Để “Chi phí không chính thức” không còn là rào cản

Thực hiện kế hoạch của UBND tỉnh về nâng cao Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), trên cơ sở nhiệm vụ được giao đối với chỉ số thành phần Chi phí không chính thức, Thanh tra tỉnh Bắc Giang đã triển khai các giải pháp thiết thực, hiệu quả, góp phần mang lại sự hài lòng của doanh nghiệp và người dân, cải thiện môi trường kinh doanh, tạo động lực thu hút đầu tư. Vietnam Business Forum đã có cuộc trao đổi với ông Trương Văn Năm - Chánh Thanh tra tỉnh Bắc Giang xung quanh nội dung này.

Ông có thể cho biết một số giải pháp của ngành Thanh tra tỉnh trong việc duy trì và cải thiện chỉ số thành phần “Chi phí không chính thức”?

Chi phí không chính thức được hiểu là khoản chi không có trong quy định của pháp luật, được doanh nghiệp chi ra cho cán bộ, cơ quan nhà nước giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) nhằm giải quyết công việc một cách nhanh hơn, như một khoản “bôi trơn” để tránh bị gây phiền hà, sách nhiễu,… Đây là chỉ số nhạy cảm trong chỉ số thành phần cấu thành PCI. Sự hiện hữu của chỉ số này là rào cản lớn trong hoạt động cải cách hành chính, cũng là trở ngại trong thu hút đầu tư, phát triển kinh tế, tạo sự mất công bằng trong hoạt động kinh doanh.

Theo kết quả công bố của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) ngày 11/4/2023, Chỉ số PCI tỉnh Bắc Giang xếp thứ 02/63, tăng 29 bậc so với năm 2021. Trong 10 chỉ số thành phần, có 9 chỉ số tăng hạng, trong đó chỉ số “Chi phí không chính thức” của tỉnh Bắc Giang do Thanh tra tỉnh được giao làm đầu mối có số điểm cao nhất trong toàn quốc với 8,02 điểm, đứng thứ 01/63 tỉnh, thành phố.

Để duy trì thứ hạng, điểm số đối với chỉ số thành phần “Chi phí không chính thức”, Thanh tra tỉnh sẽ tiếp tục phối hợp với các sở, ngành, các huyện thành phố thực hiện nghiêm kỷ luật, kỷ cương hành chính; giao trách nhiệm cho người đứng đầu bộ phận, cơ quan giải quyết các thủ tục pháp lý cho doanh nghiệp. Trường hợp phát hiện nhũng nhiễu, nhận chi phí thì ngoài trách nhiệm người trực tiếp có liên quan, phải xem xét thi hành kỷ luật với người đứng đầu bộ phận, cơ quan đó.

Bên cạnh đó, Thanh tra tỉnh sẽ thường xuyên theo dõi, đôn đốc các sở, ngành có liên quan triển khai và thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ được giao chủ trì với mục tiêu đạt trên hoặc bằng 8,03 điểm trở lên, tăng 0,01 điểm so với năm 2022 (được UBND tỉnh giao cụ thể tại Kế hoạch số 21/KH-UBND).

Thanh tra tỉnh cũng đã thực hiện công khai email, số điện thoại đường dây nóng để tiếp nhận phản ánh, kiến nghị của các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân; thường xuyên nắm bắt thông tin phản hồi của người dân, doanh nghiệp trong việc tố cáo, phản ánh những hành vi tham nhũng, nhũng nhiễu của cán bộ, công chức trong thực thi công vụ. Qua đó, nhằm ngăn chặn, xử lý có hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, gây khó khăn, phiền hà cho người dân, doanh nghiệp trong giải quyết công việc. Song song đó, thiết lập mục hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trên Cổng thông tin điện tử cơ quan để tạo điều kiện cho cá nhân, doanh nghiệp truy cập thông tin, nắm bắt các quy trình, thủ tục thuận lợi, tiết kiệm thời gian, chi phí.

Nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp sản xuất kinh doanh và thu hút đầu tư, công tác xử lý chồng chéo trong hoạt động thanh tra, kiểm tra được thực hiện như thế nào, thưa ông?

Việc xử lý chồng chéo trong xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp luôn được Thanh tra tỉnh quan tâm, chỉ đạo thực hiện và được đánh giá cao trong việc điều chỉnh giảm các cuộc thanh tra, giúp doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất kinh doanh và tháo gỡ khó khăn sau đại dịch Covid-19. Đặc biệt, năm 2022, Chánh Thanh tra tỉnh đã có văn bản đề nghị các cơ quan, đơn vị rà soát, điều chỉnh giảm các cuộc thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp và được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt cắt giảm việc thanh tra, kiểm tra đối với 120 doanh nghiệp; các cơ quan chỉ thanh tra, kiểm tra khi cần thiết, đảm bảo việc thanh tra, kiểm tra không quá 01 lần/năm đối với 01 doanh nghiệp. Trong năm 2022, đã xử lý cơ bản việc chồng chéo trong thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp.

Trên cơ sở những thành tựu đạt được, ông có thể cho biết đâu là những mục tiêu,  lĩnh vực ưu tiên mà ngành sẽ tập trung đẩy mạnh trong thời gian tới?

Thời gian tới, Thanh tra tỉnh sẽ tiếp tục xây dựng các chương trình, kế hoạch phù hợp với đặc điểm tình hình và điều kiện thực tế tại địa phương, đơn vị để triển khai, tổ chức thực hiện đạt hiệu quả. Thực hiện nghiêm quy định về công khai, minh bạch trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị.

Nâng cao chất lượng công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát; quá trình thanh tra, kiểm tra nếu phát hiện hành vi vi phạm có dấu hiệu tội phạm, tham nhũng thì phải chuyển ngay hồ sơ vụ việc đến cơ quan điều tra có thẩm quyền để xử lý theo quy định.

Kịp thời sửa đổi, ban hành mới hoặc thay thế các quy định, quy phạm pháp luật còn kẽ hở, lỗ hổng trong quản lý phát hiện qua thanh tra, kiểm tra, giám sát; nhất là các lĩnh vực có nguy cơ cao về tham nhũng như đất đai, xây dựng, đấu thầu mua sắm,… Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với các lĩnh vực này nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm.

Nội dung thanh tra, kiểm tra sẽ tập trung có trọng tâm, trọng điểm vào các ngành, lĩnh vực nhạy cảm, với mục tiêu tổng quát là phát hiện, xử lý kịp thời, nghiêm minh, đúng quy định những hành vi vi phạm pháp luật, tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, góp phân nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, hiệu quả răn đe, giáo dục, phòng ngừa từ sớm, từ xa những hành vi vi phạm. Hoàn thiện chính sách, pháp luật, cơ chế quản lý, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, cạnh tranh bình đẳng, lành mạnh, tuân thủ theo pháp luật, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Trân trọng cảm ơn ông!

Mạnh Dũng (Vietnam Business Forum)