Công ty Cổ phần chè Trần Phú: Sức bật từ khát vọng đổi mới

“Cách đây vừa tròn 50 năm, trên mảnh đất cạnh đèo Lũng Lô lịch sử, dưới chân dãy Hoàng Liên Sơn hùng vĩ, những người lính áo vải năm xưa sau chiến thắng Điện Biên Phủ đã đặt chân lên đất này, biến vùng đồi hoang vu trở thành khu kinh tế trù phú, dân cư đông đúc mà hiện thân là Công ty Cổ phần chè Trần Phú hôm nay”. Đó là câu chuyện mở đầu của Giám đốc Trần Văn Trung khi giới thiệu với chúng tôi về hành trình xây dựng và trưởng thành của Công ty Cổ phần Chè Trần Phú.

Anh quê gốc ở Nam Đàn (tỉnh Nghệ An), cha anh là một trong những người lính Điện Biên dựng xây cơ đồ ở vùng đất này. Và nơi đây đã trở thành nơi chôn rau cắt rốn của những đứa trẻ như anh thuộc thế hệ thứ hai. Giờ con anh cũng bám trụ trên đất này, bám vào gốc chè để tìm kế sinh nhai. Ở Công ty Cổ phần Chè Trần Phú, ba thế hệ trăn trở với cây chè để tạo nên sức bật đổi mới.

Phải vươn lên để tồn tại

Đó chính là trăn trở, là quyết tâm của các thế hệ cán bộ, công nhân Công ty Cổ phần Chè Trần Phú. Để tồn tại và lên xanh, cây chè phải vượt nắng, vượt gió. Chính cái khắc nghiệt đã tạo nên vị chè thơm đượm, chat chát, ngòn ngọt lan tỏa. Người trồng chè hay vận cây chè vào cuộc đời mình. Vất vả tần tảo sớm hôm, nhưng cuộc sống vẫn lao đao, thu nhập bấp bênh như cán cân trong tay tiểu thương cứ mùa rộ chè lại chơi trò ép giá.

Với người dân còn thế, với những doanh nghiệp như Công ty Cổ phần chè Trần Phú còn trăn trở hơn nhiều. Sau hơn nửa đời người bám trụ với chè, giám đốc Trần Văn Trung tổng kết: “Cây chè Yên Bái hôm nay trên thì đau, dưới thì đói”. Nếu chè được giá thì giành mua, nguyên liệu khan hiếm. Để có nguyên liệu người ta chấp nhận cắt chè dài. Các doanh nghiệp lớn thì bị cạnh tranh về nguyên liệu do không thể áp theo giá của các cơ sở chế biến nhỏ. Thế là doanh nghiệp ngại đầu tư vốn, giống cho vườn chè vì sợ rủi ro. Còn khi chè rớt giá thì vườn bị bỏ hoang hoặc đốn chặt để trồng loại cây khác.

Để thoát ra khỏi những khó khăn do sự thiếu ổn định từ vùng nguyên liệu, trước mắt công ty klhai thác hiệu quả trên diện tích 500 ha do công ty quản lý. Đồng thời, công ty vận dụng nhiều giải pháp tuyên truyền vận động qua hệ thống Đảng, công đoàn nhằm tăng cường công tác quản lý, hàng năm ký kết hợp đồng cung cấp phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cho bà con trong 6 tháng mới thu hồi vốn. Vận động nhân dân thực hiện cải tạo vườn chè để đảm bảo mật độ chè, những diện tích chè cho năng suất thấp thay thế bằng giống chè mới cho hiