Vicem Hà Tiên: Hướng tới sản xuất xanh để thay đổi cách nhìn về ngành xi măng

Sau hơn 57 năm thành lập và phát triển, đến nay Công ty Cổ phần Xi măng Hà Tiên 1 (VICEM Hà Tiên) đã trở thành doanh nghiệp sản xuất xi măng lớn nhất miền Nam, đóng góp quan trọng vào sự lớn mạnh của Tổng Công ty Xi măng Việt Nam. Phóng viên Vietnam Business Forum đã có cuộc phỏng vấn ông Lưu Đình Cường, Tổng Giám đốc Công ty về những thành tựu này và mục tiêu phát triển trong thời gian tới của VICEM Hà Tiên.

Ông có thể điểm lại những dấu ấn nổi bật trong hành trình phát triển của VICEM Hà Tiên nói chung và Nhà máy xi măng Bình Phước nói riêng?

Công ty Cổ phần Xi măng Hà Tiên 1 được thành lập ngày 21/3/1964 tại vùng núi đá vôi Kiên Lương - Hà Tiên, đánh dấu sự ra đời của nhà máy xi măng đầu tiên ở miền Nam và thứ hai ở Việt Nam (sau Xi măng Hải Phòng). Từ một nhà máy sản xuất clinker công suất 240.000 tấn/năm đặt tại Kiên Lương và một nhà máy nghiền xi măng công suất 300.000 tấn/năm đặt tại Thủ Ðức (TP.Hồ Chí Minh) khi mới thành lập, cung cấp xi măng cho vùng Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long; đến nay VICEM Hà Tiên đã có hai nhà máy, ba trạm nghiền với công nghệ tiên tiến, thiết bị hiện đại của các nước G7, phân bố tại các khu vực: Ðông Nam Bộ, Tây Nam Bộ, Nam Trung Bộ và Tây Nguyên với tổng công suất hơn 4,6 triệu tấn clinker và 7,5 triệu tấn xi-măng/năm.

Trải qua gần 60 năm hoạt động, VICEM Hà Tiên đã sản xuất, cung cấp ra thị trường trên 90 triệu tấn xi măng các loại. Riêng năm 2020, Công ty đã sản xuất và tiêu thụ hơn 6,6 triệu tấn xi măng; sản xuất hơn 4,6 triệu tấn clinker, đạt doanh thu hơn 7.800 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế đạt 774 tỷ đồng.

Đến nay, VICEM Hà Tiên là doanh nghiệp sản xuất xi măng lớn nhất miền Nam, chiếm thị phần trên 30%; đóng góp quan trọng vào sự lớn mạnh của ngành xi măng Việt Nam. Trong chặng đường xây dựng, trưởng thành, Công ty đã vinh dự đón nhận Huân Chương Lao động hạng Ba; nhiều cờ thi đua, bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương, địa phương nhằm ghi nhận những thành tựu và đóng góp to lớn của đơn vị vào sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước.

Nằm trong chiến lược mở rộng sản xuất kinh doanh, ngày 26/11/2010 VICEM Hà Tiên đã khánh thành và đưa vào hoạt động Nhà máy Xi măng Bình Phước (đặt tại TX.Bình Long; công suất 1,76 triệu tấn clinker/năm và 2,0 triệu tấn xi măng/năm). Đây là một trong những nhà máy sản xuất xi măng lớn nhất khu vực Đông Nam Bộ, sử dụng dây chuyền khép kín với công nghệ của hãng Polysius (Đức), đáp ứng các yêu cầu về môi trường theo tiêu chuẩn châu Âu. Nhà máy đang tạo việc làm cho hơn 500 lao động, đóng góp mỗi năm hơn 100 tỷ đồng cho ngân sách địa phương. Đặc biệt, doanh nghiệp thường xuyên quan tâm đến công tác an sinh xã hội, các hoạt động từ thiện tại địa phương.

Mối quan tâm lớn nhất của Công ty trong những năm tới là gì, thưa ông?

Để phát triển bền vững, yêu cầu đặt ra đối với sản xuất xi măng là giảm tối đa sử dụng nguyên liệu, tài nguyên hóa thạch không tái tạo và tìm kiếm nguồn nguyên, nhiên liệu thay thế. Ngoài ra, trong thời gian qua, chúng tôi đang tập trung thực hiện các giải pháp đầu tư, đổi mới dây chuyền công nghệ nhằm tăng năng lực sản xuất, giảm tiêu hao và bảo vệ môi trường. Từ đó, từng bước thay đổi cách nhìn về sản xuất xi măng, đây không còn là ngành gây ô nhiễm môi trường mà là ngành đang góp phần giải quyết vấn đề rác thải, phế thải của nhiều ngành công nghiệp khác, giúp môi trường xanh sạch hơn.

Vậy, VICEM Hà Tiên có những chiến lược nào nhằm đảm bảo sự cân bằng giữa sản xuất và bảo vệ môi trường?

Trước hết xin nhấn mạnh, VICEM Hà Tiên đặc biệt quan tâm đến vấn đề chủ động nguồn nguyên, nhiên, vật liệu trong sản xuất xi măng (than, đá vôi, đất sét và phụ gia khác như thạch cao,…). Chủ động được nguồn nguyên liệu cho sản xuất sẽ giúp tăng lợi thế cạnh tranh, giành ưu thế về thị trường và là nền tảng để phát triển bền vững.

Từ nhiều năm trước, chúng tôi đã đặt ra câu hỏi: “Nguồn than, đá vôi… ngày càng cạn kiệt, khan hiếm và trở nên đắt đỏ hơn, vậy tương lai lấy gì làm nguyên liệu sản xuất thay thế?”. Để giải bài toán này, VICEM Hà Tiên đã tối ưu hóa các công đoạn khai thác nguyên liệu đá vôi, đất sét; sử dụng tận thu tối đa nguyên liệu đá vôi có hàm lượng CaO ≤ 36% và MgO cao đưa vào sản xuất clinker và xi măng nhằm tiết kiệm tài nguyên và giảm giá thành sản xuất. Chúng tôi cũng đang có kế hoạch dùng bùn thải từ các nhà máy nước và bùn nạo vét từ kênh, rạch làm nguyên liệu sản xuất clinker; đồng thời nghiên cứu, thí nghiệm sử dụng thạch cao khan và thạch cao nhân tạo thay thế thạch cao tự nhiên.

Ở Việt Nam hiện nay, nguồn phế thải (tro, xỉ lò cao) trong các ngành luyện kim, nhiệt điện rất dồi dào, giá thành tương đối thấp. Từ mục tiêu chuyển đổi sang hướng sản xuất xanh, thân thiện với môi trường, giảm tối đa việc sử dụng nguyên liệu hóa thạch, VICEM Hà Tiên đang tận dụng nguồn nguyên liệu này trong sản xuất xi măng, góp phần giải quyết tình trạng tồn đọng phế thải của các nhà máy nhiệt điện, gang thép.

Đối với nhiên liệu, tuy chưa thay thế hoàn toàn than nhưng VICEM Hà Tiên đã có sự thay đổi đáng kể, với sự đầu tư rất nhiều và có thể nói là đơn vị đi đầu trong ứng dụng khoa học kỹ thuật, sử dụng các nhiên liệu thay thế trong sản xuất xi măng và clinker. Từ năm 2013, thay vì dùng dầu HFO để sấy các nguyên liệu, Trạm nghiền xi măng Phú Hữu (TP.Hồ Chí Minh) đã dùng củi trấu để thay thế. Nhà máy Xi măng Bình Phước cũng đã đưa vỏ hạt điều vào thay thế một phần nhiên liệu than trong nung luyện clinker từ năm 2015.

Đặc biệt, được sự chỉ đạo của Tổng Công ty Xi măng Việt Nam, chúng tôi đã nghiên cứu việc đốt rác thải công nghiệp (vải vụn, đế giày, nhựa) trong hệ thống lò nung, giúp giảm chi phí nhiên liệu và giảm phát thải CO2 ra môi trường. Nhờ đó, dù giá than, điện, nhân công... tăng làm chi phí sản xuất tăng nhưng VICEM Hà Tiên vẫn giữ, thậm chí hạ giá thành sản phẩm.

