Tháo gỡ nút thắt, đồng hành cùng doanh nghiệp phát triển bền vững

Năm 2025, bên cạnh các nhiệm vụ sắp xếp, tinh gọn bộ máy hành chính theo hướng hiệu quả, linh hoạt, hiện đại, tỉnh Đồng Nai cũng tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh và đặc biệt là đổi mới mô hình xúc tiến đầu tư theo hướng chọn lọc. Để tìm hiểu thêm thông tin, phóng viên Vietnam Business Forum đã có cuộc phỏng vấn bà Trương Thị Hương Bình - Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Đồng Nai.

Đồng Nai đang dồn sức thực hiện nhiều giải pháp, hành động nhằm đẩy nhanh nhiệm vụ giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2025 và các năm tiếp theo. Vậy Sở Tài chính tỉnh đang góp phần thúc đẩy quá trình này ra sao, thưa bà?

Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công được Đồng Nai xác định là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, ưu tiên hàng đầu nhằm tạo ra động lực tăng trưởng, giải quyết các nút thắt hạ tầng và lan tỏa phát triển cho các ngành, lĩnh vực.

Nhận thức rõ trọng trách được giao, Sở Tài chính tỉnh đã, đang tham mưu, điều phối kế hoạch đầu tư công của tỉnh. Cụ thể, Sở đã chủ động lập kế hoạch kiểm tra, giám sát tiến độ giải ngân theo từng quý, từng chủ đầu tư; chủ trì tham mưu thành lập các tổ công tác kiểm tra dự án chậm tiến độ, trực tiếp làm việc với các đơn vị để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong bồi thường, thủ tục pháp lý, lựa chọn nhà thầu,... Sở tham mưu tỉnh công khai minh bạch kết quả giải ngân, nêu rõ đơn vị làm tốt - chưa tốt, gắn với trách nhiệm người đứng đầu.

Bên cạnh đó, Sở cũng tham mưu UBND tỉnh chủ động rà soát, tham mưu điều chuyển vốn từ dự án giải ngân chậm sang dự án có khả năng giải ngân tốt, đúng quy định; chủ trì, phối hợp các đơn vị liên quan để bố trí vốn theo đúng thứ tự ưu tiên, đúng tiến độ, không để vốn bị treo, gây lãng phí.

Công tác chuẩn bị đầu tư được tăng cường theo hướng rà soát, hướng dẫn các chủ đầu tư nâng cao chất lượng hồ sơ đề xuất chủ trương đầu tư, hồ sơ thiết kế kỹ thuật, báo cáo nghiên cứu khả thi. Chủ động đánh giá năng lực đơn vị tư vấn, thi công; tham mưu loại trừ những đơn vị yếu kém ra khỏi danh sách được tham gia các gói thầu trên địa bàn tỉnh.

Bên cạnh đó, Sở còn nâng cao vai trò điều phối liên ngành; tăng cường phối hợp với các sở, ngành: Nông nghiệp và Môi trường, Xây dựng, UBND cấp huyện để giải quyết kịp thời vướng mắc về đất đai, vật liệu xây dựng, giá cả thị trường,... Đồng thời, đề xuất cơ chế rút ngắn quy trình thẩm định - phê duyệt, đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị và triển khai dự án.

Đặc biệt, Sở Tài chính đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Chỉ thị 09/CT-UBND ngày 16/12/2024, xác định rõ:“Giải ngân vốn đầu tư công đạt từ 95% trở lên là chỉ tiêu đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ năm của từng đơn vị và người đứng đầu”.

Sở cũng kiến nghị tổ chức giám sát định kỳ, xử lý cán bộ không hoàn thành nhiệm vụ, đồng thời tạo điều kiện cho những cá nhân, đơn vị năng động, hiệu quả.

Những đánh giá của bà về hành trình 35 năm thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) của tỉnh Đồng Nai kể từ dự án đầu tiên được cấp phép ngày 30/9/1989?

