Diện tích đất sản xuất nông nghiệp bị thu hẹp, đất đô thị dần trở nên khan hiếm cộng với sự quan tâm ngày càng nhiều hơn của người dân đến vấn đề an toàn thực phẩm đã đưa mô hình trồng rau mầm - loại rau sạch có giá trị dinh dưỡng cao trở thành mô hình kinh tế đô thị nhiều triển vọng và phát triển mạnh ở Tp.HCM.
Với dân số hơn 7 triệu người, Tp.HCM có nhu cầu rất lớn về rau xanh. Bên cạnh nguồn dinh dưỡng từ động vật, rau xanh và trái cây giữ vai trò quan trọng đối với sức khỏe của con người, chính vì vậy rau mầm - một loại rau an toàn, giàu dinh dưỡng lại dễ chế biến rất được người dân ưa chuộng. Nhận thấy hiệu quả kinh tế rất lớn từ mô hình mới này, từ 4 năm trước Trung tâm Khuyến nông Thành phố đã triển khai thí điểm mô hình trồng rau mầm trong khay ở một vài hộ dân cư thuộc quận Bình Tân và một số ít ở huyện Bình Chánh. Đến nay, phong trào trồng rau mầm đã trở thành mô hình nông nghiệp phổ biến tại Tp.HCM.
Điểm đặc biệt của rau mầm là chỉ sử dụng dinh dưỡng từ hạt giống của các loại rau như củ cải, đậu, cải xanh, vừng... với thời gian sinh trưởng ngắn (chỉ từ 5 đến 7 ngày). Trong quá trình chăm sóc chỉ cần tưới nước vừa đủ mà không cần bổ sung bất kỳ nguồn dinh dưỡng nào khác. Trồng rau mầm chỉ là quá trình gieo hạt chờ nảy mầm, do đó hoàn toàn không sử dụng phân, thuốc, chỉ cần ít giá thể sạch (mụn dừa) và phun nước bằng bình xịt cho đủ ẩm. Nhiều nông dân sáng tạo cách trồng rau mầm không dùng giá thể, chỉ gieo hạt vào lớp vải giữ ẩm cũng thành công. Việc trồng rau mầm trong khay không đòi hỏi diện tích lớn, từ khi gieo hạt đến khi thu hoạch chỉ có 5 – 7 ngày, vốn đầu tư ít nhưng mang lại lợi nhuận khá cao và tận dụng được thời gian nhàn rỗi của người trồng nên rất phù hợp với việc phát triển nông nghiệp đô thị. Ngoài ra rau mầm chủ yếu được sản xuất trong nhà như: nhà màng, nhà lưới, với nhiều kiểu dáng phù hợp, trong đó có kết hợp kỹ thuật, thiết bị hiện đại với truyền thống, do đó có thể hạn chế được nhiều tác hại của môi trường, giúp người trồng luôn chủ động thời vụ.
Với quy trình hiện nay, 1kg hạt giống có thể thu hoạch đến 6 hoặc 7kg rau mầm, giá bán từ 25.000 - 30.000 đồng/kg tùy loại. Theo tính toán thì với 100m² diện tích dùng sản xuất rau mầm, chi phí đầu tư ban đầu khoảng 8 - 10 triệu đồng, hộ sản xuất sẽ có thu nhập từ 450.000 đồng đến 500.000 đồng/ngày. Hiện trên địa bàn Thành phố đã có trên 200 hộ chuyên trồng rau mầm trong khay cung cấp chủ yếu cho các đầu mối tiêu thụ là thương lái trong và ngoài thành phố. Ngoài ra cũng có nhiều hộ trồng rau mầm với quy mô sản xuất hàng hóa, cung ứng số lượng lớn cho hệ thống các siêu thị, nhà hàng, quán ăn trên địa bàn Thành phố, thu nhập một tháng lên đến hàng trăm triệu đồng.
Với các đặc tính dễ làm, không cần lao động nhiều, hiệu quả kinh tế cao…, mô hình trồng rau mầm không chỉ góp phần tích cực vào chương trình rau an toàn của Thành phố mà còn giải quyết công ăn việc làm, mở ra cho nông dân một loại mô hình sản xuất mới, đặc biệt là nông dân đô thị trong diện xóa đói giảm nghèo. Để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ rau mầm đang tăng lên nhanh chóng, ngành nông nghiệp Tp.HCM đang khuyến khích các hộ dân có điều kiện tham gia phát triển việc trồng rau mầm trên địa bàn trong thời gian tới. Ngành cũng sẽ tiếp tục đầu tư và chuyển giao kỹ thuật, liên kết các hộ lại với nhau tạo ra sản phẩm hàng hóa đủ lớn nhằm cung cấp cho thị trường.
Thanh Nguyên
6/6/2023
Khách sạn Sofitel Saigon Plaza, TP.Hồ Chí Minh
Tháng 6 năm 2023
Trung tâm Hội chợ & Triển lãm Sài Gòn (SECC), Quận 7, TP. Hồ Chí Minh