Phú Thọ mới hợp nhất: Cực tăng trưởng vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ

Ngày 1/7/2025, ba tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc và Hòa Bình chính thức hợp nhất, mở ra một diện mạo mới trên bản đồ hành chính quốc gia. Không chỉ là sự thay đổi về địa giới, Phú Thọ mới còn mang trong mình khát vọng lớn lao: trở thành cực tăng trưởng, động lực phát triển của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ, đồng thời mở ra giai đoạn tăng trưởng mới cho thị trường bất động sản công nghiệp miền Bắc – đặc biệt tại khu vực cửa ngõ Hà Nội.

Những con số đáng khích lệ

Trước khi sáp nhập, mỗi tỉnh đều có thế mạnh riêng nhưng phát triển chưa đồng đều. Vĩnh Phúc nổi bật với công nghiệp – xây dựng, GRDP năm 2024 đạt hơn 173.140 tỷ đồng, đứng thứ 13 cả nước; Phú Thọ đạt 107.300 tỷ đồng; Hòa Bình 72.180 tỷ đồng. GRDP bình quân đầu người: Vĩnh Phúc đạt 141,3 triệu đồng; Phú Thọ khoảng 70,7 triệu đồng; Hòa Bình gần 81 triệu đồng. Dù duy trì tốc độ tăng trưởng khá cao (trên 9 – 10%), mỗi tỉnh vẫn là một mảnh ghép rời rạc, chưa đủ lực để tạo sức bật lớn trên bình diện vùng.

Sự kiện hợp nhất đã thay đổi cục diện. Chỉ sau 2 tháng, Phú Thọ mới đã chứng minh đây không phải phép cộng cơ học mà là sự cộng hưởng mạnh mẽ. Sáu tháng đầu năm, GRDP toàn tỉnh đạt 186.400 tỷ đồng, tăng 10,09% so với cùng kỳ, lọt Top 6 địa phương tăng trưởng cao nhất cả nước. Công nghiệp – xây dựng chiếm 46,58% GRDP, tăng 15,32%; dịch vụ tăng 8,2%; nông – lâm – thủy sản giữ nhịp ổn định. Cơ cấu kinh tế được tái định hình theo hướng công nghiệp hóa – hiện đại hóa, khẳng định vị trí trung tâm công nghiệp của vùng.

Dòng vốn đầu tư đổ về mạnh mẽ. Trong 6 tháng đầu năm, tỉnh thu hút gần 469 triệu USD vốn đầu tư nước ngoài (FDI); đến hết tháng 7, con số này tăng lên 651,7 triệu USD, gồm 35 dự án mới và 45 dự án mở rộng. Vốn đầu tư trong nước (DDI) đạt hơn 43.000 tỷ đồng, trong đó Hòa Bình nổi bật với 38.006 tỷ đồng. Doanh nghiệp thành lập mới tăng gần gấp đôi: 2.976 doanh nghiệp với tổng vốn trên 26.000 tỷ đồng; gần 1.000 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động. Thị trường nội địa với hơn 4 triệu dân và diện tích trên 9.300 km² trở thành tâm điểm hút đầu tư.

Không chỉ công nghiệp, thương mại – dịch vụ cũng phát triển sôi động. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ 6 tháng đạt hơn 94.000 tỷ đồng, tăng 14,47% so với cùng kỳ. Kim ngạch xuất nhập khẩu cán mốc 34,4 tỷ USD, tăng 21,7%. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng tới 25,73% trong 7 tháng đầu năm – mức tăng vượt xa trung bình cả nước. Những con số ấy khẳng định sức bật mới, khác biệt rõ so với thời kỳ trước sáp nhập.

Định hướng thu hút đầu tư

Lãnh đạo tỉnh Phú Thọ cho biết: Tầm nhìn dài hạn đặt ra cho Phú Thọ mới không chỉ dừng ở việc tổ chức lại hành chính mà hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm công nghiệp, dịch vụ, logistics, du lịch của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ cũng như cả nước.

So sánh trước và sau 1/7 càng thấy rõ sự thay đổi. Trước đây, hoạt động xúc tiến đầu tư, quảng bá du lịch còn chồng chéo, phân tán. Nay, tỉnh mới triển khai các chương trình quy mô, đồng bộ hơn. Các tuyến giao thông trọng điểm như cao tốc Nội Bài – Lào Cai, Hòa Lạc – Hòa Bình, tuyến Vĩnh Yên – Việt Trì không chỉ kết nối các địa phương cũ, mà còn trở thành mạch máu của một không gian phát triển thống nhất.

Đáng chú ý, hệ thống khu công nghiệp đang mở rộng mạnh mẽ lên 58 khu với hơn 14.000ha, tỷ lệ lấp đầy trung bình đạt 44,3%. Toàn tỉnh có 818 dự án trong các khu công nghiệp, trong đó 507 dự án FDI với tổng vốn trên 9,7 tỷ USD, tạo việc làm cho gần 210.000 lao động. Các ngành công nghiệp công nghệ cao, điện tử, cơ khí chính xác,… đang dần trở thành thương hiệu của tỉnh.

Sự hợp nhất cũng mang lại sức sống mới cho văn hóa – du lịch. Văn hóa Đất Tổ Hùng Vương hòa quyện cùng bản sắc Mường của Hòa Bình, cộng hưởng với hơi thở công nghiệp hiện đại ở Vĩnh Phúc, tạo nên một bức tranh đa sắc. Từ lễ hội Đền Hùng, “Đến với Phật, về với Mẫu” ở Tây Thiên, du lịch cộng đồng Mai Châu đến các khu nghỉ dưỡng, khu công nghệ cao – tất cả đang bổ sung cho nhau, hình thành sản phẩm du lịch tổng hợp, hướng tới phát triển bền vững.

Tuy nhiên, thách thức không nhỏ là bộ máy hành chính mới cần sắp xếp hợp lý, hài hòa lợi ích vùng miền. Vùng phát triển mạnh về công nghiệp không thể bỏ lại phía sau những vùng còn khó khăn hơn; chính sách phát triển phải bảo đảm công bằng, ưu tiên đầu tư hạ tầng, giáo dục, đào tạo nhân lực cho khu vực yếu thế. Quá trình công nghiệp hóa nhanh cũng đặt ra áp lực lớn về môi trường, đòi hỏi tỉnh kiên định với mô hình phát triển xanh, bền vững.

Song, với quyết tâm chính trị cao, nhiều yếu tố cho thấy Phú Thọ đang đi đúng hướng. Cải cách hành chính được đẩy mạnh, thủ tục đầu tư rút ngắn, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công tăng nhanh, cơ chế một cửa liên thông triển khai ngày càng hiệu quả. Các hội nghị xúc tiến đầu tư tổ chức quy mô hơn, thu hút sự quan tâm của nhiều tập đoàn trong và ngoài nước. Niềm tin của người dân cũng được củng cố khi chứng kiến sự thay đổi rõ rệt trong đời sống kinh tế – xã hội.

Từ mốc son 1/7, Phú Thọ mới đã bước vào hành trình mới, nơi con số tăng trưởng không chỉ là thành tích mà còn là lời cam kết về một tương lai tươi sáng. Với quy mô kinh tế hơn 318.000 tỷ đồng, tăng trưởng GRDP 2 con số, dòng vốn đầu tư sôi động, hàng nghìn doanh nghiệp mới ra đời, Phú Thọ mới đã khẳng định vai trò động lực phát triển, điểm tựa bứt phá của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

Lê Hiền (Vietnam Business Forum)