Đông Anh: Tạo lợi thế cho sản phẩm địa phương

Những năm gần đây, các đơn vị, địa phương trên địa bàn huyện Đông Anh tích cực đẩy mạnh triển khai thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Qua đó góp phần nâng cao thu nhập, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn hợp lý, bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế xã hội nông thôn bền vững.

Tính đến nay, toàn huyện  Đông Anh  đã có 172 sản phẩm được đánh giá, phân hạng và nâng cấp sản phẩm OCOP, tập trung vào 3 nhóm ngành hàng: thực phẩm, đồ uống và thủ công mỹ nghệ. Chương trình OCOP của huyện Đông Anh thu hút sự tham gia của 42 chủ thể, trong đó có 17 hợp tác xã, 14 hộ kinh doanh và 11 doanh nghiệp.

Trong tổng số 172 sản phẩm được công nhận là sản phẩm OCOP huyện Đông Anh, có 122 sản phẩm thuộc nhóm rau củ quả thực phẩm bao gồm 70 sản phẩm rau củ quả và thực phẩm tươi sống, 52 sản phẩm chế biến; 03 sản phẩm thuộc nhóm sản phẩm đồ uống; 47 sản phẩm thuộc nhóm đồ thủ công mỹ nghệ.

Gắn OCOP với làng nghề truyền thống

Huyện Đông Anh là một trong những địa bàn có thế mạnh về làng nghề truyền thống của TP Hà Nội, trong đó đặc biệt là nghề làm đồ gỗ mỹ nghệ những năm qua, huyện Đông Anh đã chú trọng phát huy lợi thế từ các làng nghề trong xây dựng Chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP.

Nghệ nhân, anh Trần Văn Tân còn được những người trong nghề gọi với cái tên thân mật là “Người thổi hồn vào gỗ”. Ở làng Dục Tú nhiều hộ dân chuyên sản xuất đồ mộc thờ cúng. Để có được những sản phẩm thờ cúng chạm khắc tinh xảo, người thợ không chỉ cần sự khéo léo mà còn phải am hiểu về lịch sử, văn hóa truyền thống. Trong câu chuyện với người dân làng nghề, chúng tôi được anh Tân cho biết, để tạo ra một bức tượng, khó nhất là “đổ diện tượng” – đục khuôn mặt tượng. Việc này đòi hỏi người thợ phải làm ra được “thần thái” của nhân vật định tạo tác. Nghệ nhân Trần Văn Tân có 2 sản phẩm dự thi OCOP  là “Song ngưu sinh tài” và “Đại thế chí bồ tát” bày tỏ mong muốn sản phẩm được chứng nhận để nghề của làng được nhiều người biết đến, từ đó mở rộng hơn thị trường tiêu thụ…

Theo Trưởng phòng Kinh tế huyện Đông Anh Nguyễn Tuấn Hà, làng nghề gỗ mỹ nghệ huyện Đông Anh chủ yếu sản xuất theo hình thức hộ gia đình, làm theo phương thức thủ công là chính, thì hiện nay, hầu hết các làng nghề đã áp dụng biện pháp khoa học kỹ thuật công nghệ vào sản xuất làm tăng năng suất lao động, hạ giá thành sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh. Vì vậy, những sản phẩm gỗ mỹ nghệ của Đông Anh không chỉ được mở rộng khắp thị trường 3 miền Bắc, Trung, Nam mà còn xuất khẩu ra nhiều nước trên thế giới, như: Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và một số quốc gia Trung Đông... góp phần quan trọng gia tăng giá trị sản phẩm và thu nhập cho người dân.

Các sản phẩm thủ công mỹ nghệ của các nghệ nhân thuộc các làng nghề truyền thống tại các xã Vân Hà, Liên Hà, Dục Tú, Thụy Lâm là một trong những sản phẩm thế mạnh của huyện Đông Anh. Để tiếp tục phát huy lợi thế từ làng nghề truyền thống, làm đòn bẩy cho phát triển kinh tế làng nghề, huyện sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá sản phẩm OCOP, hỗ trợ nâng cao chất lượng sản phẩm OCOP được công nhận. Ngoài ra, sẽ tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại; mở rộng hợp tác sản xuất; thúc đẩy phát triển thương hiệu, nhãn hiệu sản phẩm hàng hóa, nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm làng nghề.

Tác phẩm của nghệ nhân Đỗ Văn Cường tham gia dự thi chương trình OCOP

Chủ tịch UBND xã Vân Hà Nguyễn Thị Hảo cho biết, toàn xã hiện có 5 thôn với gần 2.600 hộ dân. Trong đó, 80% hộ dân làm nghề thủ công mỹ nghệ. Giá trị sản xuất hằng năm về đồ thủ công mỹ nghệ đạt khoảng 70% trong tổng thu nhập của toàn xã. Đến nay, Vân Hà đã hình thành được mạng lưới phân phối ổn định cho sản phẩm với khoảng 20 công ty TNHH chuyên buôn bán, chế biến mặt hàng đồ gỗ, trong đó có nhiều công ty chuyên sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ phục vụ trong nước và xuất khẩu. Một số sản phẩm đồ gỗ Vân Hà đã được xếp hạng 3 sao, 4 sao trong Chương trình OCOP.

