Huyện Ứng Hoà: Xây dựng nông thôn mới sáng tạo theo hướng hiện đại, bền vững

Là một huyện nghèo nhất nhì của TP Hà Nội nhưng không vì thế mà công cuộc xây dựng nông thôn mới ở Ứng Hòa không có những điểm độc đáo, sáng tạo... Với việc triển khai, phổ biến, quán triệt sâu rộng trong toàn Đảng bộ và các tầng lớp Nhân dân bằng nhiều hình thức và ban hành nhiều văn bản tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng nông thôn mới, nông nghiệp, nông dân, nông thôn huyện Ứng Hòa đã có nhiều khởi sắc, đời sống của Nhân dân được cải thiện và nâng lên rõ rệt. Đến nay, huyện có 28/28 xã (đạt 100%) đạt chuẩn NTM, phấn đấu hoàn thành mục tiêu huyện NTM năm 2021.

Cách làm sáng tạo.

Thực tế thu ngân sách của Ứng Hòa mới đáp ứng được một phần chi nên rất khó bố trí nguồn vốn để đầu tư xây dựng cơ bản trong khi đó hệ thống giao thông trên địa bàn huyện lại còn lắm hạn chế, khó khăn cho việc giao thương. Tuy vậy huyện vẫn “liệu cơm, gắp mắm” và đặt quyết tâm để xây dựng nông thôn mới (NTM).

Từ bước đầu thực hiện còn khó khăn, có hộ các cấp chính quyền phải vận động rất nhiều lần, có hộ yêu cầu Nhà nước phải hỗ trợ kinh phí, hỗ trợ vật liệu để xây dựng lại công trình sau khi phá dỡ. Nhưng sau đó, khi khí thế sục sôi của đại bộ phận nhân dân thì mọi việc đã trở nên dễ hơn nhiều ở các xã như Hòa Xá, Hòa Nam, Hòa Phú, Liên Bạt, Phương Tú, Quảng Phú Cầu, Đông Lỗ, Sơn Công...

 Qua 10 năm thực hiện chương trình xây dựng NTM, người dân toàn huyện đã hiến trên 80.900m2 đất. Nổi bật là hộ gia đình ông Phạm Đình Đoàn ở xã Trầm Lộng ủng hộ 236,85 triệu đồng cho người nghèo, quỹ khuyến học, trồng cây xanh trên địa bàn xã, cải tạo sân UBND xã; Gia đình ông Nguyễn Vạn Xuân ở xã Đại Hùng ủng hộ 196 triệu đồng làm đường giao thông ngõ xóm; Gia đình ông Đào Đức Chính ở xã Đông Lỗ ủng hộ 476 triệu đồng làm sân đá bóng, xây cầu, sửa sân vận động...

Sau phong trào hiến đất, những địa phương này đã tạo được quỹ đất công để xây dựng nhà văn hóa, mở rộng đường thôn, xóm, trung bình từ trước chỉ rộng cỡ 2m lên 4-5m. Rõ nét nhất từ năm 2016 đến nay Ứng Hòa đã có hơn 300km đường liên xã, liên thôn được đầu tư thảm nhựa, đổ bê tông; 56km đường trục nội đồng kết hợp kênh mương tưới tiêu được cải tạo, nâng cấp giúp đi lại thuận tiện.

Để tạo nguồn lực thực hiện chương trình xây dựng NTM, huyện Ứng Hòa đã tổ chức lễ phát động “Toàn dân chung sức xây dựng NTM” với trên 1.000 cán bộ, đảng viên và nhân dân tham dự. Đã chỉ đạo các xã, các thôn, mặt trận tổ quốc huyện cùng các đoàn thể tổ chức lễ phát động, tổ chức hội thi tại các cụm dân cư, các thôn, làng tạo phong trào thi đua sôi nổi trong quần chúng. Đến nay toàn huyện đã huy động được hơn 313 tỷ đồng từ nhân dân dân đóng góp với nhiều hình thức như bằng tiền mặt, hiến đất nông nghiệp, ngày công lao động để làm đường làng ngõ xóm, bằng nguyên vật liệu....

Bên cạnh sự chung sức của các đơn vị, doanh nghiệp và nhân dân trên địa bàn, huyện cũng đã khéo léo huy động được sự giúp đỡ của các đơn vị quận trong chương trình "Nội thành hỗ trợ ngoại thành xây dựng NTM”, tiếp thêm nguồn lực giúp các địa phương khó khăn như Ứng Hòa về đích.Tính đến hết năm 2020, Ứng Hòa đã nhận được hỗ trợ của 4 quận: quận Đống Đa, Quận Cầu Giấy, Quận Hoàng Mai, Quận Tây Hồ với tổng kinh phí 126 tỷ, một con số có rất nhiều ý nghĩa.

