Đưa Nam Trà My thành vùng sản xuất dược liệu lớn

Nằm dưới chân dãy Ngọc Linh, là một phần quan trọng của vùng Trà My “cao sơn ngọc quế” - thứ quế nổi tiếng từng là sản vật “tiến Vua” được khắc trên Nghị Đỉnh trong bộ Cửu Đỉnh ở Cung đình Huế, Nam Trà My còn có thổ nhưỡng, khí hậu thích hợp cho nhiều loại dược liệu phát triển như: Sâm Ngọc Linh, Sơn Tra Ngọc Linh, Sâm Nam... Khai thác tiềm năng to lớn này, huyện đang đẩy mạnh cơ cấu lại sản xuất, quy hoạch, đầu tư phát triển và nâng cao giá trị các loại cây trồng nhằm đưa Nam Trà My trở thành vùng sản xuất dược liệu lớn của tỉnh Quảng Nam và cả nước.

Nhiều giải pháp trong năm khởi đầu

Trong năm 2020, không chỉ bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, Nam Trà My còn phải hứng chịu mưa bão gây thiệt hại nặng nề. Bởi vậy bước sang năm 2021, năm mở đầu giai đoạn phát triển mới, nhiệm vụ quan trọng hàng đầu là tập trung khắc phục hậu quả thiên tai gây ra, sớm ổn định đời sống nhân dân. Với sự chỉ đạo, động viên, chung tay của các cấp, ngành từ Trung ương, tỉnh và đồng bào cả nước cùng tinh thần đoàn kết, không ngừng phấn đấu vươn lên, khó khăn đã dần vơi bớt. Ngưng dòng nước mắt, người dân nơi đây lại nỗ lực dựng xây cuộc sống để những chồi non nảy nở, lan toả màu xanh trên đất Trà My gian khó, kiên cường.

Chủ tịch UBND huyện - ông Trần Duy Dũng

Huyện cũng tiếp tục bắt tay vào huy động tối đa nguồn lực để đẩy mạnh thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia: Giảm nghèo bền vững, Xây dựng nông thôn mới… gắn với việc tổ chức triển khai các chương trình trọng điểm, đột phá của tỉnh như: Quy hoạch, sắp xếp, ổn định dân cư; Bảo tồn, phát triển Sâm Ngọc Linh và cây dược liệu, phát triển kết cấu hạ tầng giao thông; đào tạo nghề cho lao động nông thôn phục vụ các chương trình, dự án trọng điểm;…

Chủ tịch UBND huyện - ông Trần Duy Dũng cho biết: Để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong năm 2021, Nam Trà My đang đẩy mạnh phát triển nông nghiệp theo hướng công nghệ cao gắn với chế biến, tiêu thụ sản phẩm, nhất là phát triển cây Sâm Ngọc Linh, Quế Trà My, các loại cây dược liệu. Đồng thời huyện tập trung mở rộng, nâng cao hiệu quả hoạt động của trại sâm giống Tắk Ngo cơ bản phục vụ nhu cầu giống sâm cho nhân dân.

Huyện cũng tích cực hoàn thiện Cụm công nghiệp Trà Mai - Trà Don để thu hút doanh nghiệp đầu tư (hiện đã có 1 doanh nghiệp đăng ký thuê đất xây dựng nhà máy); từ đó tạo nền tảng phát triển công nghiệp với trọng tâm là chế biến Sâm Ngọc Linh và cây dược liệu. Huyện còn triển khai một số đề án, giải pháp thúc đẩy phát triển các ngành dịch vụ, du lịch, nhất là hoạt động du lịch gắn với đặc sản Sâm Ngọc Linh vốn là thế mạnh riêng của địa phương.

Bên cạnh đó, huyện sẽ triển khai quy hoạch sắp xếp lại dân cư, nhất là tại các khu vực dễ bị ảnh hưởng do thiên tai đến nơi an toàn, phấn đấu giảm từ 244 điểm dân cư xuống còn 115 khu vào năm 2025, tạo điều kiện để đầu tư cơ sở hạ tầng, cải thiện mức sống người dân, từng bước xây dựng khu dân cư văn minh hiện đại.

Cùng với việc đẩy mạnh cải cách hành chính, sắp xếp tinh gọn bộ máy chính quyền, huyện sẽ tập trung kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức từ huyện đến xã theo hướng chuyên nghiệp đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ.

Tuy phải đối mặt với không ít khó khăn trong năm khởi đầu nhưng với quyết tâm to lớn, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị trên địa bàn, tin tưởng rằng Nam Trà My sẽ vươn lên hoàn thành tốt mọi chỉ tiêu, nhiệm vụ năm 2021, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển nhanh, bền vững hơn trong những năm tới.

Phát triển cây dược liệu gắn với du lịch

Nam Trà My có thổ nhưỡng, khí hậu thuận lợi cho nhiều loại cây trồng sinh trưởng, phát triển; trong tự nhiên còn có nhiều loại dược liệu như: Quế Trà My, Đẳng sâm, Chè dây, Đương quy, Giảo cổ lam, Sơn tra, Sa nhân..., đặc biệt là Sâm Ngọc Linh, một dược liệu quý hiếm, có giá trị kinh tế cao, được xác định là “sản phẩm quốc gia” (Quyết định 787/QĐ-TTg ngày 05/6/2017 của Thủ tướng Chính phủ). Nhận thức rõ tầm quan trọng của loại dược liệu này, tỉnh Quảng Nam cũng đã ban hành Quyết định Quy hoạch bảo tồn và phát triển Sâm Ngọc Linh trên địa bàn huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2016-2020 và định hướng đến năm 2030 (Quyết định 395/QĐ - UBND ngày 27/1/2016).

