Với diện tích đất nông nghiệp trên 902.000ha, chiếm hơn 93% diện tích đất tự nhiên cùng với điều kiện thuận lợi về khí hậu, thổ nhưỡng, Kon Tum có tiềm năng rất lớn về phát triển nông nghiệp. Vì vậy, tỉnh chú trọng thu hút đầu tư phát triển nông nghiệp, đặc biệt là sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (CNC) gắn với chế biến. Xoay quanh chủ đề này, phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Tấn Liêm, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Kon Tum.
Hội nghị tổng kết thực hiện nhiệm vụ năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023 của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Kon Tum
Ông có thể cho biết những tiềm năng để phát triển sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC, quy mô lớn của tỉnh Kon Tum? Từ lợi thế đó, thời gian qua, ngành Nông nghiệp tỉnh đạt được những thành tựu nổi bật nào?
Kon Tum có nguồn tài nguyên nông nghiệp (đất, nước, khí hậu, thời tiết,...) khá đa dạng. Trong đó, tỉnh có hai tiểu vùng khí hậu Đông Trường Sơn và Tây Trường Sơn tạo lợi thế lớn trong phát triển nông nghiệp, nhất là phát triển nông nghiệp ứng dụng CNC để nâng cao giá trị gia tăng và tính cạnh tranh của các nông sản đặc sản (cây dược liệu: sâm Ngọc Linh, đẳng sâm; cây ăn quả: Sầu riêng, bơ, mít, chuối, chanh leo...; thủy đặc sản (nước ngọt, nước lạnh); cà phê; rau, quả, hoa xứ lạnh,...). Đây là tiềm năng và dư địa lớn để tỉnh Kon Tum phát triển vùng nguyên liệu sản xuất nông nghiệp đi vào chiều sâu, ứng dụng CNC, sản xuất hàng hóa quy mô lớn, gắn chế biến và tiêu thụ trong nước, xuất khẩu.
Với xuất phát điểm đi sau các tỉnh, thành phố trong thực hiện chủ trương ứng dụng CNC vào sản xuất nông nghiệp, tuy nhiên với định hướng của Tỉnh ủy theo Nghị quyết số 06-NQ/TU, rút kinh nghiệm từ những cách làm của các tỉnh, thành phố đi trước trong triển khai ứng dụng CNC, tỉnh Kon Tum đã đạt được những kết quả bước đầu. Trên địa bàn tỉnh đã hình thành và công nhận 02 vùng nông nghiệp ứng dụng CNC sản xuất cà phê và rau hoa, hình thành 01 khu nông nghiệp ứng dụng CNC Măng Đen và công nhận 02 DN nông nghiệp ứng dụng CNC tại huyện Kon Plông và huyện Đăk Hà. Qua đó, góp phần giảm chi phí, tăng năng suất và chất lượng cây trồng lên 10-20%, đạt tổng giá trị sản phẩm nông, lâm, thủy sản ứng dụng CNC là 583,312 tỷ đồng trong tổng số 3.400 tỷ đồng giá trị sản phẩm nông, lâm, thủy sản toàn tỉnh (chiếm tỷ trọng 17,16%).
Những kết quả này đã góp phần tạo đột phá trong phát triển nông nghiệp và kinh tế - xã hội của tỉnh, làm nền tảng để tiếp tục phát triển nông nghiệp hàng hóa đi vào chiều sâu, ứng dụng CNC gắn với công nghiệp chế biến và thị trường tiêu thụ đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030 theo Nghị quyết số 06-NQ/ĐH Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI và Nghị quyết số 05-NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh.
Hoạt động xúc tiến, thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp trên địa bàn tỉnh đã đạt kết quả ra sao? Đâu là lĩnh vực ưu tiên thu hút đầu tư?
Để khai thác, phát huy hiệu quả lợi thế về nguồn tài nguyên nông nghiệp, tỉnh Kon Tum xác định quan điểm thu hút đầu tư là ưu tiên hàng đầu nhằm huy động và đa dạng hóa nguồn lực (vốn, khoa học công nghệ, quản trị,…) phát triển nông nghiệp ứng dụng CNC gắn với chế biến và tiêu thụ, xuất khẩu nông sản. Công tác quảng bá thu hút đầu tư trong nước và nước ngoài từng bước đi vào chiều sâu trên cơ sở gắn kết chặt chẽ với định hướng phát triển trong các ngành, lĩnh vực có lợi thế của tỉnh nói chung, nông nghiệp ứng dụng CNC nói riêng. Chương trình xúc tiến đầu tư được xây dựng định kỳ hằng năm có nội dung cụ thể hóa đến 8 nhóm hoạt động cần thiết làm cơ sở thực hiện.
Đến nay, tỉnh Kon Tum đã thu hút và triển khai 27 dự án nông nghiệp ứng dụng CNC còn hiệu lực (tổng vốn đăng ký đạt 6.996,182 tỷ đồng) và quyết định giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án nông nghiệp với diện tích đất cho thuê 889,71ha. Trong đó, có một số dự án lớn như: Dự án quản lý bảo vệ rừng, kinh doanh du lịch và nhân giống, trồng, phát triển cây dược liệu kết hợp chăn nuôi dê sữa CNC của Công ty cổ phần Dược liệu và Thực phẩm Măng Đen với tổng vốn đăng ký 5.100 tỷ đồng; Dự án đầu tư của Tập đoàn TH về cây ăn quả, chăn nuôi bò sữa,…
Tỉnh Kon Tum có chính sách nào để đồng hành, hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp (DN), nhất là các DN “đại bàng” đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp?
