Lạng Sơn - vùng đất cửa ngõ phía Đông Bắc của Tổ quốc, nơi còn lưu dấu những chiến công hiển hách của cha ông. Là tỉnh miền núi biên giới, đồng bào các dân tộc nơi đây bao đời bám đất, bám rừng gìn giữ trọn vẹn từng tấc đất của Tổ quốc.
Cái khó, cái nghèo với Lạng Sơn thật khó mà nói hết. Nhưng rồi chính trong hoàn cảnh ấy đã rèn đúc lên ý chí quật cường, đức tính cần cù vượt khó. Cùng với sự quan tâm chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh, những cơ chế, chính sách của Chính phủ quyết không để đồng bào các dân tộc Lạng Sơn phải chịu đói nghèo. Vùng đất biên giới từ trong gian khó đã hồi sinh. Đón nhận luồng gió của công cuộc đổi mới, Lạng Sơn đã nỗ lực khai thác lợi thế tiềm năng. Những khu vực biên giới, cửa khẩu nghèo khó năm xưa nay đã bật dậy mang dáng dấp của những trung tâm kinh tế sôi động. Để tạo thêm sức bật cho Lạng Sơn, Chính phủ đã có quyết định thành lập và ban hành quy chế hoạt động của Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn. Từ đây kinh tế cửa khẩu sẽ mang một tầm vóc mới, đưa Lạng Sơn trở thành cửa ngõ hội nhập kinh tế quốc tế của cả nước.
Triển vọng vùng kinh tế động lực
Là tỉnh miền núi, biên giới, Lạng Sơn có những lợi thế đặc biệt trong phát triển kinh tế. Trên 223 km đường biên giới tiếp giáp với Khu tự trị dân tộc Choang, Quảng Tây (Trung Quốc) đã hình thành 2 cửa khẩu quốc tế (cửa khẩu đường bộ Hữu Nghị và cửa khẩu đường sắt Đồng Đăng), 2 cửa khẩu quốc gia (Chi Ma, Bình Nghi) và 7 cặp chợ biên giới. Tuy nhiên, sự phát triển của khu vực cửa khẩu biên giới tỉnh Lạng Sơn thời gian qua vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu trước xu thế hội nhập kinh tế quốc tế. Đó cũng là những trăn trở của lãnh đạo tỉnh tìm hướng đưa Lạng Sơn vươn lên xứng tầm.
Tại Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2006 – 2010, Lạng Sơn tiếp tục xác định kinh tế cửa khẩu là một trong những động lực quan trọng để đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế, thúc đẩy các hoạt động thu hút đầu tư, trao đổi thương mại, xuất nhập khẩu hàng hoá, du lịch, dịch vụ của tỉnh với Quảng Tây (Trung Quốc). Qua đó tạo điều kiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Đồng thời góp phần mở rộng quan hệ của tỉnh đối với cả nước và các nước trong khu vực; tích cực thực hiện cam kết của Chính phủ 2 nước Việt Nam và Trung Quốc về phát triển hai hành lang và một vành đai kinh tế.
Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn được thành lập với mục tiêu phát triển thành vùng kinh tế động lực, trong đó Khu hợp tác kinh tế biên giới Đồng Đăng giữ vai trò chủ đạo. Theo đề án được phê duyệt, Khu kinh tế cửa khẩu có hệ thống kết cấu hạ tầng hiện đại, đồng bộ; có môi trường đầu tư thuận lợi cho phát triển đô thị, công nghiệp, thương mại, dịch vụ và hợp tác quốc tế. Giữ vai trò là trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật quan trọng của Lạng Sơn và vùng Đông Bắc Bộ. Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn kết nối với Khu kinh tế trọng điểm Bắc Bộ để sau năm 2010 phát triển thành trục tứ giác kinh tế trọng điểm Lạng Sơn - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh. Ngoài ý nghĩa về kinh tế nó còn có vị trí quan trọng về an ninh quốc phòng và góp phần củng cố các quan hệ chính trị, ngoại giao giữa Việt Nam với Trung Quốc và các nước trong khối ASEAN.
Vào cuộc với sự đồng thuận
Sự kiện Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn được phê duyệt đã có tác động không nhỏ đến nhận thức của người dân Lạng Sơn. Tuy nhiên để biến những khát vọng đó trở thành hiện thực, Lạng Sơn cần đổi mới tư duy, khơi dậy sức mạnh nội lực và sự đồng thuận để có chung một quyết tâm đưa khu kinh tế cửa khẩu vươn lên xứng tầm. Ngày 03/4/2009, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Lạng Sơn đã ban hành Nghị quyết số 22-NQ/TU, trong đó tập trung triển khai một số giải pháp tạo sức bật cho khu kinh tế cửa khẩu.
Theo đó, cấp ủy, chính quyền và các ban ngành đoàn thể sẽ tích cực đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức của cộng đồng các doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của nhiệm vụ xây dựng và phát triển Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn. Từ đó nhằm tạo sự thống nhất về nhận thức và hành động của các cấp, các ngành, khơi dậy sự đồng thuận và chủ động phối hợp thực hiện giữa các cơ quan, doanh nghiệp và nhân dân. Tăng cường công tác quảng bá, thu hút sự quan tâm của cộng đồng xã hội, các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia đầu tư vào Khu kinh tế.
