Những năm qua, Ngành khoa học và công nghệ (KH&CN) tỉnh Cà Mau đã không ngừng đề ra những giải pháp thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, đóng góp quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội tỉnh nhà. Để tìm hiểu thêm về sự quyết tâm hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra của ngành KH&CN tỉnh Cà Mau, phóng viên đã có cuộc phỏng vấn ông Phan Tấn Thanh - Giám đốc Sở KH&CN tỉnh Cà Mau.

Những năm qua, ngành KH&CN tỉnh Cà Mau đã có đóng góp cho phát triển chung của tỉnh nhà ra sao, thưa ông?

Thời gian qua, hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KHCN&ĐMST) của tỉnh Cà Mau được triển khai và đạt nhiều kết quả khả quan, góp phần tích cực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Thông qua việc, Ngành từng bước thực hiện ưu tiên các nhiệm vụ mang tính bức xúc, giải quyết các vấn đề cấp thiết của các ngành, địa phương từ những đề tài đi sâu vào thực tiễn. Đến nay, việc triển khai Chương trình Xây dựng bảo hộ và quản lý phát triển các sản phẩm đặc thù, tỉnh đã bảo hộ được 12 nhãn hiệu tập thể; 14 nhãn hiệu chứng nhận; 02 chỉ dẫn địa lý. Hàng năm còn hướng dẫn bình quân 70 cơ sở đăng ký bảo hộ sở hữu công nghiệp và có bình quân trên 50 cơ sở được cấp văn bằng bảo hộ. Việc quản lý nhà nước về đo lường chất lượng, phân tích kiểm nghiệm ngày càng được tăng cường, đáp ứng với yêu cầu đề ra.

Cùng với đó là tiềm lực KH&CN của các đơn vị sự nghiệp công lập được quan tâm đầu tư, cơ bản đáp ứng điều kiện hoạt động. Thị trường KH&CN từng bước hình thành, bước đầu tạo môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ để tăng năng suất, hạ giá thành sản phẩm, nâng cao sức cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập.

Trong giai đoạn 2021 – 2025 và định hướng đến năm 2030, Cà Mau tiếp tục xác định những thế mạnh và định hướng phát triển lĩnh vực KH&CN ra sao?

Ngành đã tham mưu xây dựng và triển khai các nhiệm vụ KH&CN gắn với nhiệm vụ trọng tâm phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, trên cơ sở khai thác có hiệu quả các tiềm năng, lợi thế, ứng dụng mạnh mẽ KHCN và ĐMST, chuyển đổi số. Riêng trong giai đoạn 2021 ‑ 2025, tỉnh sẽ tập trung vào 06 nhiệm vụ trọng tâm, là nghiên cứu, ứng dụng KHCN phát triển kinh tế biển; Nghiên cứu ứng dụng KHCN vào sản xuất và đời sống thích ứng với biến đổi khí hậu; Nghiên cứu ứng dụng năng lượng tái tạo; Nghiên cứu phát triển, đổi mới, chuyển giao công nghệ nhằm nâng cao giá trị hàng hóa có thế mạnh của tỉnh; Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; Nghiên cứu, ứng dụng lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn.

Đó là tiền đề cơ bản để đến năm 2030 Ngành sẽ tạo nên những đột phá về KHCN&ĐMST. Đi liền mục tiêu đầu tư phát triển tiềm lực KHCN của tỉnh đạt trình độ trung bình chung của cả nước; tỷ lệ đóng góp của KHCN&ĐMST vào tăng trưởng GRDP của tỉnh thuộc nhóm khá của cả nước; tỷ trọng đóng góp của KH&CN thông qua năng suất các yếu tố tổng hợp (TFP) khoảng 50% vào tăng trưởng kinh tế; chỉ số đổi mới sáng tạo cấp tỉnh (PII) đạt mức trung bình so với cả nước và các tỉnh trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Trên tinh thần sẽ có những cơ chế, chính sách hỗ trợ công tác và nhân rộng kết quả KH&CN. Từng bước đưa KHCN&ĐMST trở thành động lực chính trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường, nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy quá trình chuyển đổi kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, phát thải thấp, thích ứng với biến đổi khí hậu nhằm góp phần phát triển bền vững tỉnh Cà Mau và hội nhập quốc tế.

