngành đóng góp lớn nhất vào mức tăng tổng giá trị tăng thêm toàn nền kinh tế với 0,46 điểm phần trăm; hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm tăng 6,78%, đóng góp 0,32 điểm phần trăm; ngành vận tải, kho bãi giảm 3%, làm giảm 0,1 điểm phần trăm; ngành dịch vụ lưu trú và ăn uống giảm 20,7%, làm giảm 0,95 điểm phần trăm...

6 tháng, cả nước có hơn 62.000 doanh nghiệp được thành lập mới với số vốn đăng ký là 697,1 nghìn tỷ đồng và tổng số lao động đăng ký là 507.200 lao động, giảm 7,3% về số doanh nghiệp, giảm 19% về vốn đăng ký và giảm 21,8% về số lao động so với cùng kỳ năm trước. Cũng trong 6 tháng, có 25.200 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, tăng 16,4% so với cùng kỳ năm 2019.

Gánh nặng 6 tháng cuối năm

Mục tiêu tăng trưởng đã đặt ra 6,8% cho năm 2020 là thách thức lớn và khó đạt được. Thực tế cho thấy, hầu hết các ngành, lĩnh vực 6 tháng đầu năm nay đều giảm tốc độ tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước, kể cả những ngành, yếu tố dẫn dắt tăng trưởng như công nghiệp chế biến, chế tạo; dịch vụ thị trường; tiêu dùng hộ dân cư…

Tại Hội nghị Chính phủ với các địa phương theo hình thức trực tuyến, Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ ra những tồn tại. Theo đó, dù kinh tế vĩ mô ổn định nhưng còn tiềm ẩn nhiều rủi ro trong đó giá dầu thô bất ổn, giá thịt lợn còn cao, tỷ giá thương mại, tiền tệ quốc tế gia tăng… Do đó, người đứng đầu Chính phủ yêu cầu các cấp ngành bám sát tình hình diễn biến quốc tế, quyết tâm điều hành ổn định kinh tế vĩ mô. 

“Ổn định kinh tế vĩ mô là quan điểm nhất quán của Chính phủ, đặc biệt trong bối cảnh biến động hiện nay. “Cỗ xe tam mã” của nền kinh tế gồm 3 cấu phần quan trọng là đầu tư, xuất khẩu và tiêu dùng. Phải dùng mọi biện pháp để thúc đẩy "cỗ xe tam mã" này, tạo động lực cho phát triển đất nước”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.

Để kích thích tăng trưởng, phục hồi nhanh và thúc đẩy phát triển kinh tế, theo Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng, cần phải có những hành động nhanh, mạnh mẽ hơn. Các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương cần tập trung cao độ; nghiêm túc, quyết liệt, khẩn trương, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các giải pháp đề ra tại các nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Xây dựng và quán triệt phương châm hành động mới để phục hồi và phát triển kinh tế.

Đồng thời, phối hợp triển khai các chính sách phục hồi và phát triển kinh tế trong ngắn hạn nhanh, mạnh, hiệu quả gắn với xu hướng thay đổi trong trung và dài hạn. Tận dụng tối đa thời cơ và cơ hội để tạo động lực mới cho phát triển. Phát huy tối đa các lợi thế để đón nhận hiệu quả sự dịch chuyển dòng vốn đầu tư quốc tế phục vụ phát triển đất nước. Thúc đẩy đổi mới, sáng tạo và chuyển đổi số trong nước, tham gia xây dựng các quy chuẩn, quy định, luật chơi mới trong quản trị kinh tế toàn cầu và khu vực.

Bộ trưởng cũng cho rằng, cần tập trung rà soát nhằm phát huy mọi dư địa tăng trưởng trong từng ngành, lĩnh vực, địa phương, từng dự án lớn, trọng điểm.

Đối với sản xuất công nghiệp, cần chủ động thực hiện hoặc tham gia vào quá trình phục hồi chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị bị đứt gẫy, xây dựng và phát triển chuỗi giá trị mới; tập trung xử lý hàng công nghiệp tồn kho. Đẩy mạnh kích cầu và củng cố nền tảng thị trường nội địa. Tiếp tục triển khai mạnh chương trình kích cầu du lịch nội địa, khẩn trương đưa Quỹ Hỗ trợ phát triển du lịch vào hoạt động; Phát động các chương trình kích cầu tiêu dùng, mở rộng thị trường trong nước.

Về xuất nhập khẩu, đẩy mạnh xúc tiến thương mại, ứng dụng thương mại điện tử, hỗ trợ phát triển các nền tảng thương mại điện tử; Ứng dụng công nghệ giao dịch thanh toán điện tử, hậu cần giao nhận; tìm kiếm thị trường mới đối với các mặt hàng đang bị hủy hoặc giãn tiến độ giao hàng do ảnh hưởng của dịch bệnh; nâng cao năng lực xác nhận xuất xứ và nguồn gốc sản phẩm, xuất khẩu sản phẩm nông sản chính ngạch sang các thị trường, nhất là thị trường Trung Quốc…

Quỳnh Chi (Vietnam Business Forum)