Đảm bảo quyền và lợi ích của người tham gia BHXH, BHYT

BHXH Trà Vinh bắt tay vào triển khai nhiệm vụ năm 2020 trong bối cảnh khó khăn nhiều hơn thuận lợi. Tuy nhiên nhờ dự báo được các khó khăn, thách thức gắn với triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nên trong 8 tháng đầu năm BHXH tỉnh đã hoàn thành cơ bản chỉ tiêu BHXH Việt Nam giao, góp phần đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn.

Những điểm sáng đáng khích lệ

Những tháng đầu năm, BHXH Trà Vinh đã kịp thời báo cáo BHXH Việt Nam và bám sát chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh chỉ đạo các doanh nghiệp (DN) trên địa bàn tạo việc làm cho người lao động bị cắt giảm; tập trung hỗ trợ giải quyết chế độ, chính sách BHXH, BHTN cho người lao động bị cắt giảm; đồng thời hướng dẫn DN lập hồ sơ đề nghị tạm dừng đóng theo đúng quy định. Tham mưu UBND tỉnh đưa chỉ tiêu tham gia BHXH, BHYT, BHTN vào chỉ tiêu phát triển KT - XH của tỉnh và các huyện, thị xã; tham mưu thành lập Ban Chỉ đạo phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT do Phó Chủ tịch tỉnh làm Trưởng ban. Nhờ đó, công tác lãnh chỉ đạo thực hiện BHXH, BHYT, BHTN được quan tâm đưa vào các cuộc họp HĐND, các cuộc tiếp xúc cử tri, họp thường kỳ của lãnh đạo địa phương. UBND tỉnh còn trực tiếp tổ chức đối thoại với DN, người lao động và có sở, ban ngành, đoàn thể tham gia nên hầu hết các ngành, các cấp đều xem việc lãnh chỉ đạo công tác BHXH, BHYT, BHTN là trách nhiệm chung cần quan tâm đúng mực để mang lại lợi ích thiết thực cho công tác an sinh xã hội trên địa bàn.

Với quan điểm "nói và làm phải song hành", BHXH tỉnh đã chỉ đạo đơn vị cấp dưới bắt tay ngay vào các mảng công việc: đổi mới hình thức, nội dung, phương pháp tuyên truyền, vận động thuyết phục để người dân hiểu chính sách BHXH, BHYT, BHTN, tin chính sách BHXH, BHYT và tham gia BHXH, BHYT. Bằng nhiều hoạt động tuyên truyền như: Đài Phát thanh - Truyền hình Trà Vinh, Báo Trà Vinh, đài truyền thanh xã, phường, thị trấn liên tục phát thông tin, mô hình, gương phản ánh; phát triển đối tượng qua livestream, roadshows, thăm hộ gia đình, tư vấn trực tiếp; rà soát dữ liệu thuế, lao động, đầu tư; phối hợp với Ban Quản lý KKT đến từng DN vừa tuyên truyền vừa hướng dẫn công tác thu BHXH, BHYT, BHTN cho đơn vị DN chấp hành tốt pháp luật lao động, pháp luật BHXH, BHYT…, từ đó tác động tích cực đến công tác phát triển BHXH, BHYT trên địa bàn.

BHXH tỉnh cũng không dừng lại ở một mảng thu, phát triển đối tượng mà đồng thời đi cùng giải quyết hưởng các chế độ BHXH, BHYT, BHTN nhanh chóng, chính xác, kịp thời; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin  để giảm bớt TTHC. Tăng cường hậu kiểm, kiểm soát chi phí bất hợp lý trong thanh toán khám và điều trị; giám sát chặt chẽ sự tác động bội chi quỹ BHYT, phối hợp với Sở Y tế tăng cường thanh tra, kiểm tra các cơ sở khám chữa bệnh, kịp thời ngăn chặn tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ BHYT (nếu có).

