Chuyển đổi số để nâng cao giá trị nông sản

Năm 2022, ngành Nông nghiệp tỉnh Bắc Giang tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Thời tiết diễn biến khá bất thường; xung đột quân sự Nga - Ukraine làm đứt gãy các chuỗi cung ứng và đẩy giá vật tư đầu vào của sản xuất nông nghiệp tăng cao,... Trong bối cảnh đó, ngành đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh số hóa, chuyển dịch cơ cấu ngành nhằm nâng cao giá trị nông sản. Phóng viên đã có cuộc phỏng vấn ông Lê Bá Thành - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Bắc Giang.

Ông có thể điểm lại những thành tựu nổi bật mà ngành Nông nghiệp tỉnh Bắc Giang đã đạt được trong năm 2022?

Ngành đã chủ động tham mưu Tỉnh ủy ban hành Chương trình hành động số 37-CTr/TU ngày 5/10/2022 về thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá XIII) đối với nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó, định hướng được nêu rõ là: Nông nghiệp phát triển nhanh, ổn định, bền vững, hiệu quả, bảo đảm vững chắc an ninh lương thực, an toàn thực phẩm; chuyển mạnh từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang phát triển kinh tế nông nghiệp. Nông dân và cư dân nông thôn có trình độ, đời sống vật chất, tinh thần ngày càng cao. Nông thôn phát triển toàn diện, có kết cấu kinh tế đồng bộ, hiện đại.

Với sự nỗ lực của toàn ngành, năm 2022, sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản tiếp tục tăng trưởng khá, cả năm đạt 2,08% (kế hoạch là 1,0%), đây là năm thứ ba liên tiếp đạt mức cao. Giá trị sản xuất bình quân trên 1ha đất canh tác đạt 135 triệu đồng/ha/năm.

Trong lĩnh vực trồng trọt, mặc dù diện tích một số cây trồng giảm nhưng do áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, quy trình canh tác mới vào sản xuất nên năng suất, sản lượng vẫn tăng. Cụ thể, từ chính sách hỗ trợ giống lúa chất lượng, năng suất lúa cả năm ước đạt 58,3 tạ/ha, cao hơn 0,1 tạ/ha so với năm 2021, đây là năm có năng suất lúa cả năm cao nhất từ trước đến nay. Diện tích lúa chất lượng được mở rộng, chiếm 46% diện tích gieo trồng (tăng 3,3% so với năm 2021). Bên cạnh đó, chất lượng các loại cây ăn quả được nâng cao, tiêu thụ thuận lợi, giá bán tương đương hoặc cao hơn so với năm 2021. Vải thiều đạt sản lượng trên 199,5 nghìn tấn, thị trường tiêu thụ mở rộng, diện tích sản xuất theo hướng VietGAP, GlobalGAP mở rộng. Nhãn được mùa, lần đầu tiên xuất khẩu được 10 tấn (gồm nhãn tươi và cấp đông) sang thị trường Úc và Hàn Quốc,...

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến và đoàn công tác thăm mô hình nuôi gà đồi tại xã Xuân Lương, huyện Yên Thế

Đối với lĩnh vực chăn nuôi, dịch bệnh trên đàn vật nuôi được kiểm soát tốt, chăn nuôi chuyển dịch mạnh theo hướng tập trung quy mô trang trại và chăn nuôi theo chuỗi khép kín, an toàn sinh học. Trong năm 2022, huyện Yên Thế được chứng nhận vùng an toàn dịch bệnh Cúm gia cầm, Niu-cát-xơn (Yên Thế là huyện đầu tiên tại khu vực miền Bắc và miền Trung), khẳng định chất lượng thương hiệu gà Yên Thế, mở ra cơ hội xuất khẩu.

Về lâm nghiệp, diện tích trồng rừng tập trung được 10.000ha, vượt 38% kế hoạch; khai thác gỗ đạt 1 triệu  m3, vượt 11% kế hoạch. Trồng cây phân tán được 6,1 triệu cây, đạt 100% kế hoạch, tỷ lệ che phủ rừng đạt 38%. Đơn cử như Công ty TNHH HTV Lâm nghiệp Lục Ngạn, căn cứ vào nhiệm vụ được giao, năm 2022, Công ty đã bảo vệ rừng, khoanh nuôi tái sinh và bảo vệ hành lang ven suối: 1.398,85ha. Khai thác tiêu thụ sản phẩm gỗ rừng trồng đạt 12.032,58 m3, doanh thu 15.809 triệu đồng. Tổng doanh thu của Công ty đạt 17.434 triệu đồng; nộp BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ là 1.083 triệu đồng; lợi nhuận trước thuế 3.700 triệu đồng; thu nhập bình quân đầu người đạt 9,6 triệu đồng/tháng.

