Lão nông Dụng Quý Đông: Bền bỉ khát vọng xây dựng thương hiệu cây ăn trái đặc chủng miền Đông

Gặp lão nông Dụng Quý Đông, điều đọng lại trong tôi là sự ngưỡng mộ, trân trọng lắm một con người luôn dành trọn vẹn tâm huyết cho sự phát triển của nền nông nghiệp nước nhà. Nhìn ngắm thành quả 20 ha vườn cây ăn trái sum suê trĩu quả, càng thấy khâm phục hơn tư duy làm nông nghiệp rất hiện đại, khoa học, luôn hướng đến sự bền vững và hiệu quả lâu dài của một lão nông thuần túy chưa từng qua bất cứ trường lớp đào tạo bài bản nào. Và khát vọng của lão nông đã có hơn 25 năm kinh nghiệm tích lũy trong lĩnh vực làm vườn được thể hiện khá trọn vẹn trong quyết tâm xây dựng Trang trại của mình thành mô hình thực tiễn phát triển cây ăn trái đặc chủng của miền Đông Nam bộ, mở ra hướng làm giàu đầy triển vọng cho bà con nông dân trên địa bàn tỉnh Bình Phước và khu vực.

Chuyển hướng táo bạo

Năm 2011, giữa lúc giá cao su đang ở đỉnh điểm và Nhà nước ra chủ trương khuyến khích người nông dân trồng cao su thì lão nông Dụng Quý Đông lại có một quyết định hết sức táo bạo: chặt bỏ 10 ha cao su đang cho thu hoạch để chuyển hướng sang trồng cây ăn trái, hình thành nên Trang trại Quý Đông hôm nay. Lý giải hành động được cho là khá "điên rồ" này, anh Đông cho biết: "Trong các mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam thì trái cây, rau quả và hoa là những mặt hàng có ưu thế lớn trong sân chơi WTO với kim ngạch xuất khẩu gần 103 tỷ USD; trong khi đó lúa gạo, cà phê, cao su chiếm không quá 10 tỷ USD/năm các loại. Các nông sản khác như chè, điều, hồ tiêu…, kim ngạch xuất khẩu càng nhỏ hơn với trên dưới 3 tỷ USD/năm. Đặc biệt trồng cà phê, cao su, hồ tiêu…sẽ chung một sân chơi với các đối thủ cạnh tranh lớn nên tỷ suất rủi ro rất cao; hơn nữa giá cả các nông sản này lại lên xuống thất thường, nguy cơ thiệt hại về kinh tế là khá lớn. Đó chính là lý do tôi chặt bỏ 10 ha cao su đang thời hoàng kim để chuyển sang trồng cây ăn trái".

Quả thực trong bối cảnh bà con nông dân trồng cây công nghiệp như cao su, tiêu, điều…thường xuyên điêu đứng vì điệp khúc "được mùa, rớt giá" thì trồng cây ăn trái ở Bình Phước được là một hướng đi mới đầy sáng tạo, và lão nông Dụng Quý Đông đã đi tiên phong minh chứng cho thành công này. Với doanh thu từ cây ăn trái mỗi năm khoảng 10 tỷ đồng, sau khi trừ đi chi phí, anh thu về lợi nhuận khoảng 7 tỷ đồng, tỷ suất lợi nhuận xấp xỉ 70%. Theo ghi nhận của anh Đông, cây sầu riêng cho giá trị kinh tế rất lớn và điều này đã được minh chứng ở Thái Lan. Trong khi đó Việt Nam là đất nước có thổ nhưỡng rất thích hợp với cây sầu riêng, trải dài từ miền Tây Nam bộ đến tận Kon Tum, nếu tập trung phát triển và nhân rộng giống cây ăn trái cho giá trị kinh tế cao này này sẽ mang lại thu nhập ổn định và nâng cao chất lượng cuộc sống của người nông dân, giúp bà con vươn lên làm giàu chính đáng ngay trên mảnh đất quê hương.

Tiên phong làm nông nghiệp sạch

Trải qua hơn ¼ thế kỷ gắn bó với nghề trồng cây ăn trái, lão nông Dụng Quý Đông đã tìm ra 5 loại trái cây đặc chủng phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu ở tỉnh Bình Phước nói riêng và khu vực miền Đông Nam bộ nói chung gồm: sầu riêng, bơ Boot H7, mít thái, quýt đường và bưởi da xanh. Và chính tư duy làm nông nghiệp rất hiện đại đã giúp anh sắp xếp, bố trí Trang trại của mình một cách khoa học. Nhìn vào Trang trại Quý Đông, ít ai có thể nghĩ được rằng với tầm nhìn và chiều sâu của một lão nông thuần túy, anh Đông lại có thể xây dựng, cải tạo một vùng đất chuyên trồng cây công nghiệp sang trồng cây ăn trái thành công và hiệu quả đến vậy.

