Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Vũ Huy Hoàng, sau một thời gian thực hiện, Khu vực thương mại tự do ASEAN - Trung Quốc (ACFTA) đã đạt kết quả khả quan về thương mại hai chiều. Theo đó cùng với Nhật Bản và Liên minh châu Âu (EU), Trung Quốc trở thành một trong đối tác thương mại hàng đầu của ASEAN, chiếm tỉ lệ 11,6% trong tổng kim ngạch thương mại của ASEAN.
ACFTA chính thức có hiệu lực từ tháng 1/2010. Thực hiện cam kết này, thuế suất với 97% các mặt hàng thuộc danh mục thông thường giữa các nước ASEAN 6 (Brunei, Indonesia, Malaysia, Philipines, Singapore và Thái Lan) và Trung Quốc đã được dỡ bỏ. Các bên còn lại của ACFTA cũng đang thực hiện cam kết giảm thuế theo các thời hạn quy định trong hiệp định thương mại hàng hóa giữa hai bên.
Với nhiều rào cản thương mại bị dỡ bỏ, ACFTA đã mở đường thông thoáng cho hoạt động thương mại song phương giữa ASEAN và Trung Quốc, qua đó tạo hiệu quả rõ rệt trong việc thúc đẩy thương mại song phương tăng trưởng nhanh. Nếu như thương mại hai chiều giữa ASEAN và Trung Quốc giảm từ 196,9 tỉ USD trong năm 2008 xuống còn 178,2 tỉ USD trong năm 2009 (giảm 9,5%) thì bước sang năm 2010, khi ACFTA bắt đầu được thực thi, thương mại hai chiều giữa hai bên bắt đầu có sự gia tăng rất đáng ghi nhận.
Cụ thể theo Thống kê của Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GAC), 6 tháng đầu năm 2010, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Trung Quốc và ASEAN đạt 136,5 tỷ USD, tăng 55% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, Trung Quốc xuất sang các nước ASEAN với tổng giá trị đạt 64,6 tỷ USD, tăng 45% so với cùng kỳ năm 2009. Riêng ASEAN xuất khẩu sang Trung Quốc với tổng giá trị 71,9 tỷ USD, tăng hơn 64% so với cùng kỳ năm 2009. Qua đó, ASEAN đã vượt Nhật Bản trở thành đối tác thương mại lớn thứ ba của Trung Quốc.
Ông Lưu Kiến Văn - Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á thuộc Viện Khoa học-Xã hội Quảng Tây cho rằng cuộc khủng hoảng vừa qua đã khiến dòng đầu tư nước ngoài (FDI) từ Trung Quốc vào ASEAN đã giảm đáng kể, nhưng điều đó không hề cản trở ASEAN vẫn luôn là một điểm đến tương đối hấp dẫn với FDI của các nhà đầu tư Trung Quốc trong bối cảnh luồng vốn đầu tư toàn cầu giảm hơn 37% trong năm ngoái.
Bước sang năm 2010, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Trung Quốc và ASEAN tăng trưởng rõ rệt. Ngoài hưởng lợi từ sự phục hồi tăng trưởng của thương mại quốc tế sau khủng hoảng tài chính toàn cầu, hai bên còn được lợi từ chính sách thuế quan 0% của ACFTA, góp phần thúc đẩy tính tích cực của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu song phương tăng cao hơn bao giờ hết.
Phó Chủ tịch Ủy ban quốc gia Hiệp thương chính trị nhân dân Trung Quốc Hoàng Mạnh Phục cho biết, việc Trung Quốc và ASEAN xây dựng thành công khu thương mại mậu dịch tự do là hành động thể hiện mối quan hệ song phương không ngừng được đẩy mạnh, đồng thời một lần nữa khẳng định mối quan hệ đối tác chiến lược phồn vinh giữa hai bên.
