Đồng Nai là địa phương có ngành công nghiệp phát triển mạnh, với tỷ trọng công nghiệp trong GDP chiếm trên 57%/năm. Tỉnh đang phấn đấu trở thành tỉnh công nghiệp hiện đại vào năm 2015. Nhiều nhận định cho rằng, nếu công nghiệp phụ trợ (CNPT) Đồng Nai không phát triển ngay từ bây giờ, sản phẩm công nghiệp công nghệ cao sẽ khó phát triển. Đây thực sự là thách thức lớn đòi hỏi phải có ngay các giải pháp.
Nhiều thách thức
Cùng với tiến trình thu hút đầu tư, ngành CNPT Đồng Nai đã được hình thành và từng bước phát triển, trong đó tập trung vào CNPT của 3 ngành lớn có khả năng thúc đẩy và kéo theo các ngành CNPT phát triển là: cơ khí; điện - điện tử và dệt may - giày dép. Trên thực tế thời gian qua, CNPT cho 3 ngành này đã có bước phát triển đáng kể, góp phần tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu, cung cấp phụ tùng linh kiện cho các ngành công nghiệp trong, ngoài tỉnh nói riêng cũng như cả nước nói chung, góp phần nâng cao tỷ lệ nội địa hóa một số sản phẩm như xe máy, ô tô, điện - điện tử... Bên cạnh đó, sự phát triển của CNPT đã góp phần hình thành mối liên kết sản xuất giữa các doanh nghiệp trong nước và các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Tuy nhiên, sản phẩm của ngành công nghiệp chủ lực còn khá khiêm tốn về chủng loại. Ngoài một số lĩnh vực tăng trưởng cao, quy mô tương đối lớn, vẫn còn nhiều lĩnh vực CNPT có tốc độ tăng trưởng thấp. Một số ngành công nghiệp chủ lực như: Dệt may, giày dép, cơ khí ô tô, xe máy, điện tử… sản xuất còn mang nặng gia công lắp ráp. Thêm vào đó, hầu hết ngành CNPT của Đồng Nai hiện nay chủ yếu vẫn là do các doanh nghiệp sản xuất linh kiện Nhật Bản, Đài Loan và phần nhỏ là các doanh nghiệp trong nước cung ứng vì CNPT và các ngành công nghiệp chính yếu của tỉnh vẫn chưa tìm được mối liên kết với nhau để hướng tới chuyên môn hóa và hợp tác hóa trong sản xuất. Đây thực sự là thách lớn cho tỉnh nhà trong tiến trình CNH - HĐH.
Hiện nay tại Đồng Nai, số lượng doanh nghiệp làm sản phẩm phụ trợ còn rất mỏng. Thêm vào đó, một số doanh nghiệp do chưa tính toán được mức lợi nhuận so với chi phí đầu tư và chưa có sự liên kết với các doanh nghiệp lớn đặt hàng, nên chưa mạnh dạn đầu tư vào ngành sản xuất này.
Mở hướng đi hiệu quả
Có thể thấy CNPT đóng vai trò rất quan trọng trong việc tăng sức cạnh tranh của sản phẩm công nghiệp cuối cùng (công nghiệp sản xuất lắp ráp), gia tăng tỷ lệ nội địa hóa, giảm phụ thuộc vào nguyên liệu ngoại nhập và đẩy nhanh quá trình CNH theo hướng vừa mở rộng vừa phát triển theo chiều sâu. Sự phát triển ngành CNPT giữ vị trí quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, nhất là trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Theo đó yêu cầu phát triển ngành CNPT ở Đồng Nai trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết nhằm đáp ứng hiệu quả yêu cầu hội nhập và phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Theo đề án Quy hoạch phát triển các ngành CNPT trên địa bàn tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2007-2015, tầm nhìn đến năm 2020, quan điểm phát triển CNPT cần tập trung phát triển các ngành CNPT vừa đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước, vừa xuất khẩu, đặc biệt chú trọng đến xuất khẩu nhằm phát triển nhanh CNPT, thu hút các nhà đầu tư nước ngoài vào sản xuất lắp ráp. Ngoài cung cấp trong nước, CNPT Đồng Nai phấn đấu trở thành một mắt xích cung cấp sản phẩm phụ trợ có hàm lượng giá trị cao trong dây chuyền sản xuất quốc tế của công ty, tập đoàn đa quốc gia.
Và để tiếp nối chiến lược phát triển ngành CNPT, UBND tỉnh Đồng Nai vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, kiến nghị cho phép tỉnh thành lập một số KCN chuyên ngành sản xuất sản phẩm CNPT. Những KCN này được chọn từ 30 KCN đã có trong quy hoạch phát triển KCN trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trước đó.
Với việc phát triển các khu CNPT chuyên ngành này, chắc chắn Đồng Nai sẽ thu hút được các nhà đầu tư tập trung vào một một số lĩnh vực mũi nhọn. Nhờ đó, ngành công nghiệp sẽ chủ động được quá trình sản xuất, đặc biệt, không còn phụ thuộc vào việc nhập khẩu linh kiện, thiết bị và các nguyên liệu cho lắp ráp.
Thanh Tuyền
10/12/2024
Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh
01/07/2023 đến ngày 15/9/2024
VCCI