Hải Dương nâng cao khả năng tiếp cận đất đai

Cùng với đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính (TTHC), ngành Tài nguyên và môi trường (TNMT) Hải Dương đã tham mưu, thực hiện nhiều giải pháp quản lý, khai thác hiệu quả tài nguyên, môi trường và tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp (DN) trong tiếp cận đất đai. Ông Hoàng Văn Thực - Giám đốc Sở TNMT tỉnh Hải Dương trao đổi với phóng viên Vietnam Buisness Forum về vấn đề này.

Những năm qua, Ngành TNMT đã tham mưu, thực hiện các giải pháp, hoạt động nào nhằm tạo thuận lợi cho các DN và nhà đầu tư đến với Hải Dương?

Những năm qua, ngành TNMT đã tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh thực hiện nhiều giải pháp, hoạt động nhằm tạo thuận lợi cho các DN trong tỉnh và nhà đầu tư đến với Hải Dương. Cụ thể như:

1. Đẩy mạnh rà soát các văn bản quy phạm pháp luật, từ đó tham mưu ban hành kịp thời, đầy đủ các văn bản hướng dẫn thi hành theo phân cấp; có văn bản hỏi, đề nghị cấp Bộ hướng dẫn, tháo gỡ một số vướng mắc trong quá trình thực thi để kịp thời giải quyết tại địa phương.

2. Quan tâm chỉ đạo, đẩy nhanh thời gian, bảo đảm chất lượng công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất làm cơ sở pháp lý cho các hoạt động giao, cho thuê, chuyển mục đích sử dụng đất thực hiện các dự án đầu tư.

3. Tham mưu UBND tỉnh quyết định phân cấp, ủy quyền UBND cấp huyện thực hiện thu hồi đất theo quy định tại Khoản 3 Điều 66 Luật Đất đai; ủy quyền UBND cấp huyện xây dựng thẩm định và phê duyệt giá đất nông nghiệp, lâm nghiệp để bồi thường về đất khi nhà nước thu hồi đất.

4. Công khai các văn bản quy phạm pháp luật, TTHC, thông tin trong lĩnh vực TNMT; các quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên trang web của UBND tỉnh, Sở TN&MT, tại Trung tâm Hành chính công của tỉnh để người dân, doanh nghiệp dễ tiếp cận, tra cứu.

5. Nghiên cứu, đơn giản hóa nhiều TTHC, nhất là về đất đai theo hướng rút gọn thời gian, cắt giảm giấy tờ, thành phần hồ sơ không cần thiết, công khai, minh bạch, rõ trách nhiệm.

6. Đề xuất, ban hành một số phương án, hướng dẫn, hỗ trợ DN nhỏ và vừa tiếp cận đất đai tại các Cụm công nghiệp, điểm tiểu thủ công nghiệp; hướng dẫn một số nội dung khi hộ gia đình, cá nhân đưa quyền sử dụng đất vào DN.

7. Thường xuyên hướng dẫn, phối hợp, hỗ trợ cùng các địa phương đẩy nhanh công tác thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng, góp phần đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án đầu tư có sử dụng đất. 

8. Giới thiệu cán bộ có chuyên môn, nghiệp vụ để Hội DNT tỉnh hiệp thương Ban Chấp hành Hội, từ đó kịp thời lắng nghe, giải đáp, hỗ trợ DN; phối hợp Đài Phát thanh Truyền hình tỉnh, Báo Hải Dương định kỳ đăng tải thông tin, chuyên mục về đất đai, bảo vệ môi trường; làm tốt công tác phối hợp với các cơ quan ngành dọc, các cơ quan liên quan, chính quyền các cấp, các tổ chức đoàn thể trong giải quyết công việc.

9. Tích cực tham mưu, đề xuất UBND tỉnh thành lập Quỹ Phát triển đất để chủ động trong giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất “sạch” cho các nhà đầu tư.

10. Duy trì thường xuyên và hiệu quả đường dây nóng; xây dựng kế hoạch và thực hiện thanh tra, kiểm tra theo quy định, đảm bảo hạn chế tối đa các trường hợp chồng chéo, thanh tra, kiểm tra nhiều lần đối với DN.