Trong những năm gần đây, quan hệ hợp tác giữa hai bên không ngừng được đẩy mạnh, sự giao lưu về chính trị, hội đàm cấp cao cũng không ngừng được tăng cường mật thiết hơn. Bên cạnh đó, hợp tác kinh tế không ngừng tăng cao, quan hệ mậu dịch được thúc đẩy mạnh mẽ. Trung Quốc và ASEAN đều là thị trường và là đối tác quan trọng của nhau. Ngoài ra, sự giao lưu hợp tác giữa hai bên trên lĩnh vực giao lưu văn hóa, phát triển du lịch cũng ngày càng sôi động; ASEAN đã và đang trở thành một điểm đến du lịch hấp dẫn của những du khách Trung Quốc.
Trên cơ sở nhận thấy những lợi ích mà ACFTA mang lại là rất lớn, lãnh đạo các nước ASEAN đều khẳng định trong thời gian tới sẽ tiếp tục thúc đẩy khu thương mại mậu dịch tự do Trung Quốc-ASEAN. Riêng Bộ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Trần Đức Minh cho biết, Trung Quốc đang nghiên cứu việc giúp đỡ, hỗ trợ những doanh nghiệp yếu thế của các nước ASEAN, đồng thời giúp các nước ASEAN cải thiện cơ sở hạ tầng, hệ thống lưu thông hàng hóa, để giúp các nước ASEAN tăng sức cạnh tranh trong thương mại quốc tế.
Ngoài ra, nhiệm vụ lâu dài của ACFTA là nỗ lực giảm bớt tỷ trọng thương mại biên mậu vốn đang thắng thế. Điều đó hoàn toàn có thể làm được, nếu việc tuyên truyền và phổ biến ACFTA cho cộng đồng doanh nghiệp ASEAN được thực hiện hiệu quả hơn. Các doanh nghiệp rất cần được hướng dẫn thực thi ACFTA một cách đầy đủ và chi tiết.
Cũng theo ông Minh, tại Phiên tham vấn giữa bộ trưởng kinh tế ASEAN và Trung Quốc, Nhật Bản diễn ra vừa qua, Trung Quốc đưa ra đề xuất sẽ tổ chức Hội thảo thanh toán thương mại xuyên biên giới bằng đồng nhân dân tệ tại Bắc Kinh, Thượng Hải và Vân Nam (Trung Quốc) vào tháng 11/2010 để thúc đẩy hợp tác kinh tế thương mại ASEAN –Trung Quốc và đề xuất này đã nhận được sự hoan nghênh, ủng hộ nhiệt tình từ phía các bộ trưởng kinh tế các nước thành viên ASEAN.
Trong bối cảnh Trung Quốc và các nước thành viên ASEAN đang nỗ lực gia tăng kim ngạch thương mại hai chiều, hội thảo lần này sẽ là một diễn đàn quan trọng để các quan chức chính phủ cấp cao và các chuyên gia từ các nước thành viên ASEAN thảo luận, trao đổi quan điểm về cách phát triển và thúc đẩy kinh tế thương mại hai bên.
|
ACFTA bước vào hoạt động từ ngày 1/1/2010, gồm 1,9 tỷ dân với tổng sản phẩm quốc nội (GDP) chung lên tới gần 6.000 tỷ USD. Đây là khu vực thương mại lớn nhất thế giới về mặt dân số và lớn thứ 3 thế giới về khối lượng giao dịch, sau EU và Khu vực thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA). ACFTA được kỳ vọng sẽ giúp các quốc gia ASEAN đẩy mạnh xuất khẩu, đặc biệt đối với những loại hàng hóa mà một quốc gia “đói” năng lượng Trung Quốc đang cần. Với việc thành lập khu vực thương mại này sau 8 năm đàm phán, thuế quan đối với khoảng 9.000 nhóm hàng hóa và dịch vụ, tương đương 90% tổng trao đổi thương mại song phương, sẽ được cắt giảm hoặc bãi bỏ. Với ý nghĩa đó, ACFTA sẽ giúp giảm tải sự phụ thuộc của thị trường Trung Quốc và ASEAN vào thị trường bên ngoài, thúc đẩy trao đổi thương mại giữa hai bên, qua đó mang lại những chuyển biến tích cực trong lộ trình phát triển kinh tế khu vực châu Á - Thái Bình Dương. |
Mỹ Châu
từ ngày 18 – 19/12/2025
VCCI
English
