Giáo dục Lào Cai xây dựng nền tảng vững chắc, tạo đột phá về chất lượng

Năm 2021 dần đi qua, Ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lào Cai cũng bước qua chặng đường 30 năm nỗ lực vượt khó để xây dựng nền tảng vững chắc về phát triển sự nghiệp giáo dục và đào tạo, khẳng định chất lượng bền vững, tạo đà cho sự bứt phá và phát triển mạnh mẽ trong chặng đường mới.

Xuyên suốt 30 năm, bằng cách làm sáng tạo, phù hợp từng giai đoạn là yếu tố quyết định sự nghiệp “trồng người” ngày càng phát triển. Hiện quy mô giáo dục mầm non, phổ thông tại Lào Cai khá lớn, với 612 cơ sở giáo dục; trên 1.400 điểm trường, trong đó có 2/3 cơ sở giáo dục, học sinh, giáo viên ở vùng cao; 17.539 cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên; trên 232 ngàn học sinh (70% học sinh là người dân tộc thiểu số). Ngoài ra, còn có Phân hiệu Đại học Thái Nguyên tại Lào Cai; trường Cao đẳng Lào Cai; một số cơ sở giáo dục nghề nghiệp, 152 trung tâm học tập cộng đồng… đáp ứng nhu cầu học tập của người dân. Có được kết quả trên là nhờ sự quan tâm chỉ đạo, vào cuộc sát sao của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng ủng hộ của nhân dân và quyết tâm, cố gắng của các thế hệ nhà giáo, học sinh. 

Kết quả đó trước hết thể hiện ở sự đổi thay rõ rệt về diện mạo của trường học. Mạng lưới trường, lớp được quy hoạch hợp lý, phù hợp quy mô nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, nâng cao hiệu quả đầu tư trên cơ sở đáp ứng nhu cầu học tập và được sự đồng thuận của nhân dân. Toàn tỉnh đã sáp nhập 145 trường, giảm 76 trường; sáp nhập 232 điểm trường lẻ mầm non với tiểu học; xóa 92 điểm trường; đưa 19.380 học sinh ở điểm trường lẻ về trường chính. Hệ thống giáo dục đại học, dạy nghề dần ổn định, đáp ứng nhu cầu vừa học văn hóa, nghề gắn với phân luồng học sinh. Hiện các trường học tại Lào Cai cơ bản đều khang trang, sạch đẹp, văn minh, kỷ cương, an toàn và thân thiện.

Xác định rõ đặc thù giáo dục vùng cao, biên giới, tỉnh Lào Cai đã tập trung đầu tư, phát triển mạnh công tác giáo dục dân tộc. Hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú (09 trường), trường phổ thông dân tộc bán trú (136 trường) đã khẳng định vai trò nòng cốt tạo nên chất lượng giáo dục toàn diện, trung tâm tạo nguồn cán bộ và nhân lực cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. 

Việc duy trì, nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục, xóa mù chữ; phân luồng, hướng nghiệp cũng đạt nhiều kết quả nổi bật. Hiện tỷ lệ đi nhà trẻ đạt 30%, mẫu giáo 96,2% (riêng 5 tuổi 99,9%); trẻ 6-10 tuổi 99,8% (6 tuổi đạt 99,9%); 11-14 tuổi 99%; học sinh tiểu học lên lớp 6 đạt 98,2%. Duy trì, nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục ở 100% xã, phường, thị trấn; trên 70% học sinh tốt nghiệp THCS học lên THPT, 14% học nghề. Nhờ chú trọng công tác hướng nghiệp nên tỷ lệ học sinh học đại học giảm từ 29% năm 2015 xuống 20% năm 2020, số học nghề tăng đảm bảo cân đối nguồn nhân lực và thị trường lao động.

Chất lượng giáo dục chuyển biến tích cực, toàn diện, đồng bộ từ vùng thấp đến vùng cao. Trường học đạt chuẩn Quốc gia tiếp tục tăng (390 trường, đạt 64,7%); Chú trọng giáo dục toàn diện, rèn kỹ năng sống, lý tưởng, hoài bão cho học sinh, gắn giáo dục hội nhập với việc giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc, nhiều mô hình cụ thể hóa phương châm học đi đôi với hành được vận dụng sáng tạo vừa tăng cường thực hành, trải nghiệm, giáo dục kĩ năng sống vừa nâng cao chất lượng toàn diện, đổi mới quản lý và phương pháp giáo dục. Công tác bồi dưỡng, phát hiện học sinh giỏi, học sinh năng khiếu và nghiên cứu khoa học được quan tâm và đạt kết quả cao: Trong 5 năm từ 2016-2020, Lào Cai có 209 học sinh đoạt giải trong kỳ thi học sinh giỏi Quốc gia THPT (02 giải Nhất môn Địa lý và Ngữ Văn). Thi nghiên cứu khoa học kỹ thuật cấp Quốc gia có 19 học sinh đoạt giải, tiếp tục khẳng định là tỉnh trong top đầu (01 giải Ba thi Quốc tế tại Mỹ). Trên các sân chơi trí tuệ khác, các học sinh cũng khẳng định được nhiều kết quả tốt, qua đó tạo được sự quan tâm của xã hội, được Bộ Giáo dục và Đào tạo đánh giá cao và lựa chọn chỉ đạo điểm thực hiện đổi mới giáo dục, đào tạo.

