Nghị quyết số 21/NQ-TW và Nghị quyết số 45/NQ-TW của Bộ Chính trị ra đời đã mở ra cơ hội để Tp. Cần Thơ bứt phá đi lên. Đó cũng là những mũi đột phá để Cần Thơ khẳng định vai trò trung tâm, sức lan toả và sức hút đối với vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) và cả nước.
Những khó khăn về giao thông đã được giải quyết bằng chủ trương mở rộng, nâng cấp quốc lộ 1A, mở thêm tuyến đường nối miền Tây với miền Đông Nam Bộ và nhiều con đường nối liền các tỉnh trong khu vực, cầu Cần Thơ thông xe mở ra nhiều cơ hội giao thương... Những khó khăn về vốn đã được giải quyết bằng nhiều chủ trương, chính sách để tạo vốn. Sự thiếu hụt nguồn nhân lực đã được giải quyết bằng những chủ trương, giải pháp để phát triển nguồn nhân lực, nâng cấp, mở thêm các trường đại học, cao đẳng chuyên ngành... Như vậy, Cần Thơ đã hội tụ các yếu tố cần thiết để trở thành thành phố động lực của vùng, một trong những trung tâm kinh tế lớn của cả nước, có khả năng hợp tác, chủ động hội nhập kinh tế với khu vực và quốc tế.
Thành phố cửa ngõ
Có vị trí địa lý rất thuận lợi: nằm ở trung tâm ĐBSCL, trên trục giao thương giữa vùng tứ giác Long Xuyên, bán đảo Cà Mau, Đồng Tháp Mười và Tp. Hồ Chí Minh, vấn đề còn lại là Cần Thơ cần tạo dựng những "trung tâm" đủ mạnh làm đầu mối cho các tỉnh trong vùng. Điều đó có nghĩa, mạng lưới giao thông nơi đây phải có sự gắn kết với toàn vùng. Không thể chỉ có quốc lộ 1A, không thể để cảng biển "đóng cửa" với tàu trọng tải trên 10.000 tấn, cũng không thể để sân bay nằm im với những chuyến bay quốc tế.
Từ tầm nhìn này, hàng loạt các công trình, dự án tầm cỡ đã và đang được triển khai để biến Cần Thơ thành phố cửa ngõ vùng hạ lưu sông Mê Kông. Cầu Mỹ Thuận đã vượt qua sông Tiền, cầu Cần Thơ nối liền đôi bờ sông Hậu và trở thành cây cầu dây văng lớn nhất Việt Nam và Đông Nam Á, mở ra nhiều cơ hội phát triển kinh tế cho Cần Thơ nói riêng và toàn khu vực ĐBSCL nói chung. Tiếp đó, Cần Thơ sẽ xây dựng cảng biển quốc tế, gắn với việc chỉnh trị luồng Định An,... để từ đây, đường hàng không, đường bộ, đường biển và đường sông hoàn chỉnh sẽ tạo nên thế liên hoàn về giao thông giữa Tp.Hồ Chí Minh - Cần Thơ - Campuchia, với tam giác kinh tế Cần Thơ - Cà Mau - Kiên Giang.
Đô thị vùng
Mang lợi thế "người đi sau", cùng một vùng ngoại vi, phụ cận rộng lớn, Cần Thơ có nhiều cơ hội thực hiện quy hoạch thành phố trong không gian mở, biến vùng ngoại vi, phụ cận thành những khu trung tâm mới về kinh tế, tài chính, thương mại, du lịch lớn cùng hệ thống kết cấu hạ tầng, dịch vụ cao cho khu vực.
Với việc Chính phủ cho hưởng một số ưu đãi về cơ chế tài chính và thành phố được tổ chức huy động vốn đầu tư trong nước thông qua phát hành trái phiếu, Cần Thơ có điều kiện hoàn thành các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng. Nhờ đó, chỉ trong mấy năm trở lại đây, đại lộ Hoà Bình, Trung tâm thương mại Cái Khế và các khu dân cư mới như Bình An, Hưng Phú, Phú An, khu biệt thự Cồn Khương mọc lên đã đem lại diện mạo mới cho thành phố.
