Hướng tới “bình đẳng giới” thực sự

Diễn đàn doanh nhân nữ Việt Nam 2020 và lễ “Rung chuông Vì một nền kinh tế thịnh vượng và bền vững” vừa được tổ chức tại Hà Nội. Đây là sáng kiến của VCCI, Hội đồng Doanh nhân nữ, UN WOMEN và Phái đoàn Liên minh Châu Âu tại Việt Nam nhằm kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp chung tay thúc đẩy  khu vực tư nhân trong việc thực hiện bình đẳng giới – điều kiện quan trọng để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc cũng như đảm bảo phát triển thịnh vượng và bền vững của các doanh nghiệp, của nền kinh tế. 

Diễn đàn là nỗ lực chung của các bên nhằm thúc đẩy vai trò của khu vực kinh tế tư nhân, lãnh đạo cấp cao của doanh nghiệp tiên phong vận dụng các nguyên tắc trao quyền cho phụ nữ trong thực hiện Luật bình đẳng giới hướng tới một nền kinh tế thịnh vượng và phát triển bền vững dựa trên sự bình đẳng.

Chưa thực sự “ bình đẳng giới”

Theo TS Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI, năng lực cạnh tranh cốt lõi của Việt Nam trong thế giới đầy biến động là sự kiên cường và khả năng chống chịu của các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ. Các chị em đã có thể trụ vững trong đại dịch Covid-19 và lo công ăn việc làm ổn định cho hàng nghìn nhân công.

Việt Nam có khoảng 200.000 doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ trong số khoảng 800.000 doanh nghiệp, chiếm 25%. Đáng chú ý, tại khối doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, tỷ lệ nữ làm chủ chiếm một số lượng lớn, khoảng 30%. Trong các hộ kinh doanh gia đình, ước tính có trên 50% là phụ nữ làm chủ. Do vậy, ông Vũ Tiến Lộc cho rằng, phụ nữ chính là người quyết định tương lai của kinh tế Việt Nam.

“Hiện nay, ba động lực quan trọng nhất đối với sự phát triển của một nền kinh tế trong tương lai đó là doanh nghiệp nhỏ, vừa và siêu nhỏ - phụ nữ - internet. Ba động lực này chính là “chân kiềng” và nếu phát huy được, nền kinh tế sẽ bứt phá”, ông Lộc khẳng định.

Bà Elisa Fernandez Saenz, Trưởng đại diện UN Women tại Việt Nam đánh giá, một nửa dân số thế giới là phụ nữ. Do đó, nền kinh tế không khai thác hết năng lực của phụ nữ sẽ lãng phí một nửa nguồn nhân lực. Tận dụng đầy đủ tiềm năng tham gia kinh tế của phụ nữ không chỉ là trách nhiệm xã hội mà còn rất tốt về mặt kinh tế.

Theo số liệu nghiên cứu của Viện McKinsey toàn cầu cho thấy, nếu đạt được mức đáng kể về bình đẳng giới, GDP toàn cầu sẽ tăng thêm 12.000 tỷ USD vào năm 2025. Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng kể trong thực hiện bình đẳng giới nhưng vấn đề này vẫn còn là một thách thức lớn đối với Việt Nam. Theo bà Elisa Fernandez Saenz, phụ nữ Việt Nam vẫn có mức lương thấp hơn nam giới, phải đối mặt với những rào cản lớn trong quá trình phát triển sự nghiệp. Họ bị phân biệt đối xử khi tham gia thị trường việc làm. Kỳ vọng truyền thống về trách nhiệm chăm sóc gia đình, định kiến giới trong tuyển dụng và phân biệt giới tính tại nơi làm việc đang cản trở nhiều lao động nữ cạnh tranh trên thị trường việc làm một cách bình đẳng với các đồng nghiệp nam.

