Sau hơn 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM), đến nay, Hà Nội có 12/18 huyện, thị xã được công nhận đạt chuẩn NTM, 382/382 xã đạt chuẩn NTM.
Chung sức vươn lên trong đại dịch
Năm 2020 và 2021, việc xây dựng nông thôn mới (NTM) vừa qua gặp nhiều khó khăn do dịch Covid - 19, làm đứt gãy các chuỗi cung ứng “đầu vào” và “đầu ra” cho sản xuất khiến nông sản đến thời vụ thu hoạch khó tiêu thụ, giá thấp ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống Nhân dân. Mặc dù trong bối cảnh khó khăn, thách thức bủa vây bởi đại dịch Covid-19, ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất nông nghiệp, huy động nguồn lực đầu tư, phát triển khu vực nông thôn nhưng phong trào xây dựng NTM trên địa bàn TP Hà Nội vẫn giữ được “lửa”.
Chia sẻ về việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM của Thủ đô năm 2021, ông Chu Phú Mỹ, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), Chánh văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng NTM TP Hà Nội cho biết, từ đầu năm 2021, Thành ủy Hà Nội đã ban hành Chương trình số 04-CTr/TU về “Đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân giai đoạn 2021-2025”. Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, Ban chỉ đạo Chương trình số 04-CTr/TU của Thành ủy đã chỉ đạo quyết liệt các sở, ban, ngành, 18 huyện, thị xã xây dựng kế hoạch, giải pháp linh hoạt, phù hợp để tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả mục tiêu chương trình đề ra.
Sau 10 năm triển khai chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, cả 3 xã An Tiến, An Phú và Đồng Tâm (huyện Mỹ Đức) đã có những chuyển biến tích cực. NTM đã hiện hữu trên mỗi làng quê, nhiều mô hình sản xuất hiệu quả, hạ tầng nông thôn khang trang, đời sống vật chất, tinh thần người dân được nâng cao. Ông Đỗ Trung Hai, Phó Bí thư thường trực huyện ủy Mỹ Đức khẳng định, nhờ những thành tựu của chương trình NTM nên đời sống của nông dân huyện Mỹ Đức ngày một nâng cao. Thu nhập đầu người đạt 49,2 triệu đồng/người/năm; giá trị thu nhập bình quân đạt 160 triệu đồng/ha/năm. Hệ thống cơ sở hạ tầng thường xuyên được quan tâm đầu tư cơ bản đáp ứng nhu cầu phục vụ dân sinh và phát triển kinh tế.
Theo ông Đỗ Trung Hai, xây dựng NTM là một nhiệm vụ vừa mang tính cấp bách, vừa lâu dài. Theo đó, huyện sẽ tiếp tục duy trì và nâng cao hơn nữa chất lượng các tiêu chí xây dựng NTM theo hướng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, phấn đấu về đích huyện NTM trong năm 2022. Cùng với đó là phát triển kinh tế nông thôn, đẩy mạnh phát triển du lịch, dịch vụ, các ngành nghề nông thôn.
Phó Chánh Văn phòng Thường trực Văn phòng Điều phối nông thôn mới Hà Nội Nguyễn Văn Chí cho biết trong công cuộc xây dựng NTM có điểm đầu nhưng không có điểm cuối. Giai đoạn tiếp theo các địa phương cần tiếp tục nâng cao các tiêu chí đã đạt được theo hướng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, NTM thông minh…Với sự phối hợp chặt chẽ của các cấp, ngành và địa phương, sự chung sức, vượt khó, sáng tạo của bà con nông dân, phong trào xây dựng NTM của Thủ đô có nhiều khởi sắc. Đến nay, thành phố có 382/382 xã về đích NTM, 12/18 huyện, thị xã đạt chuẩn NTM, 47 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 5 xã của huyện Đan Phượng đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.Về cơ cấu lại ngành nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, giá trị sản xuất nông, lâm, thủy sản năm 2021 của Hà Nội đạt 39.568,4 tỷ đồng, tăng 3,46% so với năm trước. Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn năm 2021 đạt 54,07 triệu đồng/người/năm.
Đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số.
Để nâng cao hiệu quả sản xuất, thành phố đã thực hiện các chính sách tín dụng, khuyến khích, thu hút đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao (CNC). Theo báo cáo của Sở NN&PTNT TP Hà Nội, trên địa bàn hiện có 160 mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC, trong đó có 105 mô hình thuộc lĩnh vực trồng trọt, 39 mô hình thuộc lĩnh vực chăn nuôi, 15 mô hình thuộc lĩnh vực thủy sản và 1 mô hình kết hợp trồng trọt và chăn nuôi. Các mô hình đang ngày càng chứng minh được hiệu quả hoạt động nhờ tiết kiệm chi phí sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị nông sản, bảo vệ môi trường...
Nhìn nhận về bức tranh xây dựng NTM của Hà Nội, bà Nguyễn Thị Tuyến, Phó bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội, Trưởng ban chỉ đạo Chương trình 04-CTr/TU cho rằng, kết quả thực hiện trong năm 2021 có nhiều khởi sắc và thực chất.
Tuy nhiên, việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp chưa rõ nét, nhất là chuyển đổi từ trồng trọt sang chăn nuôi, từ chăn nuôi nhỏ lẻ sang chăn nuôi theo quy mô trang trại, từ sản xuất hộ gia đình sang sản xuất tập trung quy mô lớn. Bên cạnh đó, hoạt động của các hợp tác xã (HTX) còn nhiều khó khăn, thu nhập bình quân đầu người chưa đạt kế hoạch, đầu tư cho xây dựng NTM, nhất là các xã NTM nâng cao chưa rõ.
Để khắc phục những hạn chế, đồng thời phát huy những kết quả đạt được, bà Nguyễn Thị Tuyến đề nghị các cấp, ngành, cơ quan, đơn vị và địa phương, nhất là hai huyện chưa về đích NTM (Ba Vì, Mỹ Đức) cần quyết liệt, tập trung hoàn thành các tiêu chí xây dựng xã NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, huyện NTM trong năm 2022; phấn đấu đến hết năm 2022, Hà Nội có thêm 25 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 15 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu và hai huyện đạt chuẩn NTM.
Bên cạnh đó, cần thay đổi về tư duy, nhận thức một cách toàn diện về phát triển nông nghiệp cho phù hợp với tình hình mới, trên cơ sở phát huy tối đa đặc thù, lợi thế của nông nghiệp Thủ đô. Kiện toàn, đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, đẩy mạnh phát triển kinh tế trang trại, nghiên cứu xây dựng chính sách tạo điều kiện hỗ trợ kinh tế tập thể, HTX, trang trại; đặc biệt là việc giải thể, chuyển đổi các HTX ngừng hoạt động theo hướng liên doanh, liên kết giữa các HTX. Tập trung chỉ đạo quyết liệt hơn nữa công tác chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp.
Hiện nay, phát triển nông nghiệp CNC đang là xu thế tất yếu để xây dựng một hệ thống sản xuất hàng hóa lớn, hiệu quả, bền vững, mang lại năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh cao, đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Theo Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền, trong thời gian tới, thành phố sẽ đẩy mạnh phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp hiện đại, ứng dụng CNC; khuyến khích phát triển liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị (sản xuất, chế biến, tiêu thụ) nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nông sản, phù hợp với lợi thế và nhu cầu của thị trường, thích ứng với biến đổi khí hậu...
Đồng thời, tiếp tục thực hiện mục tiêu kép, vừa phòng, chống dịch, vừa phục hồi và tạo đà phát triển sản xuất, kinh doanh, đẩy mạnh sản xuất, phát triển kinh tế-xã hội.
* Bài viết có sự hỗ trợ của Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới Hà Nội.
Minh Ngọc
01/07/2023 đến ngày 15/9/2024
VCCI