Gắn kết các chuỗi nông nghiệp hàng hóa

Triển khai Quy hoạch tỉnh Phú Yên thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh Phú Yên đang đẩy mạnh tổ chức lại sản xuất nông nghiệp (NN) theo hướng liên kết các mô hình hợp tác, gắn sản xuất với chế biến, tiêu thụ, nhất là thu hút doanh nghiệp (DN) tham gia đầu tư, phát triển các chuỗi sản xuất NN hàng hóa. Chia sẻ của ông Nguyễn Trọng Tùng - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Phú Yên phần nào đề cập đến vấn đề này.

Một vài chia sẻ của ông về sự phát triển ngành NN Phú Yên thời gian gần đây?

Những năm qua, ngành NN Phú Yên có tốc độ tăng trưởng ổn định, GRDP nông - lâm - thủy sản giai đoạn 2021- 2023 tăng bình quân 2,89%/năm; giá trị sản xuất của cả khu vực năm 2023 (giá năm 2010) đạt 13.834 tỷ đồng (tăng 9,2% so năm 2020).

Trong thời gian dịch bệnh Covid-19 diễn ra, NN trở thành “trụ đỡ” của nền kinh tế với tỷ trọng GRDP năm 2023 chiếm khoảng 24,17%, đảm bảo vững chắc an ninh lương thực; góp phần cung ứng nguyên liệu phục vụ chế biến và xuất khẩu; kim ngạch xuất khẩu nông - lâm - thủy sản đạt 170 triệu USD, chiếm gần 70% tổng kim ngạch xuất khẩu toàn tỉnh. Cơ cấu nội ngành chuyển dịch theo hướng phát huy lợi thế so sánh của ngành hàng, sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Trên từng lĩnh vực đã có nhiều chuyển biến về sắp xếp, cơ cấu lại cây trồng, vật nuôi phù hợp lợi thế từng địa phương, vùng sinh thái, gắn với áp dụng tiến bộ kỹ thuật về giống, quy trình canh tác, cơ giới hóa; qua đó mang lại hiệu quả, thu nhập cao hơn cho người nông dân.

Trong năm 2024, ngành NN đặt mục tiêu: GRDP toàn ngành tăng 3,7%; giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản (giá năm 2010) đạt 14.330 tỷ đồng; tỷ lệ che phủ rừng đạt 47,5%;… với các chỉ tiêu duy trì đà tăng trưởng tương tự các năm gần đây.

Trong thời gian tới, Phú Yên chú trọng phát triển NN theo hướng hiện đại, sinh thái, bền vững gắn với xây dựng nông thôn mới (NTM) phồn vinh và văn minh; nâng cao giá trị gia tăng, sản xuất hàng hóa quy mô lớn gắn với lợi thế từng địa phương.

Đổi thay nhờ chương trình nông thôn mới

Những năm gần đây, Phú Yên đã triển khai nhiều kế hoạch, đề án thúc đẩy phát triển NN, tạo sự chuyển biến tích cực. Vậy đâu là điểm nhấn trong bức tranh NN tỉnh nhà hiện nay?

Về trồng trọt, Phú Yên đang tập trung phát triển các vùng chuyên canh quy mô lớn với những mặt hàng chủ lực, ứng dụng công nghệ cao, tổ chức sản xuất theo chuỗi sản phẩm trên cơ sở khuyến khích doanh nghiệp đầu tư sản xuất, đồng thời phát triển nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ,... Tiêu biểu trong đó là một số chương trình, đề án, dự án như: Dự án vùng liên kết sản xuất lúa chất lượng cao, thu mua, chế biến xuất khẩu gạo tỉnh Phú Yên (Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An); Đề án xây dựng vùng cây ăn quả gắn với chế biến hàng hóa, xây dựng thương hiệu sản phẩm đến năm 2030; Đề án xây dựng mô hình trồng rau an toàn tại TP.Tuy Hòa và các huyện: Tuy An, Phú Hòa, Tây Hòa,...

