Huyện Mộc Châu: Nâng tầm du lịch - nông nghiệp công nghệ cao

Huyện Mộc Châu sở hữu những tiềm năng to lớn: bình nguyên cao 1.050 m so với mặt nước biển, đất đai màu mỡ, khí hậu mát mẻ, hệ sinh thái đa dạng, cảnh quan tươi đẹp… Không chỉ vậy, huyện còn đứng trước vận hội phát triển lớn từ những quyết sách của Trung ương như: Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch Quốc gia Mộc Châu đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030; Quy hoạch là khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (CNC) vào năm 2030;  Tuyến đường cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu… dần được triển khai. Nắm bắt cơ hội này, huyện đang thực hiện nhiều hướng đi, giải pháp nâng tầm hoạt động du lịch dịch vụ, phát triển nông nghiệp bền vững CNC.

Bước tiến nhanh vững chắc

Những năm gần đây, kinh tế Mộc Châu tăng trưởng khá nhanh, bình quân trên 10%/năm. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, tạo nền tảng cho những bước đi vững chắc của huyện.

Sản xuất nông nghiệp đã chuyển mạnh từ phương thức thô sơ, thủ công sang sản xuất hàng hóa với việc tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuật gắn với các mô hình quản lý hiện đại. Huyện đã đẩy mạnh trồng cây phân tán, cây chanh leo; chuyển đổi cây lương thực ngắn ngày trên đất dốc sang cây ăn quả. Toàn huyện hiện có 8.870 ha cây ăn quả (trong đó có 860 ha chanh leo với sản lượng 34.520 tấn quả tươi/năm); trên 150 ha rau, hoa chất lượng cao (gần 40 ha đạt tiêu chuẩn VietGap); 226 ha ứng dụng công nghệ tưới phun sương và tưới nhỏ giọt Israel; 1.965 ha chè (1.836 ha cho sản phẩm với sản lượng 20.500 tấn chè búp tươi/năm), duy trì đàn bò sữa trên 24 nghìn con và 63.870 tấn sữa tươi/năm,...

Song song với chú trọng phát triển các mô hình hợp tác (hiện có 77 hợp tác xã, trên 60 tổ hợp tác), Mộc Châu còn quan tâm triển khai chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Huyện khuyến khích, hỗ trợ các hộ dân, hợp tác xã gắn sản xuất với tiêu thụ nông sản thông qua ký kết hợp đồng kinh tế với doanh nghiệp (đang duy trì 30 chuỗi liên kết, tiêu thụ); qua đó cung cấp hàng chục tấn rau, quả sạch/tháng cho thị trường. Riêng 9 tháng đầu năm 2019, Mộc Châu xuất khẩu trên 3.000 tấn nông sản với giá trị 7,2 triệu USD.

Ngành du lịch, dịch vụ tiếp tục phát triển mạnh, lượng du khách tăng nhanh. Năm 2019, cùng với việc phối hợp tổ chức thành công giải Marathon đường mòn Việt Nam, huyện đã tổ chức nhiều lễ hội đặc sắc mang đậm nét văn hóa bản địa như: Lễ hội Cầu Mưa, Lễ hội Hết Chá; Hội hoa xuân Mộc Châu,… thu hút hàng ngàn du khách. 9 tháng đầu năm 2019, Mộc Châu đón 1.020 nghìn lượt khách, tạo doanh thu 920 tỷ đồng.