Không dừng lại ở đó, Cần Thơ đang hướng tới mục tiêu hình thành diện mạo kiến trúc riêng, khắc phục tình trạng bê tông hoá trong kiến trúc đô thị. Đặc biệt, thành phố sẽ chú trọng bảo tồn và phát triển cảnh quan thiên nhiên giàu tính nhân văn, đa dạng hoá thảm thực vật, xác định một số khu bảo tồn thiên nhiên, gìn giữ những loài thực vật hoang dã đặc trưng vùng đồng bằng sông Cửu Long. Kết hợp cải tạo chỉnh trang các đô thị hiện hữu với đầu tư xây dựng các khu đô thị mới theo tiêu chí đô thị đồng bằng cấp quốc gia văn minh, hiện đại, xanh, sạch, đẹp, phản ánh đặc trưng lịch sử - văn hoá vùng đồng bằng sông Cửu Long. Như vậy, Cần Thơ trong tương lai sẽ là một thành phố xanh, bao gồm một chuỗi đô thị đa trung tâm. Trong đó, hai quận Cái Răng - Bình Thuỷ giữ vai trò đô thị công nghiệp - cảng, quận Ninh Kiều là đô thị trung tâm hành chính - chính trị, quận Ô Môn giữ vai trò đô thị công nghệ cao, huyện Phong Điền trở thành đô thị sinh thái, huyện Thốt Nốt trở thành đô thị dịch vụ đầu mối nông - thủy sản... Bằng sự năng động, sáng tạo và nỗ lực không ngừng, thành phố Cần Thơ trong tương lai sẽ không sao chép máy móc những gì đã có để biến thành một đô thị được nhân bản, mà là một đô thị "có hồn", có bản sắc rất riêng và hiện đại.
Thành phố công nghiệp trẻ
Trong công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá, Tp.Cần Thơ đã và đang tích cực, xây dựng hình ảnh của một thành phố công nghiệp trẻ năng động và thông thoáng. Các doanh nghiệp đầu tư vào KCN ở Cần Thơ nhận được sự hỗ trợ nhiệt tình của các cơ quan chức năng, được hưởng nhiều chính sách ưu đãi về thuế và các thủ tục hành chính nhanh, gọn; công tác quản lý được thực hiện theo cơ chế "một cửa tại chỗ". Ngoài ra, Thành phố đang triển khai kế hoạch đầu tư mở rộng các KCN tập trung như Hưng Phú 1, Hưng Phú 2A, Trà Nóc 1, Trà Nóc 2...
Với lực đẩy từ hàng loạt cơ chế năng động, 6 tháng đầu năm 2010, giá trị sản xuất ngành công nghiệp của Thành phố ước thực hiện 9.291 tỉ đồng, tăng 13,6% so cùng kỳ năm trước. Ngành nghề ngày càng đa dạng, tập trung vào các ngành công nghiệp chế biến lương thực - thực phẩm, may mặc, giày da, hoá chất, dệt PP, dược, công nghiệp cơ khí... Đặc biệt, năm 2009, các KCN Cần Thơ đã thu hút 21 dự án mới với tổng vốn đăng ký 268,685 triệu USD, nâng tổng số dự án trong các KCN lên 185 dự án, tổng vốn đầu tư đăng kí 1,579 tỷ USD. Đồng thời, Cần Thơ cũng trở thành miền đất hứa thu hút nhiều doanh nhân ngoại tỉnh và là địa bàn đứng chân của nhiều doanh nghiệp đang ngày càng có uy tín trên thương trường.
Về lâu dài, nền công nghiệp của một thành phố trẻ có thuận lợi nhờ tận dụng được cơ hội "đi tắt, đón đầu", phát triển theo hướng đầu tư chiều sâu, công nghệ cao, ít ô nhiễm, có giá trị gia tăng lớn, sức cạnh tranh cao. Do đó, trong định hướng phát triển công nghiệp đến năm 2020, Thành phố ưu tiên phát triển công nghiệp chế biến lương thực - thực phẩm, nông thủy sản; công nghiệp cơ khí phục vụ nông nghiệp, hoá chất - dược phẩm, công nghiệp điện - điện tử và tin học, công nghiệp đóng tàu, sửa chữa và lắp ráp ôtô, vật liệu xây dựng, dệt may và sản xuất hàng tiêu dùng.