Về chăn nuôi, tỉnh đẩy mạnh theo hướng công nghiệp và liên kết chuỗi giá trị; xác định các sản phẩm chăn nuôi chủ lực có lợi thế để đầu tư, phát triển tập trung, quy mô lớn theo phương thức an toàn sinh học, bảo vệ môi trường và khuyến khích phát triển chăn nuôi hữu cơ với sản phẩm chủ yếu như bò, lợn, gia cầm,...

Về lâm nghiệp, tỉnh tập trung bảo vệ rừng tự nhiên hiện có, phục hồi hệ sinh thái rừng tự nhiên đang bị suy thoái; phát huy lợi thế mỗi vùng sinh thái từng địa phương gắn với mục tiêu xóa đói giảm nghèo, an ninh lương thực và phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững. Hình thành các công viên cây xanh ở các đô thị theo mô hình rừng trong phố, đồng thời phát triển trồng cây dược liệu, cây rừng có giá trị kinh tế như: Mắc ca, quế, dó bầu, sa nhân tím,... Ngoài ra, huy động tối đa nguồn vốn xã hội hóa để đầu tư, phát triển các giá trị của rừng trong lĩnh vực bảo tồn đa dạng sinh học, sinh thái kết hợp nghỉ dưỡng.

Về thủy sản, Phú Yên đang phát triển nuôi trồng thủy sản bền vững, nuôi công nghiệp ở vùng biển hở, gắn với bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường; ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả. Tối ưu hóa khai thác thủy sản vùng khơi, tổ chức khai thác, thu mua, chế biến, tiêu thụ theo chuỗi; tiếp tục chuyển dịch cơ cấu ngành nghề, lao động; đầu tư, nâng cấp đồng bộ cơ sở hậu cần dịch vụ nghề cá. Tỉnh còn phát triển chế biến, tiêu thụ thủy sản trong mối liên kết chuỗi sản xuất nuôi trồng, khai thác, chế biến, thương mại thủy sản để tăng giá trị kim ngạch xuất khẩu, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.

Về diêm nghiệp, Phú Yên quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng tạo điều kiện ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật sản xuất muối và các sản phẩm giá trị gia tăng sau muối, kết hợp sản xuất muối với các sản phẩm thủy đặc sản.

Nuôi tôm hùm ở thị xã Sông Cầu

Để đẩy mạnh thu hút đầu tư vào lĩnh vực NN, đâu là các “nút thắt” cần tháo gỡ, thưa ông?

Thu hút đầu tư vào NN Phú Yên những năm qua còn gặp nhiều khó khăn và chưa đạt kết quả mong muốn. Nguyên nhân do diện tích đất NN nhỏ lẻ, manh mún nên việc đưa cơ giới hóa, ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ gặp nhiều trở ngại. Để tháo gỡ “nút thắt” này, cần có chính sách dồn diền, đổi thửa, tập trung diện tích để hình thành các cánh đồng mẫu lớn, tạo điều kiện hình thành nền NN công nghiệp; tạo ra sản phẩm hàng hóa lớn, chất lượng cung cấp cho thị trường xuất khẩu.

Bên cạnh đó, diện tích đất, mặt nước nuôi trồng thủy sản chưa quy hoạch đủ lớn để hình thành các vùng nuôi trồng thủy sản công nghệ cao, quy mô công nghiệp. Tỉnh đang triển khai Quy hoạch tỉnh Phú Yên thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, trong đó có quy hoạch các vùng diện tích đất, mặt nước nuôi trồng thủy sản với quy mô công nghiệp. Hơn thế, chính sách thu hút đầu tư chưa phù hợp, còn chờ Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định số 57/2018/NĐ-CP ngày 17/4/2018 của Chính phủ về cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp nông thôn.

Để thu hút đầu tư mạnh mẽ, hiệu quả hơn, tỉnh tiếp tục tập trung tháo gỡ các “nút thắt” trên song đây là các vấn đề đòi hỏi có lộ trình và sự vào cuộc tích cực của các cấp, các ngành từ trung ương đến địa phương.

Phú Yên thu hút đầu tư chăn nuôi công nghệ cao - Trang trại bò sữa TH Phú Yên

Trân trọng cảm ơn ông!

Nguyệt Thắm (Vietnam Business Forum)