GIA LAI

Gia Lai: Biến tiềm năng thành động lực phát triển kinh tế

15:34:23 | 27/5/2010

Gia Lai là địa phương giàu tiềm năng về tài nguyên và khoáng sản nhưng những năm trước chủ yếu chỉ khai thác nhỏ lẻ để xuất thô cho nên giá trị kinh tế mang lại không cao. Khắc phục tình trạng đó, vài năm trở lại đây, Tỉnh có nhiều nỗ lực cũng như định hướng đúng đắn để khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên, khoáng sản và đã thu được những kết quả rất khả quan, góp phần làm thay đổi diện mạo nền kinh tế cũng như đời sống người dân trên địa bàn Tỉnh.

Khai thác hiệu quả

Tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh Gia Lai vô cùng phong phú có ý nghĩa quan trọng đối với nền kinh tế Tỉnh. Theo thống kê, hiện trên địa bàn Gia Lai có trên 301 biểu hiện khoáng hóa, điểm khoáng sản và mỏ quặng với 43 chủng loại khoáng sản, trong đó nổi bật nhất là: Dolomit, Magnezit, Bauxit, Chì, Volastonit, Vàng, Đá quý, Đất hiếm… Tỉnh còn có khoáng sản phục vụ công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng như: Đá vôi, Đá bazan, Đá granit, Cát…

Đặc biệt Gia Lai còn có mỏ than bùn ở Biển Hồ, Chư Păh đủ đáp ứng yêu cầu sản xuất phân vi sinh. Ngoài ra Gia Lai còn là tỉnh có tiềm năng mạnh mẽ về thủy điện. Gia Lai có hệ thống sông lớn là Sê San và sông Ba, do địa hình dốc nên đã tạo ra một nguồn thuỷ năng lớn có thể khai thác xây dựng nhiều công trình thuỷ điện với quy mô lớn. Ngoài ra với hệ thống sông suối là đầu nguồn của hai hệ thống sông lớn nói trên, Gia Lai còn có thể xây dựng hàng trăm công trình thuỷ điện nhỏ có thể khai thác từ 300-400MW, tạo ra một triển vọng lớn về phát triển thủy điện, cung cấp nguồn năng lượng phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa, góp phần gia tăng hiệu quả kinh tế trên địa bàn Tỉnh.

Trên cơ sở xác định thăm dò, đánh giá trữ lượng khoáng sản trên địa bàn là hết sức đa dạng, Gia Lai đã có kế hoạch khai thác một cách bài bản, đúng mức song song với đảm bảo giữ cân bằng sinh thái và bảo vệ môi trường. Với chủ trương khai thác tiềm năng khoáng sản để đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế địa phương, tỉnh Gia Lai đã đề ra kế hoạch, với các bước đi phù hợp, cụ thể, phát triển ngành công nghiệp này. Tỉnh đã ban hành cơ chế thu hút đầu tư; quy hoạch lại ngành công nghiệp khai thác và chế biến quặng vàng, bauxit, đá granit… trên địa bàn; không xuất quặng thô để nâng cao giá trị kinh tế, chỉ cấp mỏ cho những doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà máy chế biến sâu. Nhờ tăng cường quản lý nên thời gian gần đây ngành công nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn tỉnh đã có những chuyển biến tích cực, đem lại nguồn lợi nhuận khổng lồ.

Căn cứ vào Luật khoáng sản, Luật đất đai, Luật bảo vệ môi trường, Luật quản lý & bảo vệ rừng và một số văn bản quy phạm pháp luật khác của Chính phủ, UBND tỉnh Gia Lai đã có các văn bản cụ thể hóa phù hợp với thực tiễn địa phương, đã cấp giấy phép khai thác, chế biến khoáng sản cho các tổ chức, cá nhân để thi công các công trình trọng điểm quốc gia, các công trình giao thông, hạ tầng cơ sở, cung cấp nguyên liệu cho các nhà máy chế biến, khu công nghiệp…

Về phát triển thủy điện, sớm xác định tiềm năng thủy điện giữ vai trò vô cùng quan trọng trong phát triển kinh tế, tỉnh Gia Lai đã có nhiều chính sách thu hút các nhà đầu tư đến cùng chung vai góp sức đưa kinh tế Tỉnh đi vào quỹ đạo phát triển ổn định. Hiện Tỉnh có khá nhiều công trình thủy điện lớn do TW đầu tư xây dựng như: thủy điện Ya Ly, công suất 720 MW; các công trình thủy điện Sê San 3, công suất 260 MW, Sê San 3A công suất 180 MW, Sê San 4 công suất 160 MW... Trong số này, Nhà máy thủy điện Ya Ly và tổ máy số 1 của Sê San 3 và Sê San 3A sau khi chính thức phát điện hòa vào lưới điện quốc gia đã thật sự đem lại hiệu quả cao về kinh tế không chỉ cho Gia Lai mà còn có ảnh hưởng lớn trên phạm vi cả nước. Ngoài ra, quan tâm khai thác hiệu quả tiềm năng thủy điện, hiện các cấp, các ngành của tỉnh Gia Lai đang tổ chức điều tra, khảo sát, đánh giá tiềm năng, quy mô phát triển, tiến hành lập danh mục công trình và kêu gọi đầu tư khai thác. Tỉnh cũng có nhiều chính sách thu hút các nhà đầu tư để xây dựng các công trình thủy điện và hiện có hàng chục công trình đang hoàn thiện về thủ tục, chuẩn bị khởi công xây dựng.

