Hợp tác xã Phước Thiện: Gắn kết cùng nông dân phát triển bền vững chuỗi liên kết

Đang có công việc ổn định, thu nhập cao tại một doanh nghiệp nhưng anh Nguyễn Viết Vị lại xin nghỉ để về... làm vườn. Quyết định nhiều người cho là “gàn dở” đó lại mang tới thành công ngoài mong đợi, anh đã tạo dựng một hợp tác xã (HTX) nông nghiệp quy mô, doanh thu lớn, là điểm sáng về kinh tế tập thể của tỉnh. Quan trọng hơn, anh đem lại cơ hội làm giàu cho không ít nông dân.

Từ tinh thần dám nghĩ, dám làm...

Nguyễn Viết Vị sinh năm 1980 tại Thái Bình, năm 1986 anh theo gia đình vào Bình Phước lập nghiệp. Hết cấp 3, chàng thanh niên “quê lúa” thi đỗ vào ngành tài chính của một trường đại học, tốt nghiệp ra trường, anh vào làm việc cho một doanh nghiệp nước ngoài tại Bình Phước, hoạt động về lĩnh vực nông nghiệp.

Giám đốc HTX Phước Thiện Nguyễn Viết Vị

Với truyền thống gia đình nông nghiệp cùng năng lực chuyên môn và sự nỗ lực, Vị sớm khẳng định năng lực bản thân, được lãnh đạo công ty đánh giá cao. Anh được phân công lên huyện Bù Đốp, thành lập công ty con để liên kết với người dân, phát triển vùng chuyên canh cây ăn trái.

Mảnh đất biên giới Bù Đốp là nơi Nguyễn Viết Vị “tỏa sáng”, doanh nghiệp dưới sự chèo lái của anh không ngừng phát triển. Anh Vị còn mua lại cổ phần của công ty, thu nhập bản thân ngày càng cao.

Nhưng trong quá trình làm việc, anh luôn trăn trở làm sao để thu nhập của người nông dân được nâng cao, tỷ lệ thuận với sự tăng trưởng của doanh nghiệp mà họ hợp tác. Bởi suy cho cùng, mối liên kết nhà đầu tư - nhà nông là quan hệ cộng sinh, sự phát triển của doanh nghiệp đều bắt đầu từ nông dân.

Với mong muốn tìm hướng đi riêng, năm 2017, Vị quyết định dịch chuyển mô hình để khởi nghiệp, thành lập Hợp tác xã Thương mại - Dịch vụ Phước Thiện (viết tắt là HTX Phước Thiện), chuyên trồng cây ăn quả. Ban đầu, HTX có hơn 10 thành viên gồm một số nông dân địa phương, mục đích của anh là để họ trực tiếp tham gia chuỗi giá trị sản xuất, cùng phát triển, cùng hưởng lợi.

Lãnh đạo huyện tham quan mô hình sản xuất mít ruột đỏ của HTX

Mô hình của HTX là khuyến khích người dân tham gia chuỗi liên kết sản xuất; hỗ trợ về khoa học, kỹ thuật cũng như bao tiêu đầu ra ổn định nhằm nâng cao năng suất, giá trị nông sản, giúp họ tăng thu nhập và có tiếng nói chung. Qua đó, cùng xây dựng nền nông nghiệp hữu cơ bền vững, bảo vệ môi trường, hướng tới việc tạo dựng và đưa thương hiệu trái cây Bình Phước vươn xa.

...Đến những nông dân tỷ phú

Trước khi thành lập HTX Phước Thiện, anh Nguyễn Viết Vị và một số cộng sự đã thực hiện thành công công trình nghiên cứu, lai tạo giống mít ruột đỏ mang thương hiệu PT 79 (đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận) - loại cây trồng chủ lực hiện nay của HTX. Giống mít ruột đỏ rất phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu miền Đông Nam bộ nói chung và Bù Đốp nói riêng; có khả năng chịu nóng, chịu hạn và sinh trưởng tốt ở nhiều loại đất.

Sau 15 đến 18 tháng, cây đã bắt đầu ra trái, khi trưởng thành có thể cho 15-30 trái/năm, mỗi trái nặng khoảng 15kg, thậm chí có trái tới 25kg. Quả mít có múi dày, hạt nhỏ, màu đỏ bắt mắt với vị ngọt thanh, giòn và mùi thơm đặc trưng.

Những trái mít đầu tiên của HTX Phước Thiện đến với người tiêu dùng trong sự hào hứng bởi hương vị thơm ngon đặc trưng, được thị trường đón nhận tích cực, giá trung bình khoảng 40 ngàn đồng/kg. Xác định đây là cây trồng tiềm năng, có giá trị kinh tế nên HTX đã tiến hành trồng đại trà. Với 1 ha đất trồng khoảng 400 cây, cho thu nhập mỗi năm từ 500 - 800 triệu đồng.

