Đắk Nông sẽ là vùng kinh tế năng động nhất Tây Nguyên

Xuất phát là một tỉnh nghèo, sau 6 năm tái lập (2004 - 2010), Đắk Nông đã và đang mạnh mẽ vươn lên từng ngày hướng tới mục tiêu trở thành một trong những vùng kinh tế năng động nhất Tây Nguyên.

Nhân dịp thực hiện số báo chuyên đề đối ngoại, phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum đã có cuộc trao đổi với ông Lê Diễn - Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông về những nỗ lực của tỉnh nhằm từng bước hiện thực hóa mục tiêu trên.

Đánh giá lại thành tựu của Đắk Nông trong việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2006 -2010, theo ông đâu là những kết quả nổi bật ?

So với những địa phương khác trong khu vực Tây Nguyên nói riêng và cả nước nói chung, Đắk Nông thực sự đi lên từ điểm xuất phát thấp với nhiều nguyên nhân, trong đó có thể kể đến vấn đề thiếu thốn nguồn nhân lực, cơ sở hạ tầng còn nghèo nàn… Tuy nhiên, thời gian qua được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, sự nỗ lực phấn đấu của nhân dân các dân tộc trong tỉnh, Đắk Nông đã mạnh mẽ vươn lên và đạt được nhiều thành quả quan trọng trên nhiều lĩnh vực. Nền kinh tế phát triển nhanh trên các lĩnh vực theo hướng phát huy triệt để tiềm năng lợi thế của tỉnh đã tạo ra bước đột phá quan trọng. Giai đoạn 2006-2010, tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) bình quân hàng năm của tỉnh đạt 15,19%; quy mô nền kinh tế tăng hơn gấp 2 lần so với năm 2005. Cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch theo hướng tích cực, tập trung phát triển công nghiệp xây dựng, dịch vụ và nông lâm nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, trong đó tỷ trọng công nghiệp và xây dựng tăng từ 17,87% năm 2005 lên 25,13% năm 2010, nông nghiệp giảm từ 59,58% xuống còn 52,67%. Đời sống nhân dân cũng được cải thiện đáng kể. Năm 2010, thu nhập bình quân đầu người tăng hơn gấp 2 lần (15 triệu đồng) so với năm 2005, tỉ lệ hộ nghèo giảm còn 10%.

Về thu hút đầu tư, lĩnh vực đầu tư trong nước ngày càng khởi sắc, cơ cấu đầu tư có sự chuyển dịch theo hướng chú trọng phát huy lợi thế từng ngành, từng vùng. Lũy kế từ đầu năm 2004 đến cuối năm 2009 có 288 dự án đăng ký đầu tư với vốn đăng ký đầu tư là 37.889 tỷ đồng, hầu hêt các dự án nằm trong giai đoạn xây dựng cơ bản. Riêng lĩnh vực đầu tư trực tiếp nước ngoài, tính đến hết năm 2009 trên địa bàn tỉnh có 6 dự án đầu tư với tổng vốn đăng ký 17,764 triệu USD.

Hoạt động thương mại - dịch vụ trên địa bàn không ngừng phát triển, thị trường hàng hóa ngày càng đa dạng, phong phú và hiện đại, đảm bảo đáp ứng nhu cầu tiêu dùng ngày một tăng của nhân dân. Các thế mạnh của tỉnh như cà phê, gỗ, cao su, hồ tiêu từng bước trở thành mặt hàng xuất khẩu chủ lực, góp phần quyết định đến nhịp độ tăng trưởng xuất khẩu của tỉnh.

Trong giai đoạn này, năm 2009 được xem là năm có nhiều điểm nhấn nhất. Dù gặp nhiều khó khăn nhưng tốc độ tăng trưởng GDP của tỉnh vẫn đạt 14,6%, bình quân thu nhập đầu người đạt gần 14 triệu đồng/năm. Công nghiệp – xây dựng tăng hơn 30%, cơ cấu kinh tế tích cực chuyển dịch theo hướng CNH – HĐH, tổng vốn đầu tư toàn xã hội đạt gần 5.000 tỷ đồng, tăng 54%; thu ngân sách nhà nước trên địa bàn đạt 623 tỷ đồng, tăng gần 30% so với năm 2008.