Hiện, chúng tôi cũng đang tiến hành nghiên cứu việc đốt rác thải nguy hại và xây dựng hệ thống điện mặt trời áp mái. Ngoài việc giúp giảm chi phí tiền điện, tự chủ được nguồn điện thì đây là nguồn năng lượng tái tạo vĩnh viễn, thân thiện với môi trường, không gây ra tiếng ồn, khói bụi...

Ông có nhận định gì về khó khăn của thị trường xi măng hiện nay? Đâu là yếu tố cốt lõi để VICEM Hà Tiên vượt qua khó khăn, duy trì phát triển?

Tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp khiến thị trường phục hồi khá chậm và ngày càng khó khăn. Mặt khác, các nước đóng cửa giao thương dẫn đến sản lượng xuất khẩu xi măng sụt giảm và tạo áp lực cho thị trường trong nước, vốn đang có sự cạnh tranh gay gắt.

Do tác động của dịch bệnh, thiên tai khiến đời sống của người dân bị ảnh hưởng, nhu cầu xây dựng dân dụng giảm mạnh. Thêm vào đó, các chi phí nguyên nhiên vật liệu đầu vào như than, vỏ bao, xăng dầu… đồng loạt tăng giá làm cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực xi măng gặp nhiều khó khăn trong việc điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh.

Trong bối cảnh đó, VICEM Hà Tiên đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để đồng hành cùng các nhà phân phối vượt qua khó khăn. Trên hết, chúng tôi luôn duy trì và nâng cao chất lượng sản phẩm để giữ vững niềm tin của người tiêu dùng; luôn tìm tòi nghiên cứu và cho ra đời các sản phẩm mới có tính ứng dụng ngày càng cao, phù hợp với từng điều kiện môi trường, địa chất và vùng miền...

VICEM Hà Tiên đã xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với hơn 70 nhà phân phối, phủ rộng từ Khánh Hòa đến Cà Mau, với khoảng 5.500 cửa hàng vật liệu xây dựng. Việc các nhà máy, trạm nghiền được phân bố đều tại các khu vực Ðông Nam Bộ, Tây Nam Bộ, Nam Trung Bộ và Tây Nguyên đã giúp các nhà phân phối tiết kiệm đáng kể chi phí vận chuyển. Chúng tôi cũng đã xây dựng đội ngũ thương vụ và dịch vụ kỹ thuật, đảm bảo có mặt kịp thời triển khai các dịch vụ hỗ trợ khách hàng.

Để tạo thuận lợi cho các nhà phân phối, VICEM Hà Tiên đã nghiên cứu, phát triển ứng dụng Apps Mobile nhằm phục vụ kiểm soát việc bán hàng và quản lý phương tiện vận chuyển. Qua ứng dụng, hệ thống nhà phân phối, cửa hàng có thể dễ dàng quản lý các đơn hàng, các nhà xe, biết tuyến đường đi, định vị phương tiện vận tải…; giúp khách hàng lẻ tìm được cửa hàng gần nhất để mua sản phẩm hoặc gọi điện thoại đặt hàng hoặc mua hàng trực tuyến. Dự kiến cuối năm 2021, Apps Mobile sẽ được ứng dụng cho các cửa hàng, nhà phân phối trên toàn bộ địa bàn tiêu thụ của VICEM Hà Tiên.

Hơn 57 năm sát cánh, phát triển bền vững cùng khách hàng và xã hội, chúng tôi luôn lấy “Nhân - Nghĩa - Trí - Tín” là phương châm cho mọi hoạt động. Bằng tôn chỉ ấy, Vicem Hà Tiên với nhãn hiệu Kỳ Lân Xanh đã tạo được niềm tin vững chắc trong tâm trí người tiêu dùng, luôn giữ vị thế của một trong những thương hiệu lớn của ngành xi măng Việt Nam.

Trân trọng cảm ơn ông!

Nguồn: Vietnam Business Forum