Ngành Tư pháp: Góp phần tạo môi trường kinh doanh cởi mở

Với việc chủ động tham mưu thực hiện nhiều giải pháp, hoạt động hoàn thiện cơ chế chính sách; tích cực phổ biến pháp luật kinh doanh, ngành Tư pháp đã góp phần xây dựng môi trường đầu tư, kinh doanh cởi mở hơn. Vietnam Business Forum đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Thanh Sơn - Phó Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Thừa Thiên Huế xung quanh nội dung này.

Nhằm góp phần xây dựng môi trường đầu tư kinh doanh minh bạch, những năm qua, công tác tham mưu xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách đã được Sở Tư pháp thực hiện ra sao, thưa ông?

Xác định cải cách thể chế là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong công tác cải cách hành chính, tỉnh Thừa Thiên Huế đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc, nổi bật như Chỉ thị số 13/CT-UBND ngày 18/5/2020 của Chủ tịch UBND tỉnh về nâng cao chất lượng tham gia đóng góp ý kiến vào dự thảo văn bản quy phạm pháp luật (QPPL), Chỉ thị số 03/CT-UBND ngày 20/01/2021 của Chủ tịch UBND tỉnh về nâng cao chất lượng công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế pháp luật và tăng cường hiệu quả thi hành pháp luật trên địa bàn tỉnh,…

Thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao, Sở Tư pháp đã tích cực tham mưu, thực hiện đẩy mạnh cải cách thể chế, thể hiện qua các nội dung:

Một là, tham mưu chỉ đạo, hướng dẫn việc xây dựng văn bản QPPL đi vào nề nếp, bài bản, đúng quy định; từ khâu lập đề nghị xây dựng văn bản đến xây dựng, thẩm định, thẩm tra và ban hành văn bản. Hàng năm, Sở đều tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch về kiểm tra văn bản QPPL; Kế hoạch về rà soát, hệ thống hóa văn bản QPPL; quyết định công bố danh mục văn bản QPPL hết hiệu lực, ngưng hiệu lực và văn bản QPPL hết hiệu lực, ngưng hiệu lực một phần. Cụ thể, năm 2021, các sở, ban, ngành đã tham mưu UBND tỉnh ban hành 65 quyết định và trình HĐND tỉnh thông qua 32 nghị quyết, trong đó có nhiều chủ trương, chính sách liên quan đến hoạt động đầu tư - kinh doanh, riêng Sở Tư pháp đã tham mưu trình UBND tỉnh ban hành 4 quyết định QPPL.

Hai là, việc đổi mới, hoàn thiện các quy trình xây dựng, góp ý, thẩm định dự thảo văn bản QPPL được chú trọng, nâng cao chất lượng, đáp ứng yêu cầu xây dựng hệ thống pháp luật đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, thống nhất và khả thi.

Ba là, công tác thẩm định văn bản QPPL được chú trọng để nâng cao chất lượng, giúp việc quản lý điều hành thông suốt. Ý kiến thẩm định của Sở Tư pháp được cơ quan soạn thảo đánh giá cao, làm cơ sở pháp lý - khoa học để hoàn thiện văn bản trước khi trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định hoặc quyết nghị. Sở còn tích cực phối hợp với Ban Pháp chế HĐND tỉnh trong hoạt động thẩm tra dự thảo Nghị quyết QPPL của HĐND tỉnh; cùng rà soát các yếu tố pháp lý, thể thức, kỹ thuật để hoàn thiện dự thảo trước khi trình HĐND tỉnh thông qua. Các văn bản QPPL của tỉnh ban hành kịp thời, thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật và phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Bốn là, công tác kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản QPPL được thực hiện nghiêm túc, thường xuyên qua việc các cơ quan ban hành văn bản gửi đến Sở và tổ chức kiểm tra (5-6 đoàn/năm). Qua đó đã kịp thời phát hiện, chấn chỉnh sai sót trong quá trình soạn thảo, thẩm định và ban hành văn bản QPPL.

Năm là, Sở đã tham mưu UBND tỉnh rà soát, kiến nghị sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật gây khó khăn, cản trở hoạt động đầu tư, kinh doanh và đời sống xã hội; từ đó đã kịp thời tháo gỡ các rào cản, vướng mắc của doanh nghiệp (DN).

Nhờ sự nỗ lực trên của ngành, các cơ chế, chính sách ngày càng hoàn thiện, góp phần kiến tạo môi trường đầu tư kinh doanh trên địa bàn thông thoáng, minh bạch hơn.

Một vài đánh giá của ông về công tác hỗ trợ pháp lý cho DN trên địa bàn tỉnh thời gian qua?

Công tác hỗ trợ pháp lýcho DN được tỉnh Thừa Thiên Huế luôn quan tâm. Với sự tham mưu của Sở Tư pháp, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 863/QĐ-UBND về Chương trình hỗ trợ pháp lý cho DN nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế giai đoạn 2020 – 2024. Theo đó, xác định mục tiêu, triển khai các hoạt động hỗ trợ pháp lý DN nhỏ và vừa một cách toàn diện, thực chất, có hiệu quả và phù hợp với nhu cầu của các DN, đồng thời tham mưu UBND tỉnh ban hành Quy chế phối hợp hỗ trợ pháp lý cho DN nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh.

Hàng năm, căn cứ vào các văn bản Trung ương, các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, Sở đã tham mưu UBND tỉnh cụ thể hóa thành các kế hoạch hỗ trợ pháp lý DN nhỏ và vừa; từ đó các sở, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch triển khai hoạt động phù hợp và hiệu quả.

