Phát huy thế mạnh cộng đồng để xây dựng nông thôn mới

Thực hiện chương trình quốc gia về xây dựng nông thôn mới, cả hệ thống chính trị và người dân Thủ đô đã đồng lòng, chung sức tham gia xây dựng nông thôn mới.

Từ năm 2010 đến hết năm 2024, tổng nguồn lực huy động cho xây dựng nông thôn mới của Hà Nội đạt hơn 183.700 tỷ đồng, trong đó ngân sách nhà nước là hơn 162.800 tỷ đồng, còn lại là nguồn vốn xã hội hóa.

Nhờ đó, diện mạo nông thôn Hà Nội ngày càng khang trang, sạch đẹp. Hạ tầng giao thông, hạ tầng xã hội được đầu tư đồng bộ, thu hẹp khoảng cách giữa nông thôn và đô thị. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân nông thôn nâng cao.Những điểm sáng xã hội hóa nguồn lực

Sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị

Đến nay, thành phố có 100% số xã và số huyện được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó, có 229/382 xã và năm huyện, gồm Gia Lâm, Đông Anh, Thanh Trì, Hoài Đức và Thanh Oai đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn Hà Nội năm 2024 đạt gần 75 triệu đồng/năm. Thành phố không còn hộ nghèo. Hà Nội là địa phương dẫn đầu cả nước trong xây dựng nông thôn mới.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Đình Hoa, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân thành phố cùng sự vào cuộc đồng bộ của các sở, ngành, địa phương, nhất là sự hưởng ứng nhiệt tình của người dân, công tác xây dựng nông thôn mới trên địa bàn đạt nhiều kết quả.

Thành phố đã hoàn thành 8/8 tiêu chí theo quy định tại Quyết định số 321/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về điều kiện công nhận tỉnh, thành phố hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025. Đáng chú ý, Hà Nội là địa phương không để xảy ra nợ đọng xây dựng cơ bản trong quá trình xây dựng nông thôn mới. Thành phố luôn chủ động xây dựng kế hoạch cụ thể hằng năm, cân đối nguồn lực để bảo đảm tiến độ và chất lượng các tiêu chí.

Xã Phú Cát (huyện Quốc Oai), với đặc thù bán sơn địa, diện tích tự nhiên lớn, địa hình trải rộng, hệ thống giao thông dài, việc xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu cần nguồn kinh phí rất lớn để đầu tư cho hạ tầng. Để đạt kết quả cao, bên cạnh sự quan tâm của thành phố và huyện, xã Phú Cát đã phát huy tối đa các nguồn lực với quan điểm “lấy sức dân để lo cho dân”.

Chủ tịch UBND xã Phú Cát Nguyễn Trọng Hoàn cho biết, nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, tạo sự đồng thuận cao, nhân dân Phú Cát đã nhiệt tình hưởng ứng phong trào xây dựng nông thôn mới. Tính từ năm 2011 đến nay, xã đã huy động được gần 500 tỷ đồng. Trong đó, từ năm 2015 đến nay, người dân địa phương đã hiến 5.000m² đất ở, đất vườn và khoảng 3ha đất nông nghiệp để làm đường và các công trình phụ trợ, phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân. Nhờ đó, năm 2021, Phú Cát trở thành xã đầu tiên của huyện Quốc Oai được thành phố công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và đến năm 2023 là xã đầu tiên đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.

Không riêng Phú Cát, việc xã hội hóa xây dựng nông thôn mới trên địa bàn thành phố Hà Nội thời gian qua xuất hiện nhiều điểm sáng. Tại thôn Giẽ Hạ (xã Phú Yên, huyện Phú Xuyên), phong trào chung sức xây dựng nông thôn mới lan tỏa mạnh mẽ trong nhân dân. Nhờ đó, hạ tầng của thôn được đầu tư khang trang, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, đồng thời giúp xã Phú Yên đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2023 và đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu trong các lĩnh vực y tế, du lịch vào năm 2024.

Theo Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội, tính riêng từ năm 2021 đến hết năm 2024, thành phố đã huy động được hơn 86.800 tỷ đồng cho xây dựng nông thôn mới, đạt hơn 120% kế hoạch đề ra. Trong đó, nguồn vốn huy động ngoài ngân sách đạt hơn 4.000 tỷ đồng. Với sự đồng lòng lớn từ người dân, đến nay, toàn thành phố đã có 100% số xã và huyện được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Trong đó, 229/382 xã và 5 huyện được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; 109 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.

Tạo sự đồng thuận cao

Về kinh nghiệm huy động sức dân, Bí thư Chi bộ, Trưởng ban Công tác Mặt trận thôn Giẽ Hạ (xã Phú Yên, huyện Phú Xuyên) Đỗ Quang Bằng chia sẻ, ông cùng cán bộ trong thôn đã tích cực vận động nhân dân tham gia xây dựng nông thôn mới. Đặc biệt, để người dân tin tưởng, ủng hộ, cán bộ, đảng viên phải gương mẫu đi đầu. Riêng gia đình ông đã hiến 32m² đất thổ cư, trị giá khoảng 1 tỷ đồng để mở rộng đường xóm Đình rộng 4,5m, giúp người dân đi lại thuận tiện

Theo Ông Ngọ Văn Ngôn - Phó Chánh Văn phòng chuyên trách Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội cho biêt: Triển khai chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, các địa phương trong thành phố đã thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động, huy động được sự tham gia của cả hệ thống chính trị và người dân cùng góp công sức, trí tuệ, vật tư cho xây dựng NTM Tuy nhiên, để việc xã hội hóa phát huy hiệu quả, cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách minh bạch trong huy động, tiếp nhận và sử dụng nguồn lực. Việc vận động người dân, doanh nghiệp cần bảo đảm nguyên tắc tự nguyện, công khai, tránh gây áp lực. Có như vậy mới xây dựng được niềm tin xã hội, tạo nền tảng cho phát triển bền vững…Chương trình xây dựng nông thôn mới không chỉ nhằm nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng, mà còn là giải pháp căn cơ giúp nâng cao chất lượng sống, khôi phục giá trị văn hóa truyền thống, gắn kết cộng đồng. Trong bối cảnh Hà Nội đang đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 15-NQ/TƯ ngày 5-5-2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, khu vực nông thôn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra nguồn lực, không gian và động lực phát triển mới cho Thủ đô.

Trong giai đoạn phát triển mới, Hà Nội cần tiếp tục hoàn thiện chính sách, đẩy mạnh truyền thông, tôn vinh các điển hình tiên tiến… để sức dân trở thành trụ cột vững chắc, đưa chương trình xây dựng nông thôn mới đi xa hơn, sâu hơn và bền vững hơn.

Bảo Ngọc (Vietnam Business Forum)