Nông thôn mới ở Tây Ninh: Để nông thôn là “nơi đáng sống”

Từng bước hoàn thiện, nâng cấp hạ tầng kinh tế - xã hội, tỉnh Tây Ninh đã linh hoạt vận dụng cơ chế, chính sách hỗ trợ của Nhà nước và huy động sự tham gia, đóng góp của nhân dân, góp phần thay đổi diện mạo khu vực nông thôn, tạo điều kiện phát triển sản xuất, nâng cao đời sống của nhân dân.

Sau hơn 10 năm triển khai thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM, cùng với sự nỗ lực của hệ thống chính trị, các lực lượng xã hội và sự đồng tình hưởng ứng của nhân dân, tình hình kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh có những chuyển biến tích cực, đạt nhiều kết quả quan trọng, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân ở nông thôn.

Hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn đổi mới

Theo báo cáo của UBND tỉnh, tính đến ngày 30.6.2023, Tây Ninh có 61/71 xã đạt chuẩn nông thôn mới, đạt 85,9%; 17 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và 2 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Bình quân số tiêu chí xã đạt chuẩn NTM trên địa bàn tỉnh là 18 tiêu chí, đạt 94,7% so với kế hoạch.

Đáng chú ý hạ tầng kinh tế - xã hội ở vùng nông thôn được quan tâm đầu tư phát triển cơ bản đồng bộ, bảo đảm kết nối nông thôn - đô thị. Hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn tiếp tục được đẩy mạnh đầu tư, nhất là hạ tầng giao thông, tổng số km đường giao thông nông thôn được đầu tư trong giai đoạn 2021-2025 là 4.237,76km, tăng 1.094,96km so với giai đoạn 2016-2020, trong đó đầu tư xây dựng mới 3.007,55km, cải tạo sửa chữa 1.230,206km. Đến nay có 61/71 xã đạt tiêu chí giao thông. Tỉnh cũng hoàn thiện, nâng cao chất lượng hệ thống thuỷ lợi và phòng, chống thiên tai cấp xã, huyện. Tỷ lệ diện tích đất sản xuất nông nghiệp được tưới và tiêu nước chủ động của các xã trên địa bàn tỉnh đạt từ 80% trở lên. Địa phương đã chủ động triển khai các nội dung, nhiệm vụ về phòng, chống thiên tai theo phương châm 4 tại chỗ. Đến nay, có 71/71 xã đạt chuẩn tiêu chí số 3 về thủy lợi và phòng, chống thiên tai. Bên cạnh đó, hệ thống điện trên địa bàn tỉnh được quan tâm cải tạo và nâng cấp đạt chuẩn theo hướng an toàn, tin cậy, ổn định và bảo đảm mỹ quan. Đến nay, có 71/71 xã đạt chuẩn tiêu chí số 4 về điện.

Mạng lưới cấp nước sạch nông thôn tiếp tục được quan tâm đầu tư mới nhằm xây dựng, hoàn thiện các công trình cấp nước sinh hoạt tập trung, bảo đảm chất lượng đạt chuẩn theo quy định. Ước đến cuối năm 2022, số hộ dân sử dụng nước sạch đạt trên 20.800 hộ; tỷ lệ dân cư nông thôn sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 99,4%; tỷ lệ hộ dân nông thôn sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước đạt 66%.

Nhiều mô hình sản xuất được chuyển đổi theo hướng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, hình thành liên kết, sản xuất, chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) được đẩy mạnh và bước đầu đạt một số kết quả, đến nay có 68 sản phẩm được công nhận là sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên.

Cơ sở hạ tầng y tế, giáo dục, văn hoá tiếp tục được đầu tư xây dựng, cải tạo và nâng cấp bảo đảm đạt chuẩn theo quy định; các xã có điểm vui chơi, giải trí và thể thao; môi trường nông thôn được cải thiện theo hướng sáng - xanh - sạch - đẹp; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, ổn định.