Điểm hẹn của giao thương và du lịch
Với ưu thế về địa lý, Cần Thơ nhanh chóng trở thành trung tâm kinh tế, thương mại và du lịch, tâm điểm của cả vùng trong việc thu hút các doanh nhân, nhà đầu tư và khách du lịch. Vào thời điểm xu hướng của khách du lịch đang hướng đến những giá trị bền vững của thiên nhiên, Cần Thơ nhanh chóng trở thành điểm đến lý tưởng. Năm 2009, doanh thu du lịch của Thành phố đạt 508 tỷ đồng, tăng 12% so với năm trước. Từ thế mạnh tự nhiên, Thành phố đang tập trung vào bốn loại hình du lịch chính gồm du lịch sinh thái miệt vườn; du lịch sông nước; du lịch văn hoá truyền thống gắn với các di tích lịch sử, danh nhân, đình chùa, làng nghề; du lịch gắn với hội nghị, hội thảo, triển lãm.
Cùng với du lịch, việc phát triển thương mại, dịch vụ để đưa Cần Thơ trở thành trung tâm thương mại - dịch vụ của vùng cũng được đặc biệt quan tâm. Để tạo nền tảng phát triển cho các ngành này, trong những năm qua, Cần Thơ đã khai trương các siêu thị Citimart, Co.opMart, Metro Cash & Carry và nhiều trung tâm thương mại đã và đang được xây dựng. Những trung tâm thương mại, siêu thị có quy mô và tầm cỡ nhất ĐBSCL hiện nay sẽ trở thành địa chỉ giao thương tin cậy của các doanh nhân và doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Cùng với đó, Thành phố đã và đang quy hoạch lại mạng lưới thương mại và các chợ trung tâm, hoàn thiện mô hình chợ đầu mối nhằm tập trung năng lực thu mua, chế biến và tạo đầu ra xuất khẩu cho hạt gạo của các tỉnh An Giang, Kiên Giang, Hậu Giang, Cần Thơ và Đồng Tháp. Cũng theo mô hình chợ đầu mối là việc hình thành các chợ thuỷ sản, nông sản. Các tổ chức tín dụng hoạt động trên địa bàn Cần Thơ đã tạo nên môi trường tài chính - tín dụng mang tầm vóc khu vực. Một lợi thế nữa là Thành phố đã hình thành trung tâm tổ chức hội chợ thương mại quốc tế, hội chợ nông nghiệp, góp phần quảng bá các thương hiệu hàng hoá có chất lượng, được người tiêu dùng ưa chuộng. Không ít doanh nghiệp tại ĐBSCL thông qua các kỳ hội chợ tại Cần Thơ đã tìm được đầu ra cho hàng hoá của mình thông qua các hợp đồng thương mại với các đối tác trong và ngoài nước. Không chỉ có vậy, khi các cảng đường sông được đầu tư nâng cấp và mở rộng, việc xuất hàng trực tiếp qua cảng Cần Thơ sẽ giúp các doanh nghiệp tại đồng bằng sông Cửu Long tiết kiệm chi phí vận chuyển so với xuất hàng qua cảng Sài Gòn. Điều đó có nghĩa là Cần Thơ sẽ trở thành đầu mối thương mại hàng hải quan trọng của vùng.
Thành phố Cần Thơ bước vào giai đoạn phát triển mới (2010 - 2015) với vóc dáng của một thành phố trẻ năng động đang vươn lên, lớn mạnh. Những thành tựu phát triển kinh tế xã hội thời gian qua cho thấy nỗ lực, quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Cần Thơ trong việc hiện thực hoá các mục tiêu mà Nghị quyết số 21/NQ-TW và Nghị quyết số 45/NQ-TW đã đề ra, hoàn thành trọng trách to lớn mà Đảng và Nhà nước đã trao gửi.
Lê Dương Cẩm Thúy
(Trưởng phòng Hợp tác kinh tế đối ngoại, Sở Kế hoạch - Đầu tư Cần Thơ)
English
