Nằm trong vùng đất văn hóa xứ Kinh Bắc ngàn năm văn hiến, với hệ thống di sản và tài nguyên du lịch phong phú, việc khơi thông, phát huy hiệu quả nguồn lực văn hóa gắn với phát triển kinh tế - xã hội là một yêu cầu cấp thiết được Bắc Ninh đặc biệt quan tâm. Đây cũng được coi là nền tảng, sức mạnh nội sinh, mục tiêu và động lực nhằm gia tăng “sức mạnh mềm” hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Bắc Ninh phát triển nhanh, toàn diện và bền vững.
Bắc Ninh nằm ở Trung tâm Vùng châu thổ sông Hồng, là vùng đất địa linh, nhân kiệt. Nơi đây hội tụ những giá trị trầm tích văn hóa truyền thống; nơi phụng thờ Thủy tổ dân tộc Việt - Kinh Dương Vương; chốn Tổ đình Phật giáo Việt Nam; trung tâm Hán học sớm nhất của nước ta; nơi phát tích Vương triều nhà Lý - triều đại khai mở nền văn minh Đại Việt; có di sản văn hóa Dân ca Quan họ độc đáo, say đắm lòng người,...
Trên địa bàn tỉnh có hệ thống di sản văn hóa vật thể, phi vật thể gồm 1.589 di tích, trong đó có 651 di tích được xếp hạng, 4 di tích xếp hạng quốc gia đặc biệt và 14 hiện vật, nhóm hiện vật được công nhận là bảo vật quốc gia; 4 di sản được UNESCO ghi danh; 8 di sản được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia... Đây vừa là nguồn lực, vừa là động lực cho địa phương phát triển bền vững.
Trong suốt quá trình xây dựng và phát triển, đặc biệt là từ khi tái lập tỉnh (năm 1997), Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Bắc Ninh luôn nhất quán quan điểm coi văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là sức mạnh nội sinh, mục tiêu và động lực phát triển. Tỉnh đã tổ chức thành công nhiều sự kiện văn hóa có quy mô lớn cấp quốc gia và quốc tế. Các hoạt động quảng bá hình ảnh Bắc Ninh văn hiến, văn vật, giàu tiềm năng, điểm đến của khách du lịch được đẩy mạnh.
Có thể kể đến như: Festival “Về miền Quan họ -2023; Chương trình ”Ngày tìm hiểu về Việt Nam năm 2023” chủ đề khám phá vẻ đẹp Bắc Ninh - Kinh Bắc với sự tham gia của gần 150 đại biểu quan khách ngoại giao quốc tế; Chương trình đón tiếp, giới thiệu vẻ đẹp di sản văn hóa Bắc Ninh trong khuôn khổ Liên hoan Phim Quốc tế Hà Nội lần thứ VI (HANIFF VI)...
Đặc biệt, Bắc Ninh là tỉnh đầu tiên trong cả nước đã ban hành Nghị quyết số 71-NQ/TU về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Bắc Ninh đến năm 2030 đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững. Sau hơn 01 năm thực hiện, Nghị quyết đã bước đầu tạo ra chuyển biến trong nhận thức về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc xây dựng, phát triển văn hóa, con người đối với sự phát triển bền vững. Hệ thống thiết chế văn hóa, các điểm vui chơi giải trí, không gian công cộng và tiện ích đô thị từng bước được đầu tư từ tỉnh đến cơ sở.
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh lần thứ XX, nhiệm kỳ 2020 – 2025 đã xác định: “Xây dựng văn hóa và con người Bắc Ninh phát triển toàn diện, thực sự trở thành động lực cho phát triển bền vững”. Mục tiêu cũng là nguyên tắc của tỉnh trong quá trình này là bảo đảm mối quan hệ hài hòa giữa phát triển văn hóa và kinh tế, giữa bảo tồn, phát huy di sản văn hóa và phát triển kinh tế - xã hội; đưa di sản văn hóa Bắc Ninh trở thành một sản phẩm du lịch độc đáo, thu hút khách du lịch ở trong và ngoài nước.
Mục tiêu đến năm 2025, Bắc Ninh đón và phục vụ từ 2 - 2,5 triệu lượt khách du lịch, tổng thu du lịch ước đạt 2 nghìn tỷ đồng. Đến năm 2030, đón và phục vụ hơn 5 triệu lượt khách du lịch, tổng doanh thu du lịch đạt 4,5 nghìn tỷ đồng.
Thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục quán triệt sâu sắc và toàn diện hơn nữa những nội dung về xây dựng các hệ giá trị văn hóa, chuẩn mực con người Bắc Ninh - Kinh Bắc. Phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò của đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ, các nhà hoạt động văn hóa - xã hội, các cơ quan báo chí, truyền thông trong việc sáng tạo, xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội.
Bên cạnh đó, tăng cường xây dựng thể chế, chính sách và nguồn lực, phát huy giá trị bản sắc văn hóa con người Bắc Ninh với 3 định hướng lớn: Văn hóa phải trở thành nguồn lực, động lực cho phát triển bền vững, mang lại hạnh phúc cho nhân dân; Phát huy giá trị văn hóa truyền thống để truyền cảm hứng, khát vọng xây dựng Bắc Ninh phát triển; Văn hóa tạo ra bản sắc riêng và vị thế mềm của Bắc Ninh quá trình phát triển.
Qua đó góp phần hiện thực hóa mục tiêu: Đến năm 2030 Bắc Ninh là thành phố có nền công nghiệp hiện đại, công nghệ cao; một trong những trung tâm thương mại - dịch vụ, giáo dục, đào tạo nhân lực, chăm sóc sức khỏe, nghiên cứu, ứng dụng và phát triển khoa học - công nghệ, đáp ứng yêu cầu của thành phố trực thuộc Trung ương; là động lực phát triển của Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, Vùng Thủ đô và cả nước. Tầm nhìn đến năm 2045, Bắc Ninh là thành phố công nghiệp công nghệ cao, thông minh.
Nguyên Linh (Vietnam Business Forum)
English