Còn nhiều bất cập, hạn chế

Ông Trương Tấn Đạt- Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Tây Ninh nhìn nhận, so với mục tiêu giai đoạn năm 2021-2025, việc thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh còn chậm, một số công trình hạ tầng chưa thực sự được quan tâm, duy tu, bảo dưỡng thường xuyên nên đang xuống cấp; chất lượng đạt chuẩn và công tác duy trì bền vững kết quả sau đạt chuẩn còn nhiều hạn chế; việc huy động các nguồn lực vào đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu còn thấp, nhất là việc huy động nguồn lực của doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn còn rất khiêm tốn.

Theo ông Đạt, bộ tiêu chí NTM các cấp giai đoạn 2021-2025 tăng số lượng chỉ tiêu, tiêu chí và mức độ yêu cầu đạt chuẩn, trong đó, một số chỉ tiêu, tiêu chí Trung ương quy định tỷ lệ quá cao, chưa sát với thực tế. Do đó, nhiều địa phương đã đạt chuẩn theo Bộ tiêu chí NTM, NTM nâng cao ở giai đoạn trước, đến nay chưa đáp ứng yêu cầu của Bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021-2025.

Qua khảo sát thực tế của HĐND tỉnh tại các xã trên địa bàn tỉnh cho thấy, một số chỉ tiêu, tiêu chí kết quả thực hiện NTM, NTM nâng cao chưa bền vững, việc triển khai thực hiện và thẩm định, đánh giá còn hạn chế, bất cập như: Chỉ tiêu về trường học các cấp đạt tiêu chuẩn cơ sở vật chất mức độ 1 và có ít nhất 1 trường đạt tiêu chuẩn cơ sở vật chất mức độ 2. Trong đó, các trường mầm non, tiểu học, THCS, THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học phải bảo đảm khối phòng học, khối hành chính quản trị; đặc biệt phải có các phòng chức năng, nhà đa năng phục vụ thể dục thể thao. Tuy nhiên, qua khảo sát, hầu hết các trường đã được xây dựng trước năm 2020 hoặc có quy mô nhỏ.

Về chỉ tiêu tỷ lệ hộ được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn từ hệ thống cấp nước tập trung, thực tế, chỉ 12,1% hộ dân trên địa bàn tỉnh sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung; nhiều nơi chưa có hệ thống cấp nước tập trung, người dân chủ yếu sử dụng giếng khoan, bình lọc nước.Việc đánh giá tiêu chí thu nhập bình quân đầu người tại một số xã, thu nhập của người dân tại thời điểm được lấy mẫu cao do phát sinh thu nhập từ việc bán đất.Về tiêu chí về tỷ lệ nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025 là khá cao, khó khăn trong quá trình thực hiện; kết quả rà soát hộ nghèo một số nơi còn bất cập, chưa đồng nhất giữa các địa phương, một số địa phương chuyển các đối tượng hộ nghèo qua đối tượng được bảo trợ xã hội để giảm tỷ lệ hộ nghèo….

Theo ông Trương Tấn Đạt: trong thời gian tới Tây Ninh sẽ từng bước khắc phục các khó khăn , hạn chế, tiếp tục xây dựng NTM theo hướng hiện đại, văn minh, nâng cao chất lượng sống cho nông dân và người dân ở nông thôn, mang lại giá trị bền vững cho nông thôn trong giai đoạn mới. Tạo điều kiện thúc đẩy nâng cao trình độ cơ giới hoá, tự động hoá đồng bộ từ sản xuất đến thu hoạch, bảo quản, chế biến theo chuỗi giá trị, trước hết đối với các sản phẩm chủ lực; hỗ trợ nông dân đầu tư, áp dụng các thiết bị cơ giới tiên tiến, nhà kính, nhà lưới, chuồng trại chăn nuôi hiện đại, gắn với các quy trình sản xuất tiên tiến, công nghệ cao. Mục tiêu nâng cao hiệu quả, thu nhập từ sản xuất nông nghiệp, từng bước hình thành đội ngũ nông dân chuyên nghiệp, tạo điều kiện cho nông dân phát triển kinh tế trang trại và kinh tế hợp tác.

UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch thực hiện chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững, giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050. Trong đó, điểm nhấn kế hoạch sẽ xây dựng nông thôn mới gắn với phát triển du lịch, tỉnh đăng ký thực hiện 7 mô hình tham gia chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025.

Trang thông tin có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương

Đỗ Ngọc (Vietnam Business Forum)