Để khai thác bật dậy tiềm năng cũng như đẩy nhanh quá trình cơ cấu lại sản xuất nông - lâm nghiệp trên địa bàn, huyện đã quy hoạch phát triển nhiều vùng chuyên canh dược liệu, nổi bật: Vùng Sâm Ngọc Linh được quy hoạch với quy mô 15 nghìn ha tại 7/10 xã. Đến nay, đã có hơn 1.200 hộ dân tham gia trồng với diện tích trên 1.650 ha; Vùng Quế tại 10/10 xã quy mô đến năm 2025 là 10 nghìn ha, (hiện có trên 6 nghìn ha) và một số vùng dược liệu các loại khác quy mô cũng hàng nghìn ha…

Riêng việc phát triển cây Sâm Ngọc Linh do chỉ sống dưới tán rừng nên không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao mà còn có tác dụng bảo vệ tài nguyên rừng. Do vậy, huyện đang khuyến khích, thu hút mọi thành phần kinh tế tham gia; từ việc nghiên cứu, khảo nghiệm, phát triển di thực… đặc biệt là liên kết với các trường đại học, viện nghiên cứu nhằm đẩy nhanh ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào việc tạo giống, trồng, chăm sóc, bảo vệ và phát triển vùng nguyên liệu.

Nhằm phát triển mạnh thị trường sâm Ngọc Linh, huyện cũng đã sáng tạo tổ chức phiên chợ sâm diễn ra từ ngày 1-3 hằng tháng (lần đầu ngày 1/10/2018). Đây là điểm đến tin cậy quen thuộc để du khách chọn mua Sâm Ngọc Linh chính hiệu. Tất cả nguồn sâm nguyên liệu đưa vào chợ đều được kiểm định chặt chẽ nguồn gốc xuất xứ giúp người tiêu dùng yên tâm khi mua sâm chính gốc về sử dụng. Các phiên chợ tạo sức hút lớn bởi hằng tháng đều có hàng nghìn người tới mua Sâm Ngọc Linh đem lại doanh thu trên dưới 5 tỷ đồng (đến nay đã đạt hơn 100 tỷ đồng) cho nhân dân, góp phần tạo nên nét văn hóa rất riêng ở thủ phủ sâm Ngọc Linh. Đây là nơi để người trồng sâm tiếp cận với hoạt động giao thương, giới thiệu về văn hóa truyền thống tới du khách và cũng là nơi để khách thăm quan tiếp cận, tìm hiểu những nét văn hóa đặc trưng đầy huyền bí của núi rừng Ngọc Linh. Phiên chợ sâm cũng là điểm kết nối để thúc đẩy ngành du lịch vùng thủ phủ Sâm Ngọc Linh phát triển mạnh mẽ. Đặc biệt vào ngày 1/8 hằng năm huyện cũng tổ chức Lễ hội sâm quốc gia với rất nhiều sự kiện văn hóa - thương mại đặc sắc.

Bên cạnh việc tăng cường thông tin, quảng bá về cây Sâm Ngọc Linh và sản phẩm để các tổ chức, cá nhân nắm bắt, hợp tác trong việc tiêu thụ, chế biến, xuất khẩu sản phẩm; huyện cũng tạo cơ chế ưu đãi, thu hút tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng các trung tâm thu mua, phân phối, chế biến, trưng bày. Huyện còn phát triển mở rộng trại sâm giống Tắk Ngo để có thể cung ứng 50 -100 nghìn cây/năm phục vụ việc đầu tư mở rộng vùng nguyên liệu tại các xã được quy hoạch, đồng thời khuyến khích người trồng sâm tự lập vườn ươm giống cung ứng cho thị trường.

Cho đến nay, huyện đã thu hút được 15 doanh nghiệp đăng ký trồng, bảo tồn, phát triển Sâm Ngọc Linh với diện tích 1.000 ha; 1 doanh nghiệp đầu tư nhà máy chế biến dược liệu và hàng nông sản; qua đó tạo động lực cho việc hình thành các vùng sản xuất dược liệu tập trung, quy mô lớn và là tiền đề để phát triển ngành công nghiệp dược liệu, mỹ phẩm... trên địa bàn.

Ông Trần Duy Dũng cho biết thêm: Nhằm khai thác tốt tiềm năng, tạo bứt phá đi lên, huyện cần phải thu hút được các doanh nghiệp lớn đầu tư chế biến các sản phẩm từ Sâm Ngọc Linh, cây dược liệu, tạo ra giá trị thặng dư cho sản phẩm. Hiện việc thu hút nhà đầu tư đến Nam Trà My còn gặp nhiều khó khăn do những bất cập về cơ sở hạ tầng nhưng trong tương lai gần, khi các tuyến giao thông trọng yếu trên địa bàn hoàn thành sẽ kết nối thông suốt với khu vực miền núi phía tây Quảng Nam và nhiều trung tâm lớn trong khu vực cũng như lan toả tới vùng Nam Lào, Đông bắc Campuchia, Thái Lan.

Huyện sẽ chỉ đạo sát sao các phòng ban, các xã giải quyết mọi thủ tục hành chính nhanh chóng; bố trí đất sạch tại Cụm công nghiệp Trà Mai - Trà Don và vị trí thuận lợi để mời gọi đầu tư… Huyện đã thành lập Tổ hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo và xúc tiến đầu tư, do một phó chủ tịch UBND huyện làm tổ trưởng, kịp thời giải quyết khó khăn vướng mắc của doanh nghiệp.
Ông Trần Duy Dũng nhấn mạnh: Chính quyền và nhân dân Nam Trà My cam kết tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp; tích cực phối hợp, hỗ trợ thực hiện nhanh công tác giải phóng mặt bằng để các dự án sớm đi vào hoạt động.

Nguồn: Vietnam Business Forum