Anh Đỗ Văn Cường là một trong nghệ nhân nổi tiếng trong tấm gương tiêu biểu trong ngành thủ công mỹ nghệ. Sinh ra trong một gia đình có nghề mộc truyền thống, với đôi bàn tay khéo léo, khối óc sáng tạo và lòng tâm huyết, anh Đỗ Văn Cường (sinh năm 1979), chủ cơ sở Gỗ mỹ nghệ Hiệp Sỹ, thôn Thiết Úng, xã Vân Hà, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội đã tìm tòi, sáng tạo ra những sản phẩm thủ công mỹ nghệ độc đáo, góp phần đưa sản phẩm làng nghề vượt ra khỏi lũy tre làng, được nhiều người biết đến. "Gia đình tôi đã theo làm nghề gỗ mỹ nghệ từ nhiều năm nay. Tất cả nhân khẩu lao động của gia đình đều làm nghề này, thu nhập cũng tương đối ổn định. Bình quân hàng năm, thu nhập của mỗi gia đình làm đồ gỗ mỹ nghệ của làng nghề đạt từ 500 - 600 triệu đồng, cao hơn khá nhiều so với những công việc khác"- Nghệ nhân Đỗ Văn Cường nói.

Nâng cao chất lượng sản phẩm OCOP được công nhận

Ông Nguyễn Tuấn Hà cho biết: sau hơn 3 năm triển khai, Chương trình OCOP đã tạo động lực phát triển kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân, góp phần giải quyết việc làm, phát huy lợi thế, tiềm năng của địa phương. Chương trình khẳng định hướng đi đúng đắn trong phát triển sản phẩm hàng hóa theo chuỗi giá trị, gắn các tổ chức sản xuất với sản phẩm, phát huy lợi thế từ các làng nghề truyền thống của huyện. Đối với chương trình OCOP, thời gian qua, huyện đã tổ chức triển khai các nhiệm vụ, giải pháp nhằm huy động các nguồn lực, tăng cường hỗ trợ, nâng cấp những sản phẩm đã được đánh giá, phân hạng, công nhận sản phẩm OCOP. Đồng thời, chú trọng phát triển sản phẩm theo chuỗi giá trị, thực hiện công tác quản lý, giám sát chất lượng đồng bộ. Đặc biệt, huyện đẩy mạnh rà soát để phát hiện sản phẩm, ý tưởng sản phẩm mới gắn với phong trào khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn.

Thời điểm hiện tại, ngoài tập trung rà soát, nâng cấp chất lượng sản phẩm theo Chương trình OCOP và tăng cường xúc tiến thương mại, huyện Đông Anh đã chỉ đạo phòng, ban chuyên môn, các xã, thị trấn tiếp tục đẩy mạnh giải pháp phát triển bền vững làng nghề, gắn với quy hoạch khu, cụm công nghiệp làng nghề. Trên cơ sở đó, đưa hoạt động sản xuất vào tập trung, thuận tiện cho việc ứng dụng khoa học công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm. Huyện cũng chỉ đạo UBND các xã có làng nghề đặc biệt quan tâm đến công tác quy hoạch phát triển du lịch trải nghiệm, kết hợp mua sắm, nghỉ dưỡng... góp phần thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm và nâng cao thu nhập cho người dân.

Huyện có 1 sản phẩm được công nhận sản phẩm OCOP 5 sao, 59 sản phẩm được công nhận 4 sao, 113 sản phẩm được công nhận 3 sao. Dẫn đầu là xã Đại Mạch với sản phẩm ống hút rau củ của Hợp tác xã Nông nghiệp Sông Hồng. Sản phẩm được đánh giá xếp hạng tiềm năng 5 sao với tính sáng tạo, độc đáo, thân thiện với môi trường, an toàn cho người sử dụng, có quy mô sản xuất lớn và được xuất khẩu ra thị trường quốc tế. Tiếp theo là xã Cổ Loa có chủ thể là Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp kinh doanh tổng hợp Cổ Loa với 3 sản phẩm rau củ quả là hành lá, bí đỏ và lạc nhân được xếp hạng 3 sao tại Hội đồng OCOP Hà Nội năm 2020 và năm 2021.

Để tiếp tục phát huy lợi thế từ chương trình, làm đòn bẩy cho phát triển kinh tế làng nghề, kinh tế gia đình, huyện tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá sản phẩm OCOP; hỗ trợ nâng cao chất lượng sản phẩm OCOP được công nhận; tăng cường xúc tiến thương mại; mở rộng hợp tác sản xuất; thúc đẩy phát triển thương hiệu, nhãn hiệu sản phẩm hàng hóa, nâng cao khả năng cạnh tranh của nông sản và sản phẩm làng nghề.

Theo đó, huyện Đông Anh triển khai thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp; huy động các nguồn lực triển khai đề án và kế hoạch thực hiện Chương trình OCOP giai đoạn 2020 - 2025. Cùng với đó, huyện tăng cường hỗ trợ, nâng cấp các sản phẩm đã được đánh giá, phân hạng và được công nhận sản phẩm OCOP; chú trọng phát triển sản phẩm theo chuỗi giá trị; thực hiện công tác quản lý, kiểm tra, giám sát, hỗ trợ nâng cao chất lượng sản phẩm OCOP thống nhất, đồng bộ. Đặc biệt, huyện đẩy mạnh rà soát, phát hiện sản phẩm, ý tưởng sản phẩm mới gắn với phong trào khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn - Chủ tịch UBND huyện Đông Anh Nguyễn Xuân Linh cho biết.

Trang thông tin có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội

Minh Ngọc (Vietnam Business Forum)