TP.Hồ Chí Minh: Tăng cường triển khai hệ thống thông tin, cảnh báo cháy sớm và truyền tin PCCC

Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (PCCC&CNCH) số 55/2024/QH15 và Nghị định số 105/2025/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 1/7/2025) đã bổ sung nhiều quy định quan trọng nhằm nâng cao an toàn phòng cháy. Trong đó, việc triển khai hệ thống thông tin, cảnh báo và truyền tin báo cháy được coi là giải pháp then chốt, giúp phát hiện sớm, truyền tín hiệu kịp thời và nâng cao hiệu quả ứng phó trước nguy cơ cháy, nổ. Với đặc thù là đô thị đặc biệt, đông dân cư, nhiều công trình cao tầng, TP.Hồ Chí Minh đang chủ động, tăng cường triển khai thực hiện quy định này.

Theo Điều 25 và Điều 27 của Nghị định 105/2025/NĐ-CP, mọi cơ sở thuộc diện quản lý về PCCC&CNCH – từ doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức cho đến chung cư, khách sạn, trung tâm thương mại đều có trách nhiệm trang bị và duy trì thiết bị truyền tin báo cháy kết nối với Hệ thống cơ sở dữ liệu PCCC&CNCH. Người đứng đầu cơ sở phải chi trả phí duy trì và hoàn tất việc lắp đặt chậm nhất vào ngày 1/7/2027.

Mô phỏng hệ thống thông tin, cảnh báo cháy sớm và truyền tin PCCC

Đáng chú ý, quy định không chỉ dừng ở cấp tổ chức mà còn mở rộng đến từng hộ gia đình tại các thành phố trực thuộc Trung ương. Chủ hộ, nhất là ở những nơi hạ tầng giao thông hoặc nguồn nước chữa cháy còn hạn chế, bắt buộc phải trang bị bình chữa cháy và thiết bị truyền tin báo cháy, duy trì hoạt động thường xuyên và hoàn thành trước thời hạn trên. Đây là bước chuyển từ tính chất tự nguyện sang nghĩa vụ pháp lý bắt buộc, qua đó phân định rõ trách nhiệm của cả tổ chức lẫn cá nhân trong công tác phòng cháy.

Việc quy định trách nhiệm cụ thể như vậy tạo nền tảng cho xây dựng hệ thống cảnh báo và truyền tin đồng bộ, hướng tới quản lý tập trung và chỉ huy thống nhất. Khi áp dụng rộng rãi từ cơ quan, doanh nghiệp đến từng hộ gia đình, TP.Hồ Chí Minh sẽ có điều kiện hình thành mạng lưới giám sát, ứng phó nguy cơ cháy nổ toàn diện hơn, thay vì chỉ tập trung ở các cơ sở lớn như trước.

Thời gian qua, Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH – Công an TP.HCM tăng cường các giải pháp, hình thức tuyên truyền PCCC. Trong ảnh: Tuyên truyền PCCC bằng màn hình led tại Công viên Bờ sông Bạch Đằng

Trên nền tảng đó, các hệ thống cảnh báo và truyền tin hiện đại được phát triển theo hướng ứng dụng công nghệ số, cho phép kết nối trực tiếp về Trung tâm thông tin chỉ huy của Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH – Công an TP.HCM. Khi có sự cố, tín hiệu cảnh báo sẽ được phát ra tại chỗ bằng âm thanh, ánh sáng, đồng thời dữ liệu truyền tức thời đến trung tâm chỉ huy. Nhờ đó, con người có thêm thời gian quý giá để thoát hiểm, hạn chế hoảng loạn, đặc biệt trong các tòa nhà cao tầng, khu dân cư đông đúc hay công trình có kết cấu phức tạp.

Không chỉ dừng ở phát hiện sớm, hệ thống này còn giúp lực lượng chức năng ứng cứu nhanh và chính xác hơn. Dữ liệu định vị được vị trí sự cố, hỗ trợ điều động phương tiện, lực lượng phù hợp, tránh lãng phí thời gian và nguồn lực. Trung tâm chỉ huy cũng có thể giám sát tiến độ xử lý tại hiện trường, đưa ra điều chỉnh kịp thời để ngăn cháy lan, cháy lớn.

Với người sử dụng, lợi ích càng rõ ràng: chủ cơ sở, quản lý tòa nhà hay hộ gia đình có thể theo dõi thiết bị từ xa qua ứng dụng di động, đặt lịch kiểm tra định kỳ, nhận thông báo nhắc nhở… Nhờ vậy, thiết bị luôn duy trì trạng thái sẵn sàng. Hệ thống dữ liệu tập trung cũng là cơ sở để phân tích, dự báo nguy cơ, phục vụ công tác chỉ huy, điều hành một cách khoa học.

Có thể thấy, khi công nghệ số được ứng dụng, công tác PCCC&CNCH đã chuyển từ thế bị động sang chủ động, từ phản ứng chậm sang phản ứng nhanh. Đây không chỉ là bước tiến trong việc phòng ngừa, giảm thiểu thiệt hại do cháy nổ, mà còn phù hợp với xu hướng xây dựng đô thị thông minh, an toàn và bền vững.

Thực hiện nghiêm túc quy định lắp đặt và kết nối thiết bị truyền tin báo cháy không chỉ là yêu cầu pháp luật, mà còn là trách nhiệm của cộng đồng. Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH – Công an TP.Hồ Chí Minh khuyến nghị các cơ quan, doanh nghiệp và hộ gia đình nhanh chóng rà soát hệ thống báo cháy hiện có, chủ động triển khai kết nối theo đúng quy định. Trong quá trình thực hiện, nếu gặp khó khăn về kỹ thuật hoặc thủ tục, người dân và các tổ chức có thể liên hệ trực tiếp lực lượng Công an để được hướng dẫn, hỗ trợ kịp thời.

Ngọc Tùng  (Vietnam Business Forum)