Để nắm bắt thời cơ, trong giai đoạn tới tỉnh sẽ tập trung hoàn thành các dự án quy hoạch như: quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội chung của tỉnh đến năm 2020, quy hoạch phát triển Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn đến năm 2020, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tỉnh Lạng Sơn đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020, Quy hoạch chi tiết Khu hợp tác kinh tế biên giới Đồng Đăng và quy hoạch chi tiết các khu chức năng trong Khu kinh tế, trong đó ưu tiên hoàn thành quy hoạch chi tiết Khu phi thuế quan.
Đồng thời, tỉnh sẽ huy động các nguồn vốn đầu tư thực hiện đầu tư đồng bộ hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội trong Khu kinh tế. Ban hành danh mục dự án ưu tiên đầu tư về hạ tầng vào Khu kinh tế. Chủ động lựa chọn và triển khai thi công các dự án ưu tiên đầu tư. Thực hiện tốt công tác giải phóng mặt bằng, xây dựng các khu tái định cư, khu nhà ở xã hội, giải quyết công ăn việc làm, đào tạo nghề, bảo đảm ổn định cuộc sống cho những người dân trong khu vực.
Hình thành môi trường đầu tư hấp dẫn
Để tạo điều kiện cho Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn phát triển, Chính phủ đã ban hành các quyết định nhằm tạo hành lang pháp lý cao nhất với với các cơ chế thuận lợi. Đây là tiền đề rất quan trọng để vận hành hoạt động của Khu kinh tế trong một thể thống nhất. Tuy nhiên, để phù hợp với đặc thù của Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn đang tập trung vận dụng để cụ thể hoá các cơ chế chính sách nhằm tạo sự hấp dẫn đối với các nhà đầu tư. Với phương châm: tận dụng cơ hội, hạn chế các khó khăn nội tại, tập trung mọi nguồn lực để cải thiện môi trường đầu tư, Lạng Sơn sẽ nỗ lực đưa Khu kinh tế thành địa chỉ hấp dẫn, tạo sức hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Tỉnh tiếp tục tăng cường hơn nữa sự hợp tác với Quảng Tây, Trung Quốc để xây dựng Khu hợp tác kinh tế biên giới Đồng Đăng thành khu hợp tác kinh tế xuyên biên giới 2 nước với các chức năng chính là mậu dịch biên giới, sản xuất gia công hàng xuất khẩu và trung chuyển hàng hoá, nhằm tạo cầu nối giữa hàng hoá, dịch vụ của Việt Nam sang Trung Quốc và của Trung Quốc với khu vực mậu dịch tư do ASEAN. Khu hợp tác kinh tế này sẽ là điểm nhấn, là hạt nhân trong phát triển Khu kinh tế cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn.
Cùng đó, tỉnh cũng rất cần sự quan tâm, hỗ trợ của các bộ, ngành Trung ương, kịp thời nghiên cứu, ban hành các cơ chế, chính sách tạo hành lang pháp lý, hướng dẫn đơn giản hoá các thủ tục về đầu tư, quản lý xuất, nhập khẩu, xuất, nhập cảnh và cư trú… cũng như phê chuẩn cơ chế hợp tác, cơ chế phối hợp quản lý trong Khu hợp tác kinh tế biên giới giữa Lạng Sơn và Bằng Tường. Xây dựng, ban hành tiêu chí bố trí hỗ trợ vốn đầu tư từ ngân sách Trung ương; cơ chế bảo lãnh tín dụng cho các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng...
Các nguồn lực cũng sẽ được tập trung để hỗ trợ đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và dành ưu đãi, khuyến khích tối đa để các thành phần kinh tế thực hiện liên kết đào tạo, tranh thủ sự hỗ trợ từ Trung ương, từ các tổ chức quốc tế trong đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của tỉnh.
Thành lập và phát triển Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng là khát vọng của mỗi người dân xứ Lạng. Đồng thời đó cũng là trọng trách to lớn được đặt lên vai Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong tỉnh. Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay Khu kinh tế đang trong quá trình vận hành bước đầu, còn nhiều vấn đề cần phải cụ thể hoá hơn nữa. Bởi vậy, trong quá trình tổ chức thực hiện, Lạng Sơn cần tăng cường sự lãnh đạo của cấp uỷ, sự chỉ đạo, điều hành của các cấp chính quyền, sự tích cực tham gia của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể và các tầng lớp nhân dân. Đồng thời thực hiện phân cấp rõ ràng các lĩnh vực quản lý giữa các ban, ngành, huyện, thành phố với Ban Quản lý Khu kinh tế nhằm tạo ra một bộ máy vận hành đồng bộ.
Phùng Thanh Kiểm - Bí thư Tỉnh uỷ Lạng Sơn
từ ngày 18 – 19/12/2025
VCCI
từ 11/11/2025 đến 30/11/2025
VCCI