11. Tiếp tục chấn chỉnh kỷ luật, kỷ cương hành chính, nâng cao ý thức, trách nhiệm, đạo đức công vụ của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong phục vụ tổ chức, cá nhân.

Chỉ số tiếp cận đất đai của tỉnh Hải Dương giảm từ 7,42 điểm năm 2019 xuống 6,52 điểm năm 2020 xếp 37/63 tỉnh TP. Ông đánh giá sao về kết quả này và Sở đang thực hiện các giải pháp nào nhằm gia tăng điểm số, thứ hạng trong thời gian tới?

Hải Dương đã nỗ lực trong nhiều năm liền để nâng cao chỉ số tiếp cận đất đai từ 5,15 điểm năm 2015 lên 7,42 điểm năm 2019 (tăng 2,27 điểm). Tuy nhiên, năm 2020 điểm số của chỉ số này lại giảm xuống còn 6,52 điểm (giảm 0,9 điểm). Việc này có một số nguyên nhân chủ quan và khách quan cơ bản sau:

Trước hết, quy hoạch sử dụng đất điều chỉnh của tỉnh giai đoạn 2016-2020 chậm được Chính phủ phê duyệt (ngày 07/10/2019 mới được phê duyệt), dẫn đến quy hoạch sử dụng đất điều chỉnh giai đoạn 2016-2020 của cấp huyện cũng chậm được phê duyệt theo (tháng 7/2020 mới phê duyệt xong), dẫn đến nhà đầu tư khó tiếp cận đất đai.

Thứ hai, đầu năm 2020, Hải Dương là tỉnh bùng phát dịch Covid-19 lần thứ hai trên diện rộng đầu tiên trong cả nước, tập trung tại các địa phương phát triển công nghiệp (Chí Linh, Cẩm Giàng...); cả hệ thống chính trị từ cấp tỉnh đến cơ sở tập trung cho phòng, chống dịch covid-19; các DN gần như đóng việc sản xuất, kinh doanh.

Thứ ba, trước năm 2021, tỉnh chưa thành lập Quỹ phát triển đất nên hầu như không có mặt bằng sạch; nhà đầu tư phải mất thời gian chờ đợi giải phóng mặt bằng.

Thứ tư, giai đoạn 2016-2020 tỉnh quy hoạch nhiều vị trí sản xuất kinh doanh ngoài khu, cụm công nghiệp. Các nhà đầu tư chọn giải pháp đầu tư vào những vị trí này phải mất rất nhiều thời gian, công sức, tài chính, thậm chí bế tắc do phải thỏa thuận với người có đất để nhận chuyển quyền sử dụng đất thực hiện dự án.

Thứ năm, bản thân sự nỗ lực, phấn đấu đổi mới, cải cách của tỉnh, từng cá nhân trong hệ thống chính trị và ngành TNMT chưa theo kịp sự phát triển xã hội, sự đòi hỏi chính đáng của các nhà đầu tư, chưa theo kịp tốc độ nỗ lực đổi mới của nhiều tỉnh bạn.  

Để có thể gia tăng điểm số, thứ hạng trong thời gian tới, Sở đang chỉ đạo, tập trung thực hiện một số giải pháp chính sau:

Một là, đẩy nhanh việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất sớm trình cấp có thẩm quyền phê duyệt làm căn cứ, tiền đề cho việc nâng cao chỉ số tiếp cận đất đai.

Hai là, đẩy mạnh công tác CCHC, đặc biệt trong lĩnh vực đất đai; thực hiện tốt công tác kiểm soát TTHC; thường xuyên rà soát, kiến nghị sửa đổi, bổ sung các TTHC không còn phù hợp; đẩy mạnh áp dụng công nghệ thông tin trong hoạt động; chấn chỉnh kỷ luật, kỷ cương, nâng cao chất lượng hiệu quả phục vụ tổ chức, công dân.

Ba là, đẩy mạnh công tác pháp chế tại địa phương: tham mưu xây dựng kịp thời các văn bản quy phạm pháp luật tại tỉnh, sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế, bãi bỏ quy định không còn phù hợp; rà soát, kiến nghị, tham gia ý kiến với các cơ quan Trung ương trong quá trình xây dựng pháp luật nhằm hoàn thiện chính sách, pháp luật đất đai, nhất là trong rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật Đất đai, Xây dựng, Đầu tư, Đấu thầu… để đảm bảo tính thống nhất.