Để nâng cao chất lượng trái cây theo hướng xanh, sạch, ngon, đảm bảo ATVSTP và có sức cạnh tranh trên thị trường, Trang trại Quý Đông thực hiện quy trình sản xuất và chăm sóc cây ăn trái rất nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn VietGAP. Vườn cây được tưới tiêu bởi dòng nước ngầm dẫn từ con suối tự nhiên chảy quanh năm bao bọc xung quanh Trang trại; hệ thống xử lý cỏ dại bằng phương pháp cắt tỉa, không sử dụng đến thuốc trừ sâu để tránh ảnh hưởng đến môi trường, chất lượng và sự an toàn của trái cây. Ngoài ra, Trang trại Quý Đông còn sử dụng hệ thống giám sát tiên tiến nhằm tạo thuận lợi cho quá trình theo dõi cũng như ghi lại sự phát triển theo thời gian của các loại cây ăn quả đặc sản mà Trang trại đang chăm sóc và khai thác. Chính sự đầu tư chiều sâu cùng tâm huyết tìm tòi, kết hợp ứng dụng KH&KT vào trồng trọt của anh Đông đã giúp Trang trại liên tục cho ra thị trường các sản phẩm trái cây có chất lượng tốt nhất, không những đủ sức cạnh tranh với các vùng miền trong nước mà còn vươn ra chinh phục các thị trường nước ngoài, góp phần khẳng định và làm tỏa sáng hơn thương hiệu trái cây Việt trên trường quốc tế. Anh Đông chia sẻ thêm: "20 ha trái cây tại Trang trại của tôi mang lại giá trị kinh tế bằng cả trăm mẫu cao su ở thời điểm hiện tại, chính vì vậy tôi mong muốn sẽ có cơ hội hợp tác với các công ty cao su để khai thác triệt để giá trị nông nghiệp kỹ thuật cao trên những vùng đất rộng lớn mà cây cao su đã bị chặt bỏ, tránh tình trạng lãng phí tài nguyên đất".

Nhiều tâm huyết với nền nông nghiệp nước nhà

Ngoài việc chăm sóc cho Trang trại của mình, bao tiêu toàn bộ đầu ra sản phẩm cho người nông dân giúp bà con yên canh tác, giảm thiểu việc bị thương lái ép giá, lão nông Dụng Quý Đông còn dành thời gian viết những cuốn sách hướng dẫn kỹ thuật nông nghiệp phát miễn phí cho người nông dân; nguyện đem tâm huyết, kinh nghiệm của mình giúp đỡ bà con thoát nghèo và định hướng đúng trong sản xuất nông nghiệp, tiêu biểu như cuốn cẩm nang "Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây bơ và sầu riêng"…. Ngoài ra anh còn nghiên cứu xây dựng Đề án "Mô hình thực tiễn và tiềm năng kinh tế của dự án phát triển cây ăn quả đặc chủng miền Đông" với mong muốn giúp người nông dân có những định hướng đúng nhất trong việc phát triển và nhân rộng hơn nữa mô hình trang trại trái cây đặc chủng - một trong những mô hình mang lại lợi ích kinh tế vượt bậc mà không phải bà con nào cũng nhận ra.

Có thể thấy Việt Nam sở hữu nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển một nền nông nghiệp khỏe mạnh, có sức cạnh tranh cao và một khi đã lấy nông nghiệp làm trung tâm sẽ tạo nền tảng thúc đẩy các ngành công nghiệp, thương mại, du lịch phát triển theo; tạo động lực tăng trưởng cho nền kinh tế. Theo kinh nghiệm của lão nông Dụng Quý Đông, phát triển nông nghiệp nếu đi đúng hướng, tái cơ cấu ngành đúng hướng sẽ góp phần nâng cao kim ngạch xuất khẩu, đóng góp rất lớn vào ngân sách quốc gia cũng như tạo công ăn việc làm ổn định cho một lượng lớn lao động. Với tầm quan trọng như vậy, Nhà nước cần chú trọng hơn đến những giá trị kinh tế mà ngành nông nghiệp cũng như bản thân người nông dân mang lại; đồng thời có những cơ chế thông thoáng tạo điều kiện cho bà con phát triển các loại cây trồng đặc thù mà nước ta có lợi thế để tạo nên sự khác biệt so với các quốc gia khác. Và chính sự khác biệt này sẽ đem lại giá trị kinh tế khổng lồ cho nền kinh tế.

Cũng theo anh Đông, mặc dù là nhân tố chính góp phần cung ứng nguồn nông sản chất lượng cao phục vụ xuất khẩu, đem về nguồn thu ngoại tệ lớn cho đất nước song "nút thắt" hiện nay là việc tiếp cận nguồn vốn của bà con nông dân lại vô cùng khó khăn; vẫn còn khoảng cách rất lớn trong chính sách phát triển kinh tế giữa thành thị và nông thôn: người dân thành thị mặc dù sở hữu diện tích đất canh tác ít hơn nhiều nhưng lại dễ dàng tiếp cận nguồn vốn hơn so với người dân nông thôn. Thêm vào đó các cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp tuy đã có nhưng khi về đến từng địa phương lại chưa được thực thi một cách hài hoà, vẫn còn có sự phân biệt giữa công nghiệp và nông nghiệp. "Để tháo gỡ những "nút thắt" này, hướng tới mục tiêu ổn định sản xuất, tôi mong chính quyền sớm đẩy nhanh tiến độ hợp thức hoá đất đai, nguồn điện cho tưới tiêu, đồng thời tạo mọi điều kiện thuận lợi để người nông dân sớm tiếp cận được nguồn vốn; qua đó giúp bà con an tâm sản xuất và tạo ra nhiều giá trị gia tăng hơn nữa cho nền kinh tế địa phương" - ông Đông bày tỏ.

Nguyễn Việt Hùng