Hướng phát triển bền vững

Trên cơ sở nhận thức rõ tài nguyên khoáng sản dồi dào nhưng không phải là vô tận, UBND tỉnh Gia Lai đã sớm hình thành kế hoạch quản lý và khai thác khoáng sản một cách hiệu quả, bền vững gắn với gìn giữ và bảo vệ môi trường sinh thái. Cụ thể sau khi quy hoạch lại ngành khai thác và chế biến khoáng sản trên địa bàn, Tỉnh chủ trương thu một số mỏ đã cấp phép khai thác tận thu trước đây cho các doanh nghiệp nhỏ để giao cho các doanh nghiệp đã và đang xây dựng nhà máy chế biến sâu khai thác với quy mô công nghiệp. Những doanh nghiệp được cấp phép khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh, UBND Tỉnh đều bắt buộc họ phải kí vào bản cam kết bảo vệ môi trường, tránh tình trạng các doanh nghiệp chỉ chú trọng khai thác mà không quan tâm đến đề án bảo vệ môi trường.

Ngoài ra, Tỉnh cũng đã triển khai lập Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản giai đoạn 2009 – 2015, định hướng đến năm 2020, khoanh định vùng cấm hoạt động khoáng sản, ban hành quy chế quản lý tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Đồng thời phê duyệt Đề án thực hiện cơ chế “một cửa liên thông” trong việc cấp giấy phép khảo sát, thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản theo thẩm quyền cấp giấy phép hoạt động khoáng sản của UBND Tỉnh để làm cơ sở quản lý, khai thác, chế biến và dự trữ nguồn tài nguyên không tái tạo của Tỉnh nhằm phát triển kinh tế bền vững.

Trong thời gian tới, Tỉnh cũng sẽ tăng cường định hướng cho các doanh nghiệp đầu tư thiết bị, công nghệ tiên tiến trong khai thác và và chế biến trên địa bàn tỉnh nhằm tận thu tối đa thu hồi quặng và khoáng chất, tăng hiệu quả kinh tế; sử dụng lao động tại chỗ và tăng thu ngân sách; đồng thời đầu tư xây dựng, hoàn thiện hạ tầng cơ sở tại địa phương nơi có khoáng sản đang được khai thác, chế biến. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra và hậu kiểm năng lực hoạt động khoáng sản của các tổ chức, cá nhân thiếu năng lực tài chính, lao động, chậm hoặc không chấp hành đúng quy định pháp luật và quy định của giấy phép. Song song đó, quy hoạch đưa các cơ sở chế biến khoáng sản vào các khu công nghiệp, cụm tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn tỉnh, huyện, vừa tạo thuận lợi trong quản lý, xử lý môi trường vừa thuận lợi cho các doanh nghiệp quảng bá sản phẩm sau chế biến xuất khẩu, qua đó từng bước gia tăng tỷ trọng ngành công nghiệp của Tỉnh.

Tỉnh cũng sẽ tích cực hơn nữa trong thu hút đầu tư, kêu gọi các doanh nghiệp đầu tư vào ngành khai thác và chế biến khoáng sản, theo như tâm sự của Phó giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường Gia Lai Hoàng Đình Chung “Tỉnh sẵn sàng tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp có đủ năng lực, đáp ứng về công nghệ, đảm bảo môi trường… đến địa phương đầu tư khai thác, chế biến khoáng sản theo đúng quy định pháp luật. Thực tế, Gia Lai rất giàu tài nguyên khoáng sản, và chúng tôi rất cần sự hợp tác của các doanh nghiệp để khai thác hiệu quả tài nguyên, lợi thế, cùng tạo bước đột phá của nền kinh tế tỉnh nhà. Chúng tôi cam đoan nhà đầu tư sẽ được hướng dẫn chu đáo và được giải quyết thoả đáng về các thủ tục liên quan một cách nhanh nhất, đồng thời được hưởng đầy đủ cơ chế, chính sách ưu đãi khuyến khích đầu tư của tỉnh nói riêng và Nhà nước nói chung.”

Mỹ Châu