100% xã đạt chuẩn nông thôn mới

 Với sự vào cuộc triển khai đồng bộ, quyết liệt của các cấp uỷ, chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội, sự chung sức, đồng lòng của các tầng lớp nhân dân, đến nay, toàn huyện có 28/28 xã đạt chuẩn NTM. Cùng với đó, huyện Ứng Hòa xây dựng chuỗi giá trị gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm. Điển hình như chuỗi sản xuất giống lúa mới chất lượng cao tại một số xã liên kết với Hợp tác xã Đoàn Kết từ khâu cung ứng giống, phân bón đến thu mua thóc tươi tại ruộng. Xây dựng cánh đồng ở Hòa Phú trồng một giống lúa với quy trình sản xuất từ khâu làm đất, thủy lợi, chăm sóc, dự báo, thu hoạch đồng bộ, năng suất đạt cao, chất lượng gạo ngon, bán được giá. Mô hình trồng rau an toàn tại xã Sơn Công là mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đầu tiên được triển khai trên địa bàn, từ mô hình thí điểm với 5ha, đến nay diện tích được mở rộng gần 30ha và được Sở Nông nghiệp & PTNT Hà Nội chứng nhận vùng đủ điều kiện sản xuất rau an toàn.

Đời sống nông dân không ngừng được cải thiện và nâng cao. Thu nhập bình quân đầu người năm 2021 ước đạt 52,4 triệu đồng/người/năm. Trình độ dân trí của nông dân và kỹ năng sản xuất của nông dân có nhiều tiến bộ. Công tác đào tạo, dạy nghề cho lao động nông thôn được quan tâm, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 65,17%; ....  Phó phòng Kinh tế huyện Ứng Hòa Dương Hồng Điệp khẳng định, diện mạo nông thôn ở Ứng Hòa đang khởi sắc từng ngày, thể hiện rõ nhất từ năm 2016 đến nay đã có hơn 300km đường liên xã, liên thôn được đầu tư thảm nhựa, đổ bê tông; 56km đường trục nội đồng kết hợp kênh mương tưới tiêu được cải tạo, nâng cấp giúp người dân đi lại thuận tiện. Đồng thời lắp đặt mới 117km đường dây điện trung thế, hạ thế và cải tạo 234km đường dây điện trung thế, hạ thế khác. Nhờ đó giúp quá trình lao động sản xuất, tiêu thụ hàng hóa thuận tiện.

Hướng đến phát triển bền vững

Mặc dù đạt được nhiều kết quả trong xây dựng và phát triển nông thôn mới, tuy nhiên, theo đánh giá của huyện Ứng Hoà, vẫn còn nhiều hạn chế cần phải khắc phục để nông nghiệp, nông dân, nông thôn phát triển thực sự bền vững. Đó là giá trị thu nhập trên đơn vị diện tích canh tác tuy đã tăng nhưng chưa tương xứng với tiềm năng thế mạnh của huyện. Sản xuất nông nghiệp chủ yếu vẫn là sản xuất quy mô nhỏ, phân tán, hiệu quả sản xuất chưa cao; ....Tổ chức sản xuất nông nghiệp còn hạn chế, chủ yếu là kinh tế hộ; vai trò của HTX, doanh nghiệp trong hỗ trợ kinh tế hộ chưa phát huy hiệu quả. Tính liên kết từ sản xuất, chế biến, tiêu thụ còn hạn chế. Việc chuyển giao và ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất còn chậm, nhất là trong sản xuất rau, cây ăn quả và chăn nuôi. Một số sản phẩm là đặc sản nổi tiếng trở thành thương hiệu của địa phương như “vịt cỏ Vân Đình” nhưng chưa phát huy được tiềm năng, có nguy cơ bị mai một do thiếu doanh nghiệp liên kết, hỗ trợ vốn, kỹ thuật, tìm đầu ra cho người dân.

Xác định được những hạn chế đó, huyện Ứng Hoà đặt mục tiêu phải xây dựng nền nông nghiệp phát triển toàn diện theo hướng hiện đại, bền vững, sản xuất hàng hóa có quy mô lớn, ....theo Chương trình 04/CTr-TU của Thành ủy giai đoạn 2021-2025, huyện Ứng Hoà sẽ đẩy mạnh phát triển nông nghiệp hàng hoá tập trung, quy mô lớn theo hướng hiện đại, ứng dụng công nghệ cao. Quan tâm phát triển mô hình liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ theo chuỗi giá trị; thực hiện tốt việc chuyển đổi đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng cây ăn quả, hoa, cây cảnh, cây công trình phục vụ dịch vụ nông nghiệp, đô thị, phát triển sản xuất giống cây trồng, vật nuôi chất lượng cao, xây dựng vùng nguyên liệu nông sản an toàn gắn với mã vùng trồng, mã vạch sản phẩm, truy xuất nguồn gốc. Cùng với đó, chú trọng củng cố hoạt động và thành lập mới các HTX hoạt động hiệu quả. Phát triển kinh tế trang bền vững và sinh thái. Tiếp tục triển khai Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm”, nâng cao chất lượng các ngành dịch vụ hỗ trợ công nghiệp và nông nghiệp,…

* Bài viết có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối Chương trình Xây dựng Nông thôn mới Hà Nội.

Nguồn: Vietnam Business Forum