Chi cục Hải quan khu vực II quyết tâm hoàn thành và vượt các chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao

Trong bối cảnh thế giới ngày càng phát triển mạnh mẽ về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, ngành Hải quan Việt Nam đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc thích ứng và triển khai các chính sách liên quan. Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị chính là kim chỉ nam cho những bước tiến đột phá trong các lĩnh vực này. Xoay quanh vấn đề nêu trên, phóng viên Vietnam Business Forum đã có buổi phỏng vấn ngắn với ông Nguyễn Hoàng Tuấn - Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực II..

Ngành Hải quan đang triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ chính trị về việc nâng cao hiệu quả hoạt động, hướng tới mô hình Hải quan thông minh, hiện đại và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thương mại quốc tế. Với Chi cục Hải quan Khu vực II, nhiệm vụ trọng tâm trên được đơn vị thực hiện cụ thể như thế nào?

Thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ chính trị, Chi cục Hải quan khu vực II đã triển khai quyết liệt rất nhiều hoạt động cụ thể. Với tôn chỉ “Cải cách nhanh, hiện đại hóa và tạo thuận lợi tối đa”, Chi cục Hải quan khu vực II đang tập trung mạnh cải cách hành chính, hiện đại hóa hải quan và tạo thuận lợi thương mại nhằm thu đúng, thu đủ cho ngân sách nhà nước để phát triển bền vững cho doanh nghiệp và nền kinh tế đất nước.

Chi cục Hải quan khu vực II đã chủ động đưa vào sử dụng hệ thống quản trị tập trung HCAS – một hệ thống ứng dụng công nghệ trong quản lý hành chính nội bộ với chỉ đạo điều hành và hỗ trợ xử lý nghiệp vụ nhằm mục tiêu đảm bảo công tác quản lý nhà nước về hải quan. Hiện nay, nhằm thích ứng nhiệm vụ tinh gọn, sắp xếp lại bộ máy của ngành Hải quan theo chủ trương, định hướng của Đảng và Nhà nước, HCAS cũng đang được điều chỉnh, sắp xếp lại theo những sự thay đổi của bộ máy mới. Nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao, xây dựng phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số, triển khai các kiến trúc tổng thể hướng tới Hải quan số, Hải quan thông minh, Chi cục Hải quan khu vực II tiếp tục hoàn thiện hệ thống, mở rộng các ứng dụng, hướng đến một hệ sinh thái quản trị - điều hành – hỗ trợ kết nối chia sẻ thông tin giữa Chi cục Hải quan khu vực II với các sở ban, ngành trên địa bàn nhằm kết nối hoạt động nghiệp vụ với hỗ trợ và cung cấp thông tin cho Doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

Thêm vào đó, Chi cục Hải quan khu vực II triển khai có hiệu quả đề án quản lý giám sát hải quan tự động (VASSCM) tại tất cả các kho, bãi, cảng để tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin nhằm đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn thời gian thông quan, giảm chi phí cho doanh nghiệp. Nâng cao hiệu quả giám sát kho, bãi, cảng, giám sát vận chuyển hàng hóa đảm bảo hiệu quả quản lý nhà nước về hải quan đối với hoạt động xếp dỡ, vận chuyển hàng hóa, đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại cũng như thúc đẩy sự phát triển của hoạt động logistics và chuỗi cung ứng.

Phát huy hiệu quả của hệ thống, trong bối cảnh công cuộc chuyển đổi số mạnh mẽ và định hướng chiến lược phát triển ngành hải quan đến năm 2030, Chi cục Hải quan khu vực II cũng là đơn vị chủ chốt của ngành hải quan triển khai “Đề án hải quan số, hải quan thông minh “thông” qua các hoạt động, rà soát quy trình, tham gia xuyên suốt từ quá trình xây dựng, triển khai và áp dụng “hải quan số, hải quan thông minh” trong tương lai gần.

Điển hình là chương trình “Cộng đồng doanh nghiệp và Chi cục Hải quan khu vực II là đối tác tin cậy, đồng hành cùng phát triển”. Đây là sáng kiến nhằm tăng cường kết nối giữa Chi cục Hải quan khu vực II và cộng đồng doanh nghiệp từ năm 2016. Xuyên suốt giai đoạn triển khai của chương trình, Chi cục Hải quan khu vực II đã tập trung các chuyên gia đầu ngành có kinh nghiệm đối thoại doanh nghiệp, tuyên truyền, tập huấn và đào tạo chuyên sâu về các văn bản quy phạm pháp luật, chính sách, quy định liên quan đến lĩnh vực hải quan, quản lý ngoại thương, các FTA thế hệ mới…

Chi cục Hải quan khu vực II luôn lắng nghe, tiếp thu và giải quyết ngay các khó khăn, vướng mắc trong thẩm quyền, giải phóng tối đa các nguồn lực nhằm hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp nâng cao khả năng thích nghi, phục hồi và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Những năm qua, hoạt động hướng dẫn, tư vấn chính sách, thủ tục hải quan luôn được Chi cục Hải quan khu vực II chú trọng đẩy mạnh. Hiện nay, hơn 60.000 doanh nghiệp làm thủ tục tại Chi cục Hải quan khu vực II. Các vướng mắc phát sinh trong quá trình thông quan hàng hóa được Chi cục, Cục tích cực phối hợp cùng doanh nghiệp tháo gỡ thông qua trao đổi trực tiếp hoặc hỏi đáp bằng văn bản. Với tinh thần đó, mỗi năm, Chi cục Hải quan khu vực II đã xử lý, hướng dẫn, tư vấn cho hàng nghìn lượt văn bản cho các doanh nghiệp.