Hiện tại, HTX Phước Thiện có 22 thành viên với diện tích đất canh tác mít lên đến trên 200 ha . Ngoài ra, HTX còn liên kết sản xuất với hàng trăm hộ trên địa bàn tỉnh, hướng dẫn quy trình canh tác VietGAP như thành viên của HTX. Theo đó, HTX sẽ đầu tư giống, phân bón, hướng dẫn kỹ thuật và ký hợp đồng thu mua mít trái non và mít trái già thương phẩm.

“Chúng tôi đã xây dựng vườn ươm giống từ những cây đầu dòng, được nghiên cứu thử nghiệm tại Bình Phước trung bình mỗi tháng cung cấp hàng chục ngàn cây giống chất lượng với giá 45 ngàn đồng/cây. HTX chỉ thu trước 65%, còn lại chờ thu hoạch mới thu hết”, Giám đốc Nguyễn Viết Vị cho biết.

Về đầu ra sản phẩm, HTX Phước Thiện đã ký hợp đồng cung cấp sản phẩm với các hệ thống siêu thị và cửa hàng trái cây cao cấp… Ngoài ra, HTX thường xuyên tham gia các hội chợ kết nối cung - cầu, xúc tiến đầu tư trong và ngoài nước để sản phẩm xuất khẩu sang nước ngoài.

Bên cạnh cây mít ruột đỏ, HTX Phước Thiện còn nổi tiếng bởi một số cây ăn quả khác như: mít lá bàng, ổi ruột đỏ, chuối tím, vú sữa hoàng kim... và kết hợp chăn nuôi gia súc, gia cầm, đều mang lại hiệu quả. Đặc biệt, nguồn phân chăn nuôi được xử lý thành phân bón vi sinh cho cây ăn quả, giúp HTX chủ động nguồn vật tư và giải quyết được bài toán xử lý chất thải.

Phương châm xuyên suốt của HTX là liên kết sản xuất, sản phẩm sạch, an toàn, có truy xuất nguồn gốc rõ ràng; giúp nâng cao giá trị và khả năng cạnh tranh của sản phẩm... Do đó, quy trình canh tác luôn đảm bảo tiêu chuẩn VietGAP và hướng tới hữu cơ, đề cao sức khỏe người tiêu dùng và người sản xuất. HTX cũng rất khắt khe trong việc kết nạp thành viên, nông dân được chọn phải đảm bảo các tiêu chí: trình độ, sáng tạo và tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu trên.

Thời gian qua, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, không ít nông sản trong cả nước cần “giải cứu” thì nhờ những ưu thế vượt trội đó, mít ruột đỏ, xoài tím, vú sữa hoàng kim... của HTX Phước Thiện vẫn giữ giá và đầu ra ổn định. Điều này thêm khẳng định mô hình sản xuất bền vững mà HTX đã lựa chọn.

Để đa dạng hóa sản phẩm, phát triển quy mô, đẩy mạnh xuất khẩu, HTX Phước Thiện đang xây dựng nhà máy chế biến mít sấy lạnh và mít non đóng hộp với quy mô hơn 5 ha, vốn đầu tư khoảng 150 tỷ đồng. Khi hoàn thành, nhà máy có công suất trên 100 tấn/ngày, tạo việc làm cho khoảng 200 công nhân.

“Chuỗi liên kết sản xuất của HTX được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Liên minh HTX tỉnh rất quan tâm, đồng hành. Thời gian tới, chúng tôi sẽ đẩy mạnh liên kết sản xuất với các hộ nông dân trên địa bàn tỉnh, trên nguyên tắc mở rộng vùng nguyên liệu phải đảm bảo thị trường đầu ra bền vững. Mục tiêu đến năm 2022 khi nhà máy chế biến đi vào hoạt động, HTX sẽ mở rộng diện tích trồng mít lên khoảng 3.000 ha”, Giám đốc Nguyễn Viết Vị chia sẻ.

Ngoài ra, nhờ lợi thế về cảnh quan và các loại trái cây mới, độc lạ, hiện mỗi ngày vườn cây ăn quả của HTX Phước Thiện đón tiếp hàng chục lượt khách đến tham quan, học hỏi. Vì thế, HTX đang lên kế hoạch phát triển loại hình du lịch sinh thái - miệt vườn và cửa hàng giới thiệu sản phẩm, thu hút du khách đến trải nghiệm, thưởng thức trái cây và các món ăn đặc sản của địa phương.

Nguồn: Vietnam Business Forum