HTX nông nghiệp của Tiền Giang : Tháo gỡ khó khăn

Trong những năm qua, kinh tế hợp tác, HTX nông nghiệp của Tiền Giang phát triển theo chiều hướng tích cực, góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp và kinh tế nông thôn. Tuy nhiên, các HTX nông nghiệp hầu hết đang gặp nhiều khó khăn do thiếu vốn, trình độ cán bộ và nhận thức của xã viên còn hạn chế.

Tiền Giang là tỉnh nông nghiệp với gần 80% số nông dân sống bằng nghề nông, số đông trong đó có trình độ thâm canh cao, cần cù chịu khó và nhạy bén trong việc tiếp thu ứng dụng những tiến bộ KHKT mới vào sản xuất. Việc các HTX nông nghiệp hình thành, phát triển chính là "cầu nối" liên kết nông dân trong việc định hướng sản xuất và tiêu thụ nông sản hàng hóa. Ðặc biệt, từ khi thực hiện Nghị quyết 13 của Ban Chấp hành Trung ương Ðảng (khóa IX) về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, các HTX nông nghiệp Tiền Giang có bước chuyển biến rõ rệt.

Theo thống kê, toàn tỉnh Tiền Giang hiện có trên 90 HTX hoạt động trên các lĩnh vực kinh tế, giải quyết việc làm cho hơn 10 nghìn lao động thuộc các ngành nghề: hoạt động nông nghiệp và kinh doanh tổng hợp; hoạt động sản xuất, dịch vụ nông nghiệp và cấp nước sinh hoạt nông thôn... Theo đánh giá của Liên minh HTX Tiền Giang, trong vài năm trở lại đây, tuy số lượng thành lập HTX mới ít nhưng chất lượng hoạt động có nâng lên, kết quả năm sau cao hơn năm trước, quy mô hoạt động mở rộng hơn. Ðiều này cho thấy tỉnh tập trung đến việc duy trì và phát triển các HTX thực chất có hiệu quả, chỉ thành lập mới HTX khi có yêu cầu và đủ điều kiện, không chạy theo số lượng. Những HTX hoạt động kém hiệu quả, không khả năng củng cố thì hướng dẫn thủ tục giải thể theo luật định. Cụ thể, trong 14 HTX nông nghiệp được thành lập mới thời gian gần đây, chủ yếu hoạt động sản xuất kinh doanh rau, quả, lúa đều hoạt động ổn định và có hiệu quả. Các HTX đều định hướng và liên kết nông dân với nhau để mở rộng vùng trồng các loại trái cây, rau, quả đặc sản theo hướng an toàn, chất lượng cao. Trong đó, điển hình như HTX vú sữa Lò Rèn (Vĩnh Kim), HTX lúa an toàn, chất lượng cao Mỹ Thành (huyện Cai Lậy) là hai đơn vị đầu tiên của tỉnh được cấp chứng nhận Global GAP, mở hướng đi mới cho trái cây và hạt gạo Tiền Giang có điều kiện mở rộng thị trường tiêu thụ hàng hóa trong và ngoài nước...

Chủ nhiệm HTX Quyết Thắng sản xuất dứa theo hướng GAP, là HTX điểm của tỉnh cho biết, 10 năm nay HTX vẫn chưa có trụ sở, Ban chủ nhiệm làm việc không lương vì HTX hoạt động không có lãi. Thời gian gần đây, HTX được Sở Khoa học và Công nghệ (KHCN) "hà hơi tiếp sức", hỗ trợ xây dựng vùng dứa đạt chứng nhận Global GAP, hỗ trợ kinh phí mua máy xới, vì thế HTX mới có điều kiện đẩy mạnh sản xuất. Hầu hết các HTX nông nghiệp ở Tiền Giang đang thiếu vốn, trình độ cán bộ còn hạn chế và nhận thức của xã viên về HTX chưa đúng. Bên cạnh đó, một số nơi, chính quyền xã, huyện còn can thiệp cả định hướng kinh doanh, nhân sự... làm mất quyền tự chủ trong hoạt động của HTX. Theo Liên minh HTX Tiền Giang, muốn thuê người giỏi phải có tài chính, trong khi đó các HTX lại không nhận được sự đối xử bình đẳng như các doanh nghiệp khác, do không có tư cách pháp nhân khi vay vốn ngân hàng...

Ðể giải bài toán khó cho các HTX nông nghiệp, Tiền Giang đã đề ra mục tiêu, giải pháp để phát triển kinh tế tập thể nói chung, HTX nói riêng một cách bền vững, thích ứng với cơ chế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế. Ðó là, đẩy mạnh việc củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động các tổ hợp tác, HTX, từng bước đưa hoạt động kinh tế hợp tác đáp ứng yêu cầu hội nhập; đẩy mạnh việc xây dựng, áp dụng các chính sách hỗ trợ cho sản xuất một cách cụ thể, thiết thực, nhằm khuyến khích nông dân tự nguyện liên kết hình thành những mô hình sản xuất được chứng nhận theo tiêu chuẩn Việt Nam (Viet GAP), khu vực (Asean GAP), châu Âu (Europ GAP) và toàn cầu (Global GAP). Phấn đấu đến cuối năm 2010, một số huyện, TP, TX có ít nhất một HTX đạt tiêu chuẩn GAP, đến cuối năm 2015, tất cả các HTX nông nghiệp đều đạt chuẩn tiêu chuẩn GAP hoặc SQF. HTX phải là điển hình tiêu biểu về kinh tế, kỹ thuật và xã hội, là chỗ dựa của nông dân. Chủ nhiệm HTX vú sữa Lò Rèn (Vĩnh Kim) cho biết, hiện nhiều công ty đến hợp đồng mua vú sữa xuất khẩu nhưng HTX không dám ký hợp đồng vì số lượng đạt tiêu chuẩn rất ít. Vì thế, HTX mong rằng sẽ được tỉnh tiếp tục hỗ trợ để tiến hành mở rộng diện tích vú sữa thực hiện theo tiêu chuẩn Global GAP để đủ số lượng cung ứng theo nhu cầu thị trường; đồng thời cũng là điều kiện thuận lợi để nâng cao giá trị trái vú sữa Lò Rèn (Vĩnh Kim) trong thời gian tới.

Ðể vực dậy HTX nông nghiệp, có nhiều giải pháp được đề cập, từ con người đến cơ sở vật chất, tài chính, thương mại... Tuy nhiên, theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Tiền Giang, yếu tố quan trọng vẫn là khoa học công nghệ. Theo đó, ngành khoa học công nghệ cần tăng cường hỗ trợ phát triển công nghệ thông tin, áp dụng các tiêu chuẩn trong nước, khu vực và quốc tế vào quy trình sản xuất ra nhiều sản phẩm bảo đảm chất lượng, an toàn. Trước mắt, ngành tham gia mở rộng 40ha trồng vú sữa Lò Rèn (Vĩnh Kim) theo tiêu chuẩn Global GAP, 50ha theo Viet GAP và 20ha dứa theo hướng tiên tiến, đồng thời từng bước mở rộng hàng hóa nông, hải sản để quảng bá, tiếp thị, tiêu thụ sản phẩm. Cùng với đó, các HTX cần mạnh dạn đầu tư những trang thiết bị có công nghệ tiên tiến để giảm chi phí không hợp lý trong các dịch vụ của HTX...

Hương Thảo