Bốn là đề xuất đẩy mạnh hoạt động của Quỹ Phát triển đất, định hướng kiện toàn nhân lực của Trung tâm Phát triển Quỹ đất và các cơ quan liên quan để đẩy mạnh công tác giải phóng mặt bằng bằng, tạo quỹ đất “sạch” phục vụ cho mục tiêu đẩy mạnh giao đất, cho thuê đất thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất.

Năm là tham mưu UBND tỉnh thành lập Văn phòng Đăng ký đất đai một cấp theo quy định tại khoản 1 Điều 5 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ, nhằm khắc phục những hạn chế, tồn tại về tổ chức, chỉ đạo và cơ chế hoạt động của cơ quan tham mưu cấp GCNQSD đất, tiếp tục hoàn chỉnh các quy định, thủ tục trong cấp GCNQSD đất, tạo thuận lợi cho DN, người dân.

Sáu là phối hợp chặt chẽ với các Sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố giải quyết các khó khăn vướng mắc trong thu hồi đất, giải phóng mặt bằng.

Việc thành lập Quỹ phát triển đất tỉnh Hải Dương (quyết định số 1915/QĐ-UBND ngày 25/6/2021 của UBND tỉnh) có sẽ góp phần gỡ “nút thắt” về mặt bằng, khơi thông nguồn lực đất đai, tạo động lực thu hút nhiều dự án phát triển… Trên cương vị thành viên Hội đồng quỹ, ông có chia sẻ thế nào xung quanh vấn đề này?

Thực tế hiện nay, các dự án đầu tư thường bị chậm tiến độ, thời gian đầu tư kéo dài do vướng mắc trong công tác bồi thường, GPMB. Nhà đầu tư, nhất là nhà đầu tư lớn, có tiềm lực tài chính, nhà đầu tư nước ngoài khi đến các địa phương đầu tư ngại nhất là khâu giải phóng mặt bằng bởi không có kỹ năng chuyên môn trong giải phóng mặt bằng trong khi cơ hội đầu tư để phát triển sản xuất, kinh doanh chỉ trong khoảng thời gian nhất định, không thể kéo dài trong khi nguồn vốn chuẩn bị cho đầu tư của nhà đầu tư không thể nằm chờ dự án...

Do vậy, nếu có mặt bằng sạch, thủ tục nhanh gọn thì sẽ rất hấp dẫn đối với các nhà đầu tư. Quỹ phát triển đất với mục tiêu trước tiên là có nguồn vốn để Nhà nước ứng giải phóng mặt bằng sẽ là một trong những yếu tố góp phần quan trọng để gỡ nút thắt về mặt bằng, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư tiếp cận đất đai một cách nhanh nhất, minh bạch nhất; nâng cao giá trị của khu đất, từ đó tạo động lực thu hút nhiều dự án phát triển, đặc biệt là các dự án về dân cư, đô thị.

Khi mới thành lập (tháng 6/2021), Quỹ phát triển đất của tỉnh vẫn còn khiêm tốn với 100 tỷ đồng. Với nguồn quỹ này chỉ có thể thực hiện giải phóng mặt bằng cho 2-3 dự án nhỏ. Để tạo động lực thu hút nhiều dự án phát triển công nghiệp, thương mại dịch vụ và đô thị, tới đây tỉnh phải bổ sung thêm để nguồn quỹ phát triển đất đủ chi trả giải phóng mặt bằng cho khoảng từ 5-6 dự án có quy mô vừa, tiến tới chi trả giải phóng mặt bằng cho toàn bộ các dự án khu dân cư, khu đô thị để tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất.

Hiện tỉnh đã có kế hoạch bổ sung vốn cho Quỹ phát triển đất cũng như các giải pháp về bộ máy, con người để đủ năng lực phục vụ cho mục tiêu gỡ nút thắt về mặt bằng, khơi thông nguồn lực đất đai, tạo động lực thu hút nhiều dự án phát triển công nghiệp, thương mại dịch vụ và đô thị./. 

Trân trọng cảm ơn ông!

Nguồn: Vietnam Business Forum