Không chỉ vậy, doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ đang gặp nhiều trở ngại trong việc tham gia vào các hoạt động kinh doanh, bao gồm khả năng tiếp cận hạn chế các nguồn lực; chất lượng nguồn nhân lực thấp, không đủ kiến thức, kỹ năng về công nghệ thông tin - truyền thông và đối mặt với định kiến giới liên quan đến gia đình, doanh nghiệp.

Sẽ thiếu đi điều kiện thúc đẩy phát triển bền vững nếu thiếu sự tham gia của phụ nữ

Theo bà Nguyễn Thị Tuyết Minh, Chủ tịch Hội đồng Doanh nhân nữ Việt Nam (VWEC), nền kinh tế nói chung và các doanh nghiệp nói riêng sẽ thiếu đi điều kiện để thúc đẩy phát triển bền vững nếu như thiếu vắng sự tham gia tích cực, đầy trách nhiệm và sáng tạo của phụ nữ.

Theo Báo cáo Tổng kết 10 năm thực hiện Luật Bình đẳng giới của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội: 48,3% lực lượng lao động xã hội là phụ nữ. 70% phụ nữ tham gia lực lượng lao động trong tổng số phụ nữ ở độ tuổi lao động. Gần 28% phụ nữ giữ các vị trí quản lý trong doanh nghiệp. Khoảng 45% thu nhập từ lao động thuộc về phụ nữ.

Nếu đạt được bình đẳng giới trong lĩnh vực kinh tế, GDP toàn cầu tăng thêm 12 nghìn tỷ USD vào năm 2025. Nếu đạt được bình đẳng giới tại nơi làm việc, GDP khu vực châu Á-Thái Bình Dương tăng 3,2 nghìn tỷ USD. Nếu khoảng cách giới trong thị trường lao động thu hẹp 25% vào năm 2025, GDP toàn cầu sẽ tăng thêm 5,3 nghìn tỷ USD.

Nếu thêm 1 thành viên nữ trong ban lãnh đạo, doanh nghiệp sẽ tăng 8-13 điểm lợi nhuận/tổng tài sản. Các công ty trong Top 25% doanh nghiệp đa dạng về giới đạt lợi nhuận cao hơn 15% so với chỉ số bình quân ngành. Theo bà Minh, các doanh nghiệp cần nhìn nhận bình đẳng giới là một trong những điều kiện quan trọng để tăng năng suất lao động, giảm chi phí, tăng lợi nhuận và phúc lợi xã hội cho người lao động cũng như thúc đẩy doanh nghiệp phát triển bền vững trên sự bình đẳng và nền tảng nguồn nhân lực chất lượng cao chứ không phải chỉ là một vấn đề xã hội.

Theo Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Hà Thị Nga, nâng cao vai trò và tăng quyền năng của phụ nữ trong lĩnh vực kinh tế; thúc đẩy tiếp cận cơ hội hưởng lợi ngang bằng giữa phụ nữ và nam giới về việc làm, nâng cao năng lực trình độ, cơ hội thăng tiến, tham gia trong chuỗi cung ứng… sẽ khai thác được tiềm năng, thế mạnh của mỗi giới. Đây là nền tảng quan trọng để đạt được sự thịnh vượng và phát triển bền vững của mỗi doanh nghiệp, mỗi quốc gia. Tỷ lệ doanh nghiệp do nữ làm chủ tại Việt Nam là 25%, cao nhất Đông Nam Á và xếp thứ 19/54 trong bảng xếp hạng Chỉ số nữ doanh nhân. Không chỉ đóng góp vào tăng trưởng GDP, tạo ra của cải vật chất cho xã hội, tạo việc làm cho người lao động; các doanh nhân nữ còn là lực lượng tiên phong trong thực hiện trách nhiệm xã hội, góp phần nâng cao quyền năng kinh tế của phụ nữ, thúc đẩy bình đẳng giới và tiến bộ xã hội.

Anh Mai (Vietnam Business Forum)