Những năm qua, tỉnh Kon Tum đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ, khuyến khích và thu hút các DN, nhất là các DN có tiềm lực tài chính, khoa học công nghệ và quản trị sản xuất đầu tư vào nông nghiệp. Cụ thể như: Nghị quyết số 64/2016/NQ-HĐND ngày 19/8/2016 của HĐND tỉnh về Đề án phát triển nông nghiệp ứng dụng CNC gắn với chế biến trên địa bàn tỉnh Kon Tum; đồng thời áp dụng đầy đủ các chính sách đã được Trung ương ban hành như: Chính sách ưu đãi về đất đai, tín dụng, đào tạo nguồn nhân lực, phát triển thị trường và áp dụng khoa học và công nghệ, hỗ trợ khởi nghiệp.
Hiện nay, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tham mưu UBND tỉnh rà soát, đánh giá lại kết quả thực hiện các chính sách của địa phương và Trung ương để tham mưu ban hành tích hợp chính sách đặc thù của địa phương và Trung ương ủy quyền địa phương thành các nhóm chính sách như (1) hỗ trợ phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị, (2) hỗ trợ hợp tác xã nông nghiệp thành lập mới, (3) hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng, (4) hỗ trợ để hình thành vùng trồng mới dược liệu, cây ăn quả tập trung, (5) hỗ trợ nông nghiệp ứng dụng CNC.
Ông có thể cho biết nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm của ngành Nông nghiệp tỉnh Kon Tum trong thời gian tới?
Trên cơ sở Nghị quyết số 06-NQ/ĐH Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI; Nghị quyết số 05-NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phát triển nông nghiệp hàng hóa đi vào chiều sâu, ứng dụng CNC gắn với công nghiệp chế biến và thị trường tiêu thụ đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030, thời gian tới, ngành Nông nghiệp tỉnh Kon Tum xác định tập trung đẩy mạnh cơ cấu lại các vùng sản xuất theo hướng nâng cao hiệu quả kinh tế các vùng sản xuất hàng hóa. Tăng cường liên kết sản xuất, mở rộng các vùng sản xuất hữu cơ, vùng sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC gắn với xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu, truy xuất nguồn gốc để nâng cao khả năng cạnh tranh, giá trị gia tăng của các sản phẩm. Phát huy các giá trị của cây trồng bản địa gắn với chuyển đổi cơ cấu theo hướng nghiên cứu, bổ sung một số loại cây trồng mới có năng suất, giá trị gia tăng cao để đưa vào sản xuất.
Tăng cường hỗ trợ đăng ký thương hiệu, nhãn hiệu, mã số vùng trồng; xây dựng chương trình xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm nông nghiệp địa phương, đẩy mạnh tìm kiếm thị trường tiêu thụ cho các sản phẩm nông nghiệp. Nâng cao trình độ nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng khoa học công nghệ trong nông nghiệp, nhất là các khâu tạo giống, canh tác, chăm sóc, phòng trừ, kiểm soát dịch bệnh, bảo quản sau thu hoạch, chế biến và tiêu thụ sản phẩm, đảm bảo các yêu cầu tiêu chuẩn, quy chuẩn của quốc gia, quốc tế.
Cùng với đó, tích cực tuyên truyền để thay đổi tư duy từ phát triển sản xuất nông nghiệp sang phát triển kinh tế nông nghiệp, trong đó khuyến khích ứng dụng CNC, nông nghiệp thông minh, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sinh thái gắn với phát triển các loại hình du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm ở những khu vực phù hợp. Phát huy tốt vai trò các hợp tác xã làm “cầu nối” trong liên kết, hợp tác giữa người sản xuất với các DN và thị trường, thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn. Các DN hỗ trợ, đầu tư, định hướng cho người nông dân trong sản xuất hàng hóa, đảm bảo các tiêu chuẩn, quy chuẩn đáp ứng yêu cầu của thị trường nội địa và xuất khẩu.
Ngoài ra, tiếp tục tham mưu cấp thẩm quyền ban hành những chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp đặc thù đối với địa bàn tỉnh. Trong đó, tập trung vào các nhóm chính sách phù hợp với từng giai đoạn. Thu hút đầu tư vào đầu tư sản xuất, chế biến các sản phẩm nông nghiệp. Đồng thời, triển khai thực hiện các giải pháp về đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực nông nghiệp, bảo đảm thông thoáng, thuận lợi cho người dân và DN, nhất là việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết các thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho DN khi đến với địa phương.
Trân trọng cảm ơn ông!
Nguyễn Bách (Vietnam Business Forum)
03 - 08/3/2025
18-19/02/2025
Vishakhapatnam, Andhra Pradesh, Ấn Độ