Với những nỗ lực trên, tính đến ngày 30/9/2020 toàn tỉnh có 68.632 người tham gia BHXH bắt buộc, đạt 88,81% kế hoạch (KH); 10.348 người tham gia BHXH tự nguyện, đạt 82,23% KH, tăng 327 người so với tháng trước và tăng 4.411 người so với năm 2019; 61.586 người tham gia BHTN, đạt 86,69% KH; 968.707 người tham gia BHYT, đạt 100,56% KH, tăng 8.021 người so với năm 2019. Tỷ lệ bao phủ BHYT là 95,99% dân số của tỉnh. Thông qua kết quả này có thể thấy số người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tại Trà Vinh tăng cao so với năm 2019. Đây là một trong những kết quả nổi bật về đẩy mạnh, đổi mới hình thức, nội dung tuyên truyền, vận động thuyết phục người dân tham gia BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh.

Đẩy mạnh công tác thu hồi và xử lý nợ đọng

Hiện nay, tình hình nợ BHXH, BHYT, BHTN của các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn tỉnh Trà Vinh có chiều hướng gia tăng, đặc biệt một số DN nợ BHXH, BHYT, BHTN kéo dài với số tiền rất lớn, gây ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động. Tính đến ngày 30/9/2020, toàn tỉnh có tổng số 262 đơn vị nợ BHXH, BHYT, BHTN từ 03 tháng trở lên với số tiền là 20.569 tỷ đồng, chiếm 0,95% KH thu. Để tăng cường công tác thu hồi nợ đọng, thời gian qua BHXH Trà Vinh đẩy mạnh hoạt động của tổ thu nợ, cử cán bộ chuyên quản trực tiếp đến đơn vị để vận động, thuyết phục đơn vị đóng BHXH, BHYT, BHTN đúng quy định, đặc biệt là các đơn vị nợ đọng số tiền lớn, thời gian kéo dài. Song song đó, BHXH tỉnh cũng quan tâm đẩy mạnh công tác tuyên truyền các chính sách về BHXH cho người lao động và chủ sử dụng lao động; tham mưu UBND tỉnh, huyện ban hành các văn bản chỉ đạo công tác BHXH, BHYT trên địa bàn; tăng cường hoạt động của Tổ kiểm tra liên ngành. Tuy nhiên tình hình thu hồi nợ vẫn rất chậm, đóng tiền theo kiểu nhỏ giọt và vẫn còn nhiều đơn vị không chấp hành.

Cùng với tình trạng nợ đọng kéo dài, các DN trên địa bàn tỉnh còn có hành vi lách luật BHXH, chiếm dụng tiền BHXH. Về vấn đề này, Giám đốc BHXH Trà Vinh – ông Bùi Quang Huy cho biết Trà Vinh là tỉnh tương đối nhỏ so với các địa phương khác; DN chủ yếu vừa và nhỏ, thậm chí siêu nhỏ, chỉ thuê 2 đến 3 lao động. Do tập quán nên họ không ký kết hợp đồng lao động mà chỉ giao kết ràng buộc với nhau bằng lời nói, trả tiền công lao động theo hình thức khoán. Ngoài ra do lao động không ổn định và thường xuyên thay đổi nên các công ty, DN cũng ngại ký kết hợp đồng lao động và không đăng ký tham gia BHXH, BHYT, BHTN. Thêm vào đó nhận thức về trách nhiệm và quyền lợi tham gia BHXH, BHYT, BHTN của một số chủ sử dụng lao động còn hạn chế nên việc trốn tránh tham gia BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động thường xuyên xảy ra; một bộ phận chủ sử dụng lao động cố tình không đóng BHXH, BHYT, BHTN hoặc chỉ đóng cho một số người trong bộ khung quản lý để giảm chi phí….

Để khắc phục tình trạng trên, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, BHXH Trà Vinh kiến nghị, đề xuất với cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, các cấp, các ngành liên quan thường xuyên tăng cường công tác chỉ đạo, giám sát việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn. Đồng thời tiếp tục tuyên truyền, phổ biến về Luật BHXH, Luật BHYT nhằm nâng cao nhận thức cho các cấp, các ngành, các DN và người lao động về chấp hành pháp luật BHXH, BHYT, từng bước thực hiện hiệu quả việc thu hồi và xử lý nợ BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn tỉnh.

Nguồn: Vietnam Business Forum