Riêng Sở đã đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật liên quan đến DN, như: Phối hợp với Văn phòng UBND tỉnh và các cơ quan tổ chức Hội nghị triển khai Luật Quản lý ngoại thương, Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa, Luật xử lý vi phạm hành chính,…; cập nhật và hướng dẫn các quy định, chính sách pháp luật mới; đăng tải tin, bài trên trang thông tin điện tử Sở Tư pháp,...

Sở cũng tham mưu thực hiện việc khảo sát nhu cầu, yêu cầu cần hỗ trợ pháp lý từ các DN nhỏ và vừa; qua đó tổ chức các cuộc đối thoại, giải đáp, tư vấn. Khi DN có ý kiến phản ánh, cơ quan có thẩm quyền phải tiếp nhận xử lý và báo cáo kết quả xử lý để Sở Tư pháp tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh. Nhờ vậy, DN ngày tin tưởng hơn, nhận thấy rõ sự đồng hành của chính quyền. Hoạt động hỗ trợ pháp lý DN nhỏ và vừa dần được DN quan tâm và phản ánh nhiều hơn đến Sở Tư pháp hoặc nêu ra tại các hội nghị, hội thảo của Sở Kế hoạch và Đầu tư, Cục Thuế, Cục Hải quan, Đoàn Luật sư tỉnh,… tổ chức.

Song khó khăn hiện nay là các nội dung quy định hoạt động hỗ trợ pháp lý cho DN chưa được hướng dẫn cụ thể. Công tác hỗ trợ pháp lý tại các Sở chủ yếu được giao cho công chức kiêm nhiệm trong khi nhu cầu hỗ trợ của DN tăng, tính pháp lý phức tạp, làm ảnh hưởng đến tính kịp thời. Ngoài ra, mạng lưới tư vấn viên pháp luật của Bộ Tư pháp trên địa bàn (3 tổ chức và 7 cá nhân) chưa hỗ trợ được nhiều cho DN.

Ông nhìn nhận thế nào về chỉ số Thiết chế pháp lý của tỉnh những năm qua? Hiện Sở đang tham mưu, thực hiện giải pháp nào nhằm gia tăng điểm số, thứ hạng của chỉ số này trong thời gian tới?

Thời gian qua, tỉnh Thừa Thiên Huế đã triển khai nhiều kế hoạch hành động thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh. Kết quả là xếp hạng chỉ số PCI liên tục 4 năm liền tăng điểm và tăng hạng (năm 2018 xếp 30; năm 2019 xếp 20; năm 2020 xếp 17 và năm 2021 xếp 8/63 tỉnh, thành phố). Trong đó, chỉ số thành phần Thiết chế pháp lý cũng có điểm số tăng đều nhưng vị trí xếp hạng lại liên tục giảm (năm 2018 đạt 6,86 điểm, xếp thứ 7; năm 2019 đạt 6,96 điểm, xếp thứ 21; năm 2020 đạt 6,99 điểm, xếp 25; năm 2021 đạt 7,16 điểm, xếp 34). Điều này cho thấy cảm nhận của DN đối với thiết chế pháp lý của địa phương ngày càng tăng nhưng tính ổn định, sự bứt phá chưa mạnh. Tình trạng hàng năm điểm số vẫn tăng nhưng thứ hạng lại giảm cho thấy các tỉnh, thành phố trong cả nước cũng rất quan tâm và quyết tâm trong cải thiện chỉ số Thiết chế pháp lý. Điều đó đặt ra cho Thừa Thiên Huế phải quyết tâm hơn mới đạt mục tiêu kép: tăng điểm số đi đôi tăng thứ hạng.

Được UBND tỉnh giao chủ trì, Sở đã phối hợp chặt chẽ với các ban ngành, địa phương tham gia góp ý hoàn thiện kế hoạch thực hiện nhiệm vụ cải thiện chỉ số Thiết chế pháp lý và an ninh trật tự của tỉnh. Ngày 15/7/2022, Sở Tư pháp đã ban hành Kế hoạch số 1243/KH-STP về thực hiện nhiệm vụ cải thiện chỉ số Thiết chế pháp lý và an ninh trật tự tỉnh Thừa Thiên Huế năm 2022.

Cụ thể, mục tiêu phấn đấu cải thiện chỉ số Thiết chế pháp lý và an ninh trật tự năm 2022 có điểm số cao hơn và xếp trong Top 20 cả nước; đồng thời phân công nhiệm vụ cụ thể cho các cơ quan, ban ngành, địa phương để thực hiện tốt 17 chỉ số thành phần, trong đó đề cao trách nhiệm từng cơ quan, đơn vị và công tác phối hợp, thường xuyên theo dõi, đôn đốc, kịp thời điều chỉnh các hoạt động phù hợp với tình hình.

Để thực hiện tốt kế hoạch cải thiện chỉ số Thiết chế pháp lý và an ninh trật tự, trước hết phải phổ biến, quán triệt kịp thời đối với các cán bộ, công chức; phải gắn thực hiện các chỉ số thành phần với việc hoàn thành nhiệm vụ chuyên môn của mỗi cán bộ, công chức. Từ đó, tạo sự chuyển biến tích cực trong hành động của cán bộ, công chức khi thi hành công vụ. Đồng thời, tăng cường sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan, đơn vị trong việc thực hiện và hỗ trợ hoàn thành nhiệm vụ.

Trân trọng cảm ơn ông!

Ngô Khuyến (Vietnam Business Forum)