Việc triển khai các nhiệm vụ trọng tâm theo định hướng của Chiến lược phát triển Hải quan đến năm 2030 và các kế hoạch cải cách, hiện đại hóa sẽ giúp Cục Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh từng bước xây dựng mô hình hải quan số và hải quan thông minh. Bên cạnh đó, việc thực hiện nghiêm túc Nghị quyết 18-NQ/TW về tinh giản bộ máy hành chính, sắp xếp tổ chức theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả cũng sẽ góp phần nâng cao chất lượng phục vụ, tăng cường tính minh bạch và tạo dựng niềm tin đối với cộng đồng doanh nghiệp và người dân.

Dự báo những năm tiếp theo nền kinh tế trong và ngoài nước vẫn tiếp tục khó khăn, thách thức, tình hình gian lận thương mại với nhiều thủ đoạn tinh vi, nhức nhối, nguồn thu ngân sách bị cạnh tranh, chia sẻ, các lĩnh vực quan trọng đóng góp ngân sách đều biến động theo hướng sụt giảm khá sâu. Vậy Chi cục Hải quan Khu vực II đã xây dựng kế hoạch hành động, cụ thể nào nhằm ứng phó với những vấn đề như đã nêu trên? Với mục tiêu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao?

Năm 2025 là cột mốc chuyển giao, kết thúc giai đoạn 2021 – 2025 và khởi đầu phát triển 2026 – 2030. Kinh tế, chính trị toàn cầu diễn biến phức tạp, tăng trưởng chậm, lạm phát, gia tăng do xung đột Nga – Ukraine, căng thẳng Trung Đông và chiến tranh thương mại.

Dự báo năm 2025, nền kinh tế - xã hội tiếp tục có cả thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. Tuy nhiên, nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước sẽ gặp nhiều khó khăn hơn là thuận lợi. Trong bối cảnh đó, Chi cục Hải quan khu vực II được giao dự toán thu ngân sách nhà nước lên đến 130.000 tỷ đồng, đặt ra áp lực lớn trong công tác quản lý và thu ngân sách.

Để đảm bảo hoàn chỉ tiêu thu ngân sách nhà nước năm 2025, Chi cục Hải quan khu vực II đã ban hành kế hoạch triển khai đồng bộ các giải pháp, tập trung vào việc nâng cao hiệu quả quản lý thu, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, ngăn chặn thất thu và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong kiểm soát hải quan như: (i) Kế hoạch số 36/KH-HQTPHCM ngày 08/01/2025 của Chi cục Hải quan khu vực II về việc triển khai các giải pháp, phấn đấu hoàn thành dự toán thu Ngân sách nhà nước năm 2025; (ii) Kế hoạch số 39/KH-HQTPHCM ngày 08/01/2025 của Chi cục Hải quan khu vực II về việc Chi cục Hải quan Khu vực II và cộng đồng doanh nghiệp là đối tác đồng hành, đổi mới hiệu quả, phát triển đột phá; (iii) Quyết định số 09/QĐ-HQTPHCM ngày 11/01/2025 của Chi cục Hải quan khu vực II về việc giao dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2025.

Thông qua các kế hoạch ban hành, Chi cục Hải quan khu vực II đặt mục tiêu tăng cường công tác thu ngân sách nhà nước, đảm bảo thu đúng, đủ, kịp thời, chống thất thu thuế và duy trì, phát triển nguồn thu bền vững cho năm 2025 và các năm tiếp theo. Thêm vào đó, Chi cục Hải quan khu vực II quyết tâm nâng cao hiệu quả công tác chống thất thu thuế qua việc tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ thủ tục hải quan, quản lý thuế, kiểm tra sau thông quan, thanh tra chuyên ngành và kiểm tra nội bộ. Đẩy mạnh đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại; chủ động rà soát, phân loại, thu hồi và xử lý nợ thuế phát sinh trước ngày 01/01/2025, đồng thời hạn chế nợ mới trong năm 2025, nhằm đạt mục tiêu đến 31/12/2025, nợ thuế thấp hơn so với cùng kỳ năm 2024.

Thêm vào đó, Chi cục Hải quan khu vực II tiếp tục đẩy mạnh hợp tác quốc tế và chuyển đổi số toàn diện trong lĩnh vực hải quan, nâng cao vai trò và uy tín của đơn vị. Mở rộng quan hệ hợp tác với doanh nghiệp và các bên liên quan, tạo nền tảng vững chắc để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về hải quan. Cải thiện mức độ hài lòng của doanh nghiệp trong lĩnh vực thủ tục hành chính. Đồng thời, tiếp tục đổi mới, tinh gọn bộ máy tổ chức, giảm bớt các đầu mối trung gian, nâng cao hiệu suất hoạt động.