Nói về tiềm năng để phát triển kinh tế của Đắk Nông thì số 1 là bôxit, thứ hai là thủy điện và thứ ba là nông nghiệp kỹ thuật cao. Vậy thời gian qua những tiềm năng này đã được khai thác hiệu quả ra sao, thưa ông?

Đắk Nông sở hữu nguồn tài nguyên rừng phong phú, có hệ thống sông suối lớn, nhiều thác nước là tiềm năng lớn cho phát triển thuỷ điện. Đắk Nông cũng được đánh giá là nơi có nhiều tài nguyên khoáng sản, nhất là mỏ quặng bauxite để phát triển mạnh ngành công nghiệp alumina – nhôm.

Quả thật Đắk Nông có nguồn tài nguyên phong phú và dồi dào nhưng những tiềm năng đó cần phải có sự tác động mạnh mẽ từ nguồn lực bên ngoài để chuyển hóa thành sản phẩm phục vụ cho xã hội. Từ khi thành lập tỉnh đến nay, vấn đề khai thác tiềm năng đó đã được địa phương đặc biệt quan tâm. Cụ thể thủy điện đã được triển khai quy hoạch với nhiều công trình lớn nhỏ, tổng công suất hơn 2.500 MW. Hiện tại có nhiều nhà máy đã khởi công xây dựng, dự kiến đến năm 2011 phần lớn các nhà máy thủy điện đều đi vào hoạt động, sẽ là một nguồn thu lớn cho ngân sách, đồng thời góp phần bổ sung nguồn năng lượng quốc gia, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội cả nước nói chung và Đắk Nông nói riêng

Bên cạnh thủy điện, tài nguyên khoáng sản là một tiềm năng nổi trội của Đắk Nông, đặc biệt là quặng bauxite được đánh giá là có trữ lượng lớn nhất Đông Nam Á. Chính phủ và chính quyền tỉnh đang đẩy mạnh xúc tiến đầu tư, có nhiều đối tác nước ngoài đến khảo sát, xin hợp tác đầu tư khai thác, trong đó ngoài BHP Billiton còn có nhiều tập đoàn nước ngoài mạnh về tài chính và kinh nghiệm khai thác quặng như Công ty CP Nhôm ChalCo (Trung Quốc), Tập đoàn AICoa (Mỹ). Điển hình gần đây là dự án khai thác bauxít, sản xuất alumin Nhân Cơ do TKV làm chủ đầu tư. Dự kiến đến tháng 10/2012 nhà máy alumin sẽ cho ra sản phẩm với sản lượng mở rộng 1,2 triệu tấn sản phẩm/năm.

Riêng trong lĩnh vực nông nghiệp, trên địa bàn tỉnh đã hình thành các vùng chuyên canh lớn như cà phê, cao su, điều… phát triển theo mô hình nông nghiệp công nghệ cao. Năm 2010, tổng diện tích gieo trồng đạt 252.000ha, trong đó diện tích cây cao su 20.900ha, cà phê 78.000ha, tiêu 6.700 ha và một số loại cây trồng khác. Đã xuất hiện một số sản phẩm, mô hình sản xuất trang trại nông, lâm kết hợp có hiệu quả kinh tế cao như khoai lang Nhật Bản, khoai tây, chanh dây, hoa, cây ăn quả các loại. Các sản phẩm này là nguồn nhiên liệu cho công nghiệp chế biến. Tỉnh cũng đang xây dựng quy hoạch để gắn kết vùng nguyên liệu với nhà máy chế biến, phát huy hơn nữa tiềm năng lợi thế sẵn có.

Khi tuyến đường Hồ Chí Minh đi vào hoạt động, một số công trình hạ tầng liên vùng của Tây Nguyên được xây dựng, hợp tác kinh tế giữa 3 nước trong tam giác phát triển được mở rộng…sẽ là cơ hội tác động mạnh mẽ đến giao lưu phát triển kinh tế của tỉnh Đắk Nông, nhờ đó cơ hội hợp tác đầu tư sẽ nhiều hơn. Khi đó, một trong những phương án phát triển kinh tế được tỉnh tính đến là gì, thưa ông?