Ông có thể cho biết hoạt động khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo đã và đang được triển khai trên địa bàn như thế nào?

Doanh nghiệp khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo đóng góp đáng kể vào GDP quốc gia thông qua việc tạo ra doanh thu và việc làm mới. Không chỉ vậy còn góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển bền vững và giải quyết các vấn đề xã hội bằng cách tập trung vào những sáng kiến thân thiện với môi trường và có ích cho cộng đồng.

Nhận thức được tầm quan trọng này, Ngành sẽ tiếp tục bám sát thực hiện Quyết định số 844/QĐ-TTg về Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Quốc gia đến năm 2025” và các đề án Hỗ trợ khởi nghiệp đối với phụ nữ; thanh niên; học sinh, sinh viên và nông dân. Có thể thấy bước đầu thành công trong công cuộc trên là tỉnh đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ cho các đối tượng tham gia khởi nghiệp. Đến nay tỉnh đã có 11 không gian khởi nghiệp và quán cà phê khởi nghiệp; 01 “Cửa hàng thanh niên” và website trưng bày các sản phẩm khởi nghiệp của thanh niên. Câu lạc bộ khởi nghiệp tỉnh sinh hoạt hàng tháng với hơn 50 thành viên tham gia để trao đổi, đề xuất các ý tưởng, giải pháp nhằm thực hiện hiệu quả công tác hỗ trợ cho cộng đồng khởi nghiệp của tỉnh; Hỗ trợ dự án Wesolife - nghiên cứu xử lý nước nuôi tôm bằng công nghệ điện phân tham gia các cuộc thi khởi nghiệp trong nước. Ngoài ra còn hỗ trợ cho các dự án “Cua biển Việt - Tạo nên sự khác biệt”; tổ chức Chuỗi sự kiện CamaUP’22 và CamaUP’23 với hơn 2.000 lượt người tham dự…

Ông có cho rằng môi trường đầu tư, kinh doanh chuyển biến tích cực của tỉnh Cà Mau trong thời gian gần đây là cơ hội cho ngành KH&CN tỉnh nhà phát triển?

Môi trường đầu tư, kinh doanh tại tỉnh Cà Mau trong thời gian gần đây đã có nhiều chuyển biến tích cực. Với cơ sở hạ tầng ngày càng được đầu tư nâng cấp (đặc biệt là hạ tầng giao thông và hạ tầng khu công nghiệp); nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, thông qua việc cải thiện thủ tục hành chính, hỗ trợ vay vốn và đào tạo nguồn nhân lực, miễn giảm thuế, tiền thuê đất. Sự nỗ lực của chính quyền địa phương trong việc cải thiện môi trường đầu tư; cùng các hoạt động xúc tiến đầu tư, quảng bá tiềm năng và cơ hội đầu tư tại địa phương đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Mặc dù bước đầu đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, tuy nhiên, những năm gần đây, tỉnh Cà Mau chưa triển khai thực hiện một cách toàn diện việc đánh giá trình độ và năng lực công nghệ sản xuất của doanh nghiệp và tính toán chỉ số tốc độ đổi mới công nghệ trong phạm vi toàn tỉnh. Trước vấn đề này, Ngành vẫn sẽ nỗ lực, quyết tâm phấn đấu thực hiện có hiệu quả cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4; phát động và hỗ trợ phong trào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; cải tiến nâng cao chỉ số đổi mới sáng tạo địa phương (PII) của tỉnh, đáp ứng yêu cầu của xã hội; đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng và đổi mới sáng tạo vào sản xuất và đời sống; phát triển các sản phẩm đặc sản, đặc thù của địa phương được bảo hộ để nâng cao giá trị…, Cũng như mong mỏi các doanh nghiệp cần quan tâm hơn nữa, đẩy mạnh đầu tư toàn diện cho phát triển khoa học công nghệ, nhất là các lĩnh vực mới phục vụ phát triển xanh, bền vững, thân thiện môi trường, để góp phần xây dựng quê hương Cà Mau ngày càng phát triển theo hướng hiện đại, bền vững.

Trân trọng cảm ơn ông!

Công Luận (Vietnam Business Forum)