Hành trình 35 năm thu hút FDI của Đồng Nai là một chặng đường nhiều dấu ấn, thể hiện vai trò tiên phong, chiến lược trong phát triển công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trao Quyết định chủ trương đầu tư cho nhà đầu tư tại Hội nghị công bố Quy hoạch tỉnh Đồng Nai thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, tháng 9/2024

Từ dự án đầu tiên được cấp phép vào ngày 30/9/1989, đến nay Đồng Nai đã vươn lên trở thành một trong những địa phương thu hút FDI hàng đầu cả nước với 1.667 dự án còn hiệu lực và tổng vốn đăng ký trên 34,84 tỷ USD, đến từ hơn 45 quốc gia và vùng lãnh thổ. Các nhà đầu tư hàng đầu là Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Singapore, Hoa Kỳ,...

FDI đã góp phần then chốt trong thúc đẩy tăng trưởng GRDP, công nghiệp, xuất khẩu và ngân sách tỉnh - duy trì tốc độ tăng trưởng cao, đóng góp gần 30% GRDP toàn tỉnh. Nguồn vốn FDI cũng thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển các khu công nghiệp hiện đại, tạo sức lan tỏa cho đô thị, hạ tầng kỹ thuật và xã hội; tạo việc làm cho hơn 500.000 lao động, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Đặc biệt, Đồng Nai là một trong những địa phương đi đầu trong quy hoạch và phát triển hệ thống khu công nghiệp đồng bộ, hiện đại, làm nền tảng để tiếp tục thu hút dòng vốn đầu tư chất lượng cao trong tương lai.

Việc triển khai Quy hoạch tỉnh Đồng Nai thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 mở ra nhiều cơ hội bứt phá song đòi hỏi việc thu hút đầu tư cần “chất” hơn, phát triển doanh nghiệp (DN) phải “xanh” nữa. Vậy Sở Tài chính đang góp phần hiện thực hoá mục tiêu trên thế nào?

Quy hoạch tỉnh Đồng Nai thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050 xác định rõ định hướng phát triển bền vững, lấy công nghiệp công nghệ cao, dịch vụ logistics, đô thị thông minh làm động lực, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Sở Tài chính đã tham mưu triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp để hiện thực hóa các mục tiêu này:

Một là, thu hút có chọn lọc các dự án FDI công nghệ cao, thân thiện môi trường, nhất là trong các lĩnh vực như bán dẫn, tự động hóa, AI, công nghiệp hàng không và công nghiệp hỗ trợ. Các dự án thâm dụng lao động, ô nhiễm môi trường không còn được chấp thuận.

Hai là, hỗ trợ DN hiện hữu chuyển đổi xanh, như đầu tư hệ thống điện mặt trời áp mái, tuần hoàn nước thải, cải tiến công nghệ sản xuất sạch. Mô hình khu công nghiệp sinh thái đang được từng bước triển khai.

Ba là, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, minh bạch hóa thông tin quy hoạch và danh mục dự án kêu gọi đầu tư, đồng thời ứng dụng số hóa trong quản lý hồ sơ đầu tư để phục vụ nhà đầu tư tốt hơn.

Bốn là, mở rộng kết nối và đồng hành cùng DN, nhất là các nhà đầu tư lớn đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc, EU, Hoa Kỳ,… để lắng nghe, tháo gỡ vướng mắc, xây dựng chính sách “đồng hành từ khâu ý tưởng đến khi vận hành”, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và lâu dài.

Đồng Nai đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ từ “thu hút nhiều” sang “thu hút có chọn lọc - chất lượng - xanh - đổi mới sáng tạo”. Sở Tài chính sẽ tiếp tục là lực lượng nòng cốt trong việc kiến tạo môi trường đầu tư hấp dẫn, minh bạch, hiệu quả, đóng góp tích cực vào mục tiêu phát triển bền vững.