Một trong những phương án phát triển kinh tế được chúng tôi tính đến nhằm đón đầu cơ hội này chính là rút ngắn khoảng cách về GDP/người so với cả nước từ 58% năm 2005 đến khoảng 68,38% năm 2010 và đến năm 2020 bằng 1,63 lần so GDP/người cả nước. Phương án này thể hiện sự phấn đấu tích cực, sự phát huy được các lợi thế so sánh của Đắk Nông mà trước hết là tháo bỏ các khó khăn, rào cản trong sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp. Trong công nghiệp sẽ đẩy mạnh thu hút một số dự án mang tính đột phá như khai thác bauxite, luyện alumin, phát triển các dự án thủy điện vừa và nhỏ; thu hút một số dự án lớn triển khai trong các khu, cụm công nghiệp hiện có và phát huy tối đa các ngành, lĩnh vực trong khu vục dịch vụ, du lịch. Đồng thời tích cực khuyến khích, huy động các nguồn lực đầu tư phát triển kinh tế tỉnh nhà, từng bước đưa Đắk Nông trở thành một trong những vùng kinh tế năng động nhất Tây Nguyên.

Theo phương án này, tốc độ tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2006-2010 khoảng 15,19%/năm và thời kỳ 2016-2020 là 16,9%/năm. Đến năm 2015 GDP/người (theo giá hiện hành) bằng 27 triệu đồng tương đương 110% và đến năm 2020 bằng 66 triệu đồng, tương đương với 163% so với mức bình quân của cả nước.

Ông có thể chia sẻ những định hướng chính trong Chiến lược phát triển kinh tế xã hội của tỉnh thời gian tới?

Mục tiêu chiến lược là đến năm 2020 đưa Đắk Nông trở thành tỉnh phát triển toàn diện và bền vững. Để đạt mục tiêu trọng tâm này, định hướng của Đắk Nông tập trung vào 3 “chân kiềng” chủ đạo: thứ nhất là nâng cao năng lực lãnh đạo và hiệu quả công tác quản lý; thứ hai, tạo điều kiện phát huy sức mạnh đại đoàn kết các dân tộc, giữ vững ổn định chính trị - xã hội; thứ ba là tập trung xây dựng nguồn nhân lực, hạ tầng kinh tế - xã hội và đô thị hạt nhân; tạo bước phát triển đột phá về kinh tế trong công nghiệp khai khoáng, công nghiệp chế biến và nông nghiệp giá trị cao, tập trung đầu tư khai thác các ngành công nghiệp mũi nhọn, dựa trên các lợi thế tiềm năng. Về kinh tế, phấn đấu tăng trưởng GDP thời kỳ năm 2011 - 2015 đạt mức bình quân 16%, trong đó, công nghiệp xây dựng tăng 25%, nông - lâm nghiệp và thuỷ sản tăng 5,0%, dịch vụ tăng 17,66%. Về xã hội, đến năm 2020 giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống bằng mức bình quân cả nước.

Trong thời gian tới tỉnh tập trung vào 2 giải pháp cơ bản: cải thiện tích cực chỉ số PCI; tạo môi trường đầu tư - kinh doanh thuận lợi đảm bảo cho sự phát triển nhanh và bền vững nền kinh tế. Đồng thời sẽ có những chỉ đạo mạnh mẽ hơn trong lĩnh vực hợp tác đầu tư, tiếp tục thu hút đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp và du lịch.

Ngoài ra tỉnh sẽ rà soát, chỉnh sửa lại các quy hoạch tổng thể, quy hoạch phát triển đô thị, quy hoạch xây dựng, quy hoạch các ngành… cho phù hợp với thực tế để làm cơ sở xây dựng hạ tầng giao thông, hạ tầng đô thị đồng bộ và phục vụ cho công tác xúc tiến đầu tư. Tỉnh cũng sẽ tăng cường công tác xúc tiến đầu tư, mở rộng hợp tác với Tp. Hồ Chí Minh và các địa phương khác trong cả nước đồng thời xây dựng nhiều kênh thông tin, nắm bắt thời cơ để thu hút mạnh ngoại lực cho đầu tư phát triển kinh tế tỉnh nhà.

Xin cảm ơn ông!