GIA LAI

Điểm sáng về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo

09:29:10 | 14/2/2025

Tỉnh Bình Định rất quan tâm phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (ĐMST), coi khoa học công nghệ là nhân tố quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội (KT - XH) nhanh và bền vững, là điều kiện để nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo môi trường thuận lợi để thu hút đầu tư. Vietnam Business Forum đã có cuộc trao đổi với TS.Nguyễn Hữu Hà - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tỉnh Bình Định.

Những năm qua, ngành KH&CN tỉnh Bình Định đã đóng góp cho phát triển chung của tỉnh ra sao, thưa ông?

Mặc dù phải đối mặt với nhiều thách thức nhưng ngành KH&CN đã nỗ lực gặt hái được những kết quả tích cực, góp phần thiết thực thúc đẩy sự phát triển KT -XH. Nghiên cứu KH&CN được triển khai đồng bộ trên các lĩnh vực và gắn với nhu cầu thực tiễn, đáp ứng được các vấn đề cấp bách của tỉnh,… Giai đoạn 2018 - 2024, có tổng số 72 nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh được nghiệm thu, triển khai vào thực tiễn mang lại hiệu quả cao.

Các học viên nhận giấy chứng nhận hoàn thành chương trình đào tạo huấn luyện viên khởi nghiệp và cam kết đồng hành, hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp tỉnh Bình Định

Bên cạnh đó, triển khai thực hiện phát triển Khu đô thị Khoa học Quy Hòa với nòng cốt là Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành, xây dựng Trung tâm Trí tuệ nhân tạo - Đô thị phụ trợ tại phường Trần Quang Diệu và Bùi Thị Xuân, tiến đến từng bước hình thành Trung tâm trí tuệ nhân tạo tại Bình Định.

Tỉnh đã ban hành nhiều chính sách làm nền tảng cho hỗ trợ phát triển khoa học, công nghệ, thu hút sự tham gia của các thành tố trong xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST, chính sách hỗ trợ nhân lực có trình độ cao, hỗ trợ doanh nghiệp (DN) áp dụng các công cụ năng suất chất lượng, sở hữu công nghiệp,... đã phát huy tác dụng. Theo đó, thu hút được một số DN lớn đầu tư vào Khu đô thị Khoa học Quy Hòa và Trung tâm Trí tuệ nhân tạo - Đô thị phụ trợ.

Đặc biệt, Bình Định tiếp tục xây dựng, phát triển thị trường KH&CN; đẩy mạnh hoạt động chuyển giao công nghệ, ứng dụng máy móc, tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin được đầu tư, nâng cấp, từng bước hoàn thiện.

Hợp tác trong nước và quốc tế về KH&CN được tăng cường. Trung tâm Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành (ICISE) cũng đã tạo điều kiện cho những nhà khoa học trẻ đang làm việc ở nước ngoài, những sinh viên có năng lực trong và ngoài nước về làm việc ở Viện Nghiên cứu Khoa học và Giáo dục liên ngành (IFIRSE).

Ông có cho rằng môi trường đầu tư, kinh doanh chuyển biến tích cực của tỉnh Bình Định trong thời gian gần đây là cơ hội cho ngành KH&CN tỉnh nhà phát triển?

Môi trường đầu tư, kinh doanh của tỉnh Bình Định chuyển biến tích cực trong thời gian gần đây chính là cơ hội vàng cho ngành KH&CN phát triển. Cụ thể như sau:

Một là, thu hút đầu tư các dự án nghiên cứu và phát triển, nhất là trong lĩnh vực công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo, phần mềm và công nghệ sinh học.

Hai là, thúc đẩy chuyển giao công nghệ từ các DN mới, đặc biệt là DN FDI, thường mang theo công nghệ tiên tiến. Đây là cơ hội để các cơ sở nghiên cứu, trường đại học trong tỉnh hợp tác, tiếp nhận và chuyển giao công nghệ, nâng cao năng lực nghiên cứu và ứng dụng.