Để thúc đẩy ngành du lịch phát triển, huyện còn tăng cường xúc tiến đầu tư, tạo thuận lợi để các doanh nghiệp nghiên cứu, tìm hiểu đầu tư. Huyện đã làm việc với nhiều doanh nghiệp lớn như: Tập đoàn T&T, Vingroup, Sun Group, Becamex Bình Dương, Công ty TNHH Phát triển Du lịch quốc tế Phượng Hoàng;… Đến nay có 31 dự án được cấp chứng nhận đầu tư với tổng vốn đăng ký 3.382 tỷ đồng, điển hình như dự án: Khu du lịch nghỉ dưỡng và vui chơi giải trí cao cấp rừng thông bản Áng vốn đầu tư 1.100 tỷ đồng; Tổ hợp trung tâm thương mại - khách sạn Mường Thanh vốn đầu tư trên 500 tỷ đồng; Khu resort - Khách sạn Thảo Nguyên 2 vốn đầu tư trên 70 tỷ đồng…
Các lĩnh vực giáo dục, y tế… tiếp tục được quan tâm phát triển; chương trình xây dựng nông thôn mới được đẩy mạnh (đến cuối năm 2019 huyện có 5 xã đạt chuẩn nông thôn mới). Đồng thời, huyện thực hiện hiệu quả các chính sách an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững, đưa tỷ lệ hộ nghèo xuống còn 5,98% vào cuối năm 2018.
Trung tâm nông nghiệp CNC

Theo định hướng Quy hoạchtổng thể phát triểnkinh tế-xã hộitỉnh Sơn La đến năm 2020 và Quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội huyện Mộc Châu đến năm 2020 đã xác định xây dựng, phát triển Mộc Châu trở thành vùng kinh tế trọng điểm của tỉnh Sơn La, vùng ứng dụng nông nghiệp CNC của tỉnh và cả vùng Tây Bắc. Từ đó, huyện đã, đang triển khai các kế hoạch, đề án phát triển cụm tương hỗ nông sản chất lượng cao và sản phẩm công nghiệp chế biến, như: sữa và các sản phẩm từ sữa, chè các loại; bảo quản hoa quả và sản xuất rượu, nước hoa quả, đồng thời chú trọng việc xây dựng thương hiệu sản phẩm và chỉ dẫn địa lý đối với nông sản Mộc Châu.
Trong giai đoạn hiện nay, huyện đang chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, UBND các xã, thị trấn tiếp tục rà soát, đẩy mạnh triển khai các kế hoạch, đề án phát triển cây chè; chăn nuôi bò sữa, cây chanh leo...; đẩy mạnh chuyển đổi diện tích trồng cây lương thực trên đất dốc sang trồng cây ăn quả trên địa bàn; quan tâm, phát triển cây ăn quả đối với các xã vùng cao, biên giới. Bên cạnh đó, tiếp tục quan tâm, cấp nhãn hiệu chứng nhận: Rau an toàn Mộc Châu, chè Ô long Mộc Châu; cấp quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý chè Shan Tuyết; đẩy mạnh triển khai xây dựng Nhãn hiệu chứng nhận cho sản phẩm quả “Bơ Mộc Châu, “Mận hậu Mộc Châu”. Huyện cũng tập trung chỉ đạo ứng dụng CNC vào sản xuất; sản xuất các sản phẩm theo quy trình an toàn, quy trình VietGAP; phát triển kinh tế tập thể gắn với chuỗi liên kết tiêu thụ nông sản an toàn; khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã phát triển sản xuất, mở rộng thị trường tiêu thụ, trong đó trọng tâm là xuất khẩu các mặt hàng nông sản như: chè, chanh leo, rau, hoa, quả chất lượng cao, các sản phẩm từ sữa,…

Ngoài ra, huyện còn tập trung nghiên cứu, xây dựng vùng nguyên liệu; khuyến khích liên kết sản xuấtgóp phần thực hiện định hướng tái cơ cấu ngành nông nghiệp, gắn hoạt động chế biến, kinh doanh, tiêu thụ của các doanh nghiệp với hoạt động sản xuất nông nghiệp của nhân dân. Trong đó trước mắt cần tập trung phát triển vùng nguyên liệu làm thức ăn cho bò sữa (cây ngô ủ ướp); chỉ đạo đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là ứng dụng mô hình tưới nhỏ giọt theo công nghệ Israel...