Phát triển nâng cao chất lượng đội ngũ luôn được chú trọng, hàng năm được bổ sung về số lượng và bồi dưỡng chính trị, chuyên môn, đề cao chuẩn mực đạo đức, trách nhiệm nghề nghiệp. Do vậy, nhà giáo vùng cao Lào Cai luôn không ngại khó, ngại khổ và dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới để đạt được thành công. Hiện tại toàn ngành có 17.539 cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên các cấp học; 100% có trình độ đào tạo đạt chuẩn trở lên, trong đó đạt trình độ trên chuẩn đạt 84,75%; tỷ lệ đảng viên đạt 50,03%.

Có thể nói, kết quả đạt được giúp Ngành giáo dục tự tin bước vào giai đoạn mới với phương hướng: Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, thực chất, duy trì vững chắc và nâng cao hiệu quả phổ cập giáo dục; phát triển mạnh giáo dục dân tộc, chuẩn hóa giáo dục vùng cao, từng bước đột phát về chất lượng thông qua 3 giải pháp đột phá: Đẩy mạnh ứng dụng CNTT; Dạy và học ngoại ngữ - Hội nhập quốc tế về giáo dục; Phát triển trường chuẩn quốc gia, trường chất lượng cao, phát hiện bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. Toàn Ngành quyết tâm thực hiện thành công hướng đi trên với các nhiệm vụ cụ thể:

Một là, tiếp tục quán triệt và tổ chức thực hiện hiệu quả Nghị quyết 29-NQ/TW, Kết luận số 51-KL/TW ngày 30/5/2019 của Ban Bí thư, Nghị quyết 44/NQ-CP của Chính phủ, Chương trình hành động 153-CTr/TU của Tỉnh ủy về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện; chất lượng hệ thống trường dân tộc nội trú, dân tộc bán trú, xây dựng trường học đạt chuẩn Quốc gia (năm 2025 có 68% trường chuẩn quốc gia); 100% trường có cơ sở vật chất đạt chuẩn quốc gia, xây dựng trường trung học phổ thông chuyên, trường quốc tế,… nhằm tạo đột phá về chất lượng giáo dục và nhân lực.

Hai là, sắp xếp hệ thống trường, lớp nhằm giảm số trường; xóa, gộp điểm trường, giảm lớp, giảm học sinh ở điểm trường lẻ, tăng số học sinh trường chính, tăng số học sinh/lớp để tập trung đầu tư; gắn sắp xếp trường, lớp với tinh giản biên chế toàn Ngành. 

Ba là, đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, sách giáo khoa từ năm 2020-2021; đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp dạy, kiểm tra, đánh giá theo hướng phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực người học.

Bốn là, duy trì và nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục ở 100% xã, phường, thị trấn; chuẩn bị các điều kiện để thực hiện phổ cập mẫu giáo trẻ em 4 tuổi; nâng cao chất lượng hoạt động của các trung tâm học tập cộng đồng; thực hiện tốt phân luồng sau trung học cơ sở và hướng nghiệp cho học sinh trung học phổ thông.

Năm là, đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong quản lý, chỉ đạo, điều hành, dạy và học; từng bước thực hiện chuyển đổi số trong giáo dục; đổi mới nội dung, phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá một cách sáng tạo, thiết thực, hiệu quả.

Sáu là, tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị giáo dục, nhất là huy động nguồn lực xã hội để tăng cường cơ sở vật chất trường, lớp, phòng học bộ môn, hạ tầng CNTT; đảm bảo đủ thiết bị dạy học và từng bước xây dựng trường học hiện đại, chất lượng cao, trường học thông minh, trường quốc tế.

Bảy là, đào tạo, bồi dưỡng, tự bồi dưỡng để nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý đáp ứng yêu cầu đổi mới.

Tám là, phát triển các cơ sở giáo dục ngoài công lập; chuyển các trường mầm non công lập ra ngoài công lập ở những nơi có khả năng xã hội hóa cao; hội nhập và hợp tác quốc tế trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo.
Là một tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn, nhưng giáo dục Lào Cai đã nỗ lực để đứng tốp đầu trong 15 tỉnh trung du và miền núi phía Bắc. Một số chỉ số giáo dục đã bứt phá ở tốp đầu của cả nước và một số nước trong khu vực. Đó là thành quả của sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, vào cuộc sát sao của hệ thống chính trị, sự tin tưởng của nhân dân và sự nỗ lực của các thế hệ cán bộ, giáo viên nhân viên toàn ngành.

Dương Bích Nguyệt
Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo 

Nguồn: Vietnam Business Forum