Để đạt được những mục tiêu nêu trên, Lãnh đạo Chi cục Hải quan khu vực II đã giao chỉ tiêu thu ngân sách nhà nước phù hợp với thực tế tại từng Chi cục, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả trong công tác thu ngân sách. Thêm vào đó, Chi cục Hải quan khu vực II sẽ thường xuyên phân tích dữ liệu, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến số thu ngân sách nhà nước, bao gồm tác động của kinh tế thế giới, chính sách thuế đối với các mặt hàng có tỷ trọng thu lớn, cũng như hiệu quả thực hiện các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính, Cục Hải quan.

Chi cục Hải quan khu vực II cũng tăng cường đẩy mạnh kiểm tra, rà soát, tổ chức thực hiện thống nhất chính sách thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, đăc biệt là công tác miễn thuế, giảm thuế, hoàn thuế, không thu thuế, xử lý tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt nộp thừa tại Hải quan cửa khẩu/ngoài cửa khẩu.

Liên quan đến công tác cải cách thủ tục hành chính và tạo thuận lợi thương mại, Chi cục Hải quan khu vực II thường xuyên triển khai các giải pháp tăng thu, chống thất thu ngân sách nhà nước phù hợp với đặc điểm, tình hình tại đơn vị; Căn cứ thực tế việc tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật về thuế, quản lý thuế, đề xuất với cơ quan cấp trên sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật đảm bảo hạn chế tối đa vướng mắc phát sinh sau khi văn bản được ban hành; chủ động đánh giá tác động của các cam kết hội nhập quốc tế đến thu ngân sách nhà nước tại đơn vị.

Chi cục Hải quan khu vực II đã phân công, bố trí cán bộ có kinh nghiệm về giá, phân loại, thuế suất kiểm tra hồ sơ, hàng hóa tại Hải quan cửa khẩu để kịp thời phát hiện, ngăn chặn khai sai mã số, thuế suất, gian lận xuất xứ ngay trong khâu thông quan. Đồng thời, tăng cường kiểm soát hải quan, tập trung kiểm tra các tuyến, địa bàn, mặt hàng trọng điểm, giám sát chặt chẽ hàng hóa, phương tiện xuất nhập cảnh, đặc biệt với gia công, xuất khẩu, đầu tư miễn thuế, tạm nhập tái xuất, quá cảnh, kho ngoại quan… Nhằm ngăn chặn, xử lý buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ, vận chuyển trái phép hàng hóa, ma túy và các vi phạm khác.

Ngoài ra, Chi cục Hải quan khu vực II tiếp tục chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, nâng cao kiến thức, kỹ năng chuyên môn cho cán bộ công chức, tạo điều kiện áp dụng hiệu quả vào thực tiễn công việc. Mục tiêu cuối cùng là xây dựng đội ngũ công chức hải quan chuyên nghiệp, chuyên sâu, đáp ứng yêu cầu quản lý hiện đại, minh bạch, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của ngành Hải quan trong bối cảnh hội nhập kinh tế cũng như sắp xếp tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn.

Bằng những kế hoạch, hành động nêu trên, Chi cục Hải quan khu vực II đã đạt được những kết quả đáng khích lệ: (i) Lũy kế số thu NSNN đến ngày 14/03/2025 đạt 22.358,4 tỷ đồng, bằng 17,2% chỉ tiêu Pháp lệnh (130.000 tỷ đồng); tăng 4,28% so với cùng kỳ năm 2024 (đạt 21.441,3 tỷ đồng), tương đương tăng tuyệt đối 917,1 tỷ đồng, (ii) Tổng số nợ thuế chuyên thu quá hạn tính đến 26/2/2025 là 1.721,87 tỉ đồng, giảm 4,46 tỉ đồng so với thời điểm 31/12/2024. Trong đó nợ có khả năng thu (giao chỉ tiêu) là hơn 34 tỉ đồng. Đồng thời, Chi cục đã hoàn thành việc rà soát và đăng ký lại mã Quản lý ngân sách theo mô hình tổ chức mới, góp phần đảm bảo tính thống nhất, minh bạch và nâng cao hiệu quả quản lý thu ngân sách.

Chi cục Hải quan khu vực II quyết tâm phát huy những kết quả tích cực đạt được để hoàn thành và vượt các chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao trong năm 2025 và các năm tiếp theo. Với tinh thần trách nhiệm, đoàn kết và chủ động vượt khó, Chi cục Hải quan khu vực II tin tưởng sẽ đóng góp tích cực vào sự phát triển ổn định, bền vững của nền kinh tế đất nước, bảo vệ vững chắc lợi ích quốc gia và an ninh kinh tế trong tình hình mới.

 Trân trọng cảm ơn ông!

Văn Lượng (Vietnam Business Forum)