Nâng tầm du lịch

Từ tiềm năng, lợi thế và trên cơ sở các quy hoạch phát triển, huyện đang tập trung triển khai quy hoạch chung xây dựng Khu du lịch Quốc gia Mộc Châu theo Quyết định số 128/QĐ-TTg ngày 25/01/2019 của Thủ tướng Chính phủ; đẩy nhanh tiến trình xây dựng Khu du lịch Quốc gia Mộc Châu (tổng diện tích 1.933 ha), với định hướng phát triển không gian du lịch theo hướng: Khu trung tâm du lịch có diện tích 1.502 ha (thuộc địa bàn huyện Mộc Châu 920 ha và huyện Vân Hồ 582 ha) và các khu, điểm du lịch vệ tinh (431 ha), như: khu trung tâm du lịch sinh thái, khu vui chơi giải trí cao cấp, khu nghỉ dưỡng cao cấp; các khu, điểm du lịch vệ tinh; các khu bản văn hóa cộng đồng…
Huyện đang đẩy mạnh thực hiện các giải pháp phát triển du lịch; thu hút đầu tư, hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi để nhà đầu tư để triển khai các dự án lớn, có ảnh hưởng lớn như: Dự án tuyến đường cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu, Tuyến đại lộ nội thị du lịch Mộc Châu; Khu du lịch nghỉ dưỡng và vui chơi giải trí cao cấp rừng thông bản Áng; Tổ hợp khách sạn, nhà ở và chợ du lịch Mộc Châu…

Trong những năm tới, Mộc Châu tiếp tục tập trung xây dựng hình thành các bản du lịch cộng đồng nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của nhân dân các dân tộc, cụ thể như: Bản du lịch cộng đồng bản Áng 2, xã Đông Sang; bản Dọi, xã Tân Lập; Bản Vặt, xã Mường Sang… Bên cạnh đó là việc đẩy mạnh phát triển các sản phẩm du lịch trải nghiệm, các sản phẩm nông nghiệp tương hỗ, kết hợp nông nghiệp với du lịch và dịch vụ như: Xây dựng mô hình tham quan bò sữa, đồi chè của Công ty Cổ phần giống bò sữa Mộc Châu, các khu tham quan quy trình sản xuất chè và các đồi chè; quy hoạch một số khu bảo tồn: Khu đồng cỏ Thảo Nguyên; cánh đồng khu du lịch nghỉ dưỡng rừng thông, bản Áng; Thung lũng mận Nà Ka...; các mô hình tham quan du lịch với trang trại trồng trọt, chăn nuôi; mô hình sản xuất rau, hoa chất lượng cao…
Huyện cũng tiếp tục đẩy mạnh phát triển du lịch văn hóa như các sự kiện, lễ hội gắn với nét văn hóa truyền thống độc đáo địa phương, tạo điểm nhấn để thu hút du khách. Cụ thể mỗi năm huyện tổ chức 7 sự kiện tiêu biểu, được phân bổ đều trong 4 quý để đảm bảo thu hút du khách như: quý I tổ chức Hội hoa xuân, Lễ hội Hết Chá, Lễ hội Cầu Mưa; quý II tổ chức hội trà cao nguyên, tổ chức Ngày hội hái quả; quý III tổ chức Ngày hội văn hóa các dân tộc Mộc Châu; quý IV tổ chức Hội thi hoa hậu bò sữa…

Mộc Châu còn bảo tồn, xây dựng, tu sửa hệ thống di tích lịch sử văn hóa, làm đa dạng các sản phẩm du lịch trong Khu du lịch quốc gia Mộc Châu như: Di tích lịch sử lưu niệm Trung đoàn 52 Tây Tiến vào tháng 8/2016, Di tích lịch sử cấp quốc gia Đồn Mộc Lỵ… đồng thời phát triển sản phẩm du lịch tâm linh tại Chùa Vặt Hồng, bản Vặt, xã Mường Sang.

Huyện cũng tiếp tục đẩy mạnh phối hợp với các sở ngành của tỉnh, các công ty lữ hành, các doanh nghiệp tổ chức hội thảo, giới thiệu sản phẩm du lịch Mộc Châu; chủ động, tích cực hỗ trợ các công ty lữ hành, các doanh nghiệp giải quyết các khó khăn vướng mắc để liên kết xây dựng và từng bước hình thành các tour, tuyến du lịch cũng như cung ứng các dịch vụ du lịch cho du khách.