Ba là, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, tạo điều kiện cho ngành KH&CN tiếp cận nguồn nhân lực có trình độ, thúc đẩy hoạt động nghiên cứu và ĐMST.

Bốn là, tăng cường hợp tác trong nước và quốc tế, từ đó tiếp cận kiến thức, kinh nghiệm và công nghệ tiên tiến trên thế giới.

Tôi tin rằng những chuyển biến tích cực trong môi trường đầu tư, kinh doanh không chỉ tạo điều kiện cho ngành KH&CN phát triển mà còn là động lực để tỉnh Bình Định vươn lên, trở thành một điểm sáng về ĐMST trong khu vực miền Trung và cả nước.

Trân trọng cảm ơn ông!

Bồi đắp tình yêu khoa học công nghệ

Trung tâm Khám phá khoa học và ĐMST được thành lập ngày 24/12/2015, là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Sở KH&CN tỉnh Bình Định. Trung tâm không chỉ là nơi nuôi dưỡng, phát triển tình yêu khoa học cho nhân dân, đặc biệt là giới trẻ mà còn là điểm tham quan độc đáo dành cho du khách.

Hiện nay, Trung tâm có 7 phòng trưng bày theo các chủ đề như: Khám phá vật chất, tìm hiểu về vũ trụ, hệ mặt trời, trái đất và tài nguyên thiên nhiên, các quy luật của tự nhiên, các ngành khoa học cơ bản,… Ngoài ra, Trung tâm còn có hệ thống trình diễn ánh sáng nghệ thuật tương tác “Cổng vũ trụ”; khu khám phá khoa học ngoài trời diện tích gần 500m2,… Các trò chơi của khu khám phá khoa học ngoài trời sẽ góp phần bổ sung không gian vận động và hoạt động thể chất ngoài trời kết hợp khám phá khoa học cho thiếu nhi nhằm tạo ra không gian chơi - học - phát triển thể chất dưới hình thức gắn kiến thức đã học với thực tiễn cuộc sống. Từ khi hoạt động đến nay, Trung tâm đã thu hút hàng chục nghìn lượt khách đến tham quan, trải nghiệm về khoa học.

Đáng chú ý, nhằm tận dụng khai thác lợi thế hiện có của tỉnh về cơ sở vật chất được đầu tư cho Đài thiên văn Quy Nhơn, Sở KH&CN đã tham mưu cho UBND tỉnh đề xuất với Bộ KH&CN hỗ trợ để Trung tâm Khám phá khoa học và ĐMST phát triển thành cơ sở nghiên cứu và ứng dụng công nghệ vũ trụ, nhằm thực hiện Chiến lược phát triển và ứng dụng KH&CN vũ trụ đến năm 2030. Nội dung đề xuất này đã được phê duyệt tại Quyết định số 1619/QĐ-TTg ngày 14/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Quy hoạch tỉnh Bình Định thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Điểm nhấn tại Đài thiên văn chính là chiếc kính thiên văn PlaneWave CDK600 với đường kính ống ngắm lên đến 600mm đã và đang hàng ngày, hàng giờ lan tỏa đam mê về lĩnh vực thiên văn học cũng như góp phần thúc đẩy các hoạt động mới mẻ về đêm tại thành phố biển Quy Nhơn.

Cùng với đó, hoạt động giáo dục STEM là một trong những hoạt động chính của Trung tâm và đã bắt đầu triển khai cho học sinh từ năm 2022. Trung tâm trang bị đầy đủ cơ sở vật chất hiện đại, bảng điện tử thông minh, những bộ thiết bị về lập trình, robotic, thư viện học liệu với hàng trăm bài giảng, video thí nghiệm khoa học đem đến những trải nghiệm tốt nhất dành cho học sinh.

Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST

Năm 2016, Chính phủ ban hành Đề án 844 hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST quốc gia, khẳng định quyết tâm tạo nền tảng cho các DN khởi nghiệp. Đây cũng là “Năm quốc gia khởi nghiệp” được công nhận, đánh dấu sự khởi đầu của phong trào khởi nghiệp lan tỏa trên toàn quốc. Hòa chung với xu thế đó, Bình Định đã tích cực tham gia triển khai các chương trình hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo tại địa phương.

UBND tỉnh Bình Định đã ban hành Quyết định số 3043/QĐ-UBND ngày 28/8/2019 phê duyệt Đề án “Hỗ trợ Hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST tỉnh Bình Định giai đoạn 2019 - 2025” giao cho Sở KH&CN chủ trì và Trung tâm Khám phá khoa học và ĐMST là đơn vị được Sở giao làm đầu mối tham mưu triển khai.

Đề án 3043 là bước đi quan trọng của Bình Định trong việc xây dựng môi trường thuận lợi cho DN khởi nghiệp. Tỉnh không chỉ hỗ trợ về tài chính mà còn chú trọng kết nối các nhà đầu tư với các sáng kiến sáng tạo. Đồng thời, tập trung ứng dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất giúp các DN nâng cao hiệu quả công việc và phát triển bền vững.

Xác định yếu tố quan trọng để hỗ trợ các DN khởi nghiệp chính là tạo dựng hệ sinh thái kết nối giữa các bên liên quan, tỉnh Bình Định đã triển khai nhiều chương trình như đào tạo, tư vấn và kết nối với các nguồn vốn đầu tư mạo hiểm. Các doanh nghiệp khởi nghiệp tại Bình Định được tiếp cận các khóa huấn luyện kỹ năng quản lý, phát triển sản phẩm, xây dựng chiến lược marketing và tìm kiếm các cơ hội hợp tác đầu tư. Những chương trình này không chỉ giúp các doanh nghiệp trẻ có thêm kiến thức và kinh nghiệm mà còn gia tăng khả năng tiếp cận các nguồn tài chính cần thiết để phát triển sản phẩm.

Bình Định đặc biệt chú trọng áp dụng khoa học công nghệ trong các lĩnh vực sản xuất từ nông nghiệp công nghệ cao đến thủy sản và các ngành truyền thống khác. Những sáng kiến khởi nghiệp tại Bình Định không chỉ giải quyết các vấn đề trong tỉnh mà còn tạo ra những sản phẩm có thể xuất khẩu, nâng cao giá trị sản phẩm và năng lực cạnh tranh của địa phương.

Nhằm tuyên truyền các hoạt động, các sự kiện về khởi nghiệp cũng như cập nhật các kiến thức về khởi nghiệp ĐMST, Sở KH&CN đã xây dựng, đưa vào hoạt động webiste khởi nghiệp tại địa chỉ http://bihub.vn nhằm cung cấp các thông tin về công nghệ, sáng chế, sở hữu trí tuệ, tin tức, cập nhật các sự kiện trong nước và quốc tế về khởi nghiệp và các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp ĐMST và Fanpage https://www.facebook.com/binhdinhinnovationhub với hơn 3.400 lượt theo dõi. Đồng thời, lan tỏa thông tin liên quan đến quá trình tạo dựng và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của tỉnh đến các tầng lớp nhân dân trong tỉnh thông qua các kênh báo đài, mạng xã hội nhằm thu hút đông đảo đối tượng quan tâm.

Năm 2024, tỉnh Bình Định đạt danh hiệu địa phương tiêu biểu xây dựng Hệ sinh thái khởi nghiệp tại Festival Khởi nghiệp Quốc gia. Tỉnh Bình Định cam kết sẽ tiếp tục đồng hành cùng các DN khởi nghiệp, các nhà đầu tư, và các đối tác để thúc đẩy các giải pháp ĐMST.

Thảo Vân (Vietnam Business Forum)