Chương trình mỗi xã một sản phẩm tiếp tục đạt nhiều kết quả tích cực, đến hết năm 2022 dự kiến có khoảng 205 sản phẩm đạt OCOP từ 3 sao trở lên (thuộc tốp đầu cả nước); trong đó có 01 sản phẩm tiềm năng 5 sao (Vải thiều Lục Ngạn) và 01 sản phẩm điểm du lịch nông thôn.

Xây dựng nông thôn mới tiếp tục đi vào chiều sâu, thực chất, đến hết năm 2022 có 147/184 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 41 xã nông thôn mới nâng cao, 01 xã nông thôn mới kiểu mẫu, 236 thôn nông thôn mới kiểu mẫu và 06/10 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới.

Công ty TNHH HTV Lâm nghiệp Lục Ngạn thực hiện trồng và phát triển rừng kinh tế với diện tích được giao 2.241,75ha rừng và đất lâm nghiệp trên địa bàn 11 xã, thị trấn thuộc huyện Lục Ngạn 

Ngành Nông nghiệp Bắc Giang đang phải đối mặt với nhiều thách thức như: Không gian phát triển nông nghiệp ngày càng hẹp; nhu cầu lương thực, thực phẩm thế giới chuyển sang sản phẩm chất lượng cao, truy xuất nguồn gốc, hướng đến các sản phẩm hữu cơ, tiết kiệm năng lượng,… Trước tình hình này, ngành sẽ đưa ra những giải pháp nào?

Trước thực tế trên, ngành Nông nghiệp tỉnh đã xác định các giải pháp cụ thể sau:

Một là, tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp đã xác định trong Chương trình hành động số 37-CTr/TU ngày 05/10/2022 của Tỉnh ủy về thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Kế hoạch số 575/KH-UBND ngày 27/10/2022 của UBND tỉnh về thực hiện Chương trình hành động của Tỉnh ủy.

Hai là, tham mưu cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp, chuyển từ hỗ trợ trực tiếp sang kết hợp hỗ trợ gián tiếp, tập trung vào các sản phẩm chủ lực và địa bàn trọng điểm; tăng đầu tư từ ngân sách nhà nước giai đoạn 2021 - 2030 cho nông nghiệp, nông thôn ít nhất gấp 2 lần so với giai đoạn 2011 - 2020.

Ba là, rà soát hiện trạng đất đai, lợi thế của từng địa phương và nhu cầu thị trường để xác định không gian phát triển nông nghiệp, trọng tâm là các vùng sản xuất tập trung, chuyên canh các sản phẩm chủ lực, đặc trưng của tỉnh; rà soát bản đồ số hóa các vùng sản xuất tập trung các sản phẩm nông sản chủ lực, đặc trưng; các vùng sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn tỉnh phục vụ cho định hướng phát triển nông nghiệp thời gian tới.

Bốn là, cơ cấu lại ngành nông nghiệp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, sản phẩm phù hợp với lợi thế và nhu cầu thị trường, giảm tỷ trọng giá trị sản xuất cây lương thực, tăng tỷ trọng cây ăn quả, cây rau, cây công nghiệp, lúa chất lượng; đẩy mạnh tích tụ, tập trung đất đai, hình thành vùng sản xuất tập trung, quy mô lớn, đưa cơ giới hóa vào sản xuất, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, đầu tư ứng dụng công nghệ cao.

Năm là, củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động của các hợp tác xã (HTX) nông nghiệp, khuyến khích người dân tham gia HTX nông nghiệp để cùng nhau tham gia sản xuất, hình thành vùng sản xuất quy mô lớn, liên kết từ đầu vào đến tiêu thụ sản phẩm. Đẩy mạnh cơ giới hóa, tự động hóa đồng bộ vào sản xuất nông nghiệp, nhất là trong các khâu có mức độ cơ giới hóa còn thấp như: Gieo cấy, bón phân, phun thuốc bảo vệ thực vật; ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp. Đào tạo, nâng cao kỹ năng, tri thức hóa người nông dân để đáp ứng yêu cầu tái cơ cấu nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn.

Trân trọng cảm ơn ông!

Hà Thành (Vietnam Business Forum)