Bà có nhìn nhận ra sao về việc triển khai, tính hiệu quả của các kế hoạch, đề án hỗ trợ DN trên địa bàn tỉnh Đồng Nai giai đoạn hiện nay. Đâu là những nút thắt cần tháo gỡ để các đề án, kế hoạch phát huy hiệu quả hơn nữa?

Tỉnh đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ DN với cách tiếp cận đa chiều, vừa hỗ trợ về chính sách, kỹ thuật, thị trường, vừa thúc đẩy kết nối cộng đồng DN trong và ngoài nước. Một số chương trình tiêu biểu có thể kể đến:

Đề án hỗ trợ DN nhỏ và vừa (DNNVV) giai đoạn 2021 - 2025, tập trung vào các nội dung cốt lõi như đào tạo nâng cao năng lực quản trị DN, hỗ trợ tiếp cận tài chính thông qua kết nối ngân hàng - DN, hỗ trợ mở rộng thị trường trong và ngoài nước.

Hỗ trợ chuyển đổi số toàn diện, thông qua các lớp tập huấn, tư vấn cá nhân hóa cho từng DN, hỗ trợ chi phí phần mềm, ứng dụng công nghệ trong sản xuất và quản trị.

Thúc đẩy chương trình OCOP, phát triển sản phẩm chủ lực gắn với nông nghiệp sạch, nông nghiệp công nghệ cao và chuỗi giá trị bền vững.

Tổ chức hội chợ thương mại, hội nghị kết nối giao thương, tham gia các diễn đàn xúc tiến đầu tư trong và ngoài nước nhằm giúp DN mở rộng mạng lưới đối tác, tìm kiếm thị trường xuất khẩu.

Tuy nhiên, qua quá trình triển khai, tỉnh cũng nhận diện rõ một số nút thắt cần được tháo gỡ để chính sách hỗ trợ phát huy hiệu quả cao hơn như:

Nhiều DN nhỏ, siêu nhỏ vẫn gặp khó khăn trong tiếp cận vốn vay ưu đãi, thiếu tài sản bảo đảm, chưa đáp ứng tiêu chí vay, đồng thời cũng chưa nắm bắt đầy đủ thông tin về các chương trình hỗ trợ đang triển khai.

Việc phân bổ quỹ đất trong các khu công nghiệp hiện nay chủ yếu phục vụ cho các dự án có quy mô lớn, chưa tạo được các phân khúc phù hợp cho DNNVV, DN khởi nghiệp sáng tạo.

Nguồn nhân lực phục vụ DN còn thiếu hụt cả về số lượng lẫn chất lượng, nhất là lao động kỹ thuật cao, nhân sự có kỹ năng quản trị, ngoại ngữ và khả năng thích ứng với công nghệ mới.

Trong thời gian tới, tỉnh đang xây dựng Đề án hỗ trợ DNNVV giai đoạn 2026 - 2030 với định hướng nâng cao chất lượng hỗ trợ theo chiều sâu. Trọng tâm là:

Hỗ trợ DN đổi mới công nghệ, chuyển giao công nghệ tiên tiến, tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Đẩy mạnh hỗ trợ chuyển đổi số, thúc đẩy ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, thương mại điện tử trong hoạt động DN.

Phát triển năng lực quản trị DN hiện đại, minh bạch, hướng tới tiêu chuẩn ESG.

Khuyến khích tinh thần khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, nhất là trong lĩnh vực công nghệ cao, nông nghiệp số, kinh tế tuần hoàn và các mô hình kinh doanh thích ứng với biến đổi khí hậu.

Tỉnh cũng tăng cường phối hợp giữa các sở, ngành và địa phương để liên thông chính sách, đảm bảo DN dễ tiếp cận - dễ sử dụng - dễ phát triển trong hệ sinh thái hỗ trợ toàn diện, hiệu quả và bền vững.

Trân trọng cảm ơn bà!

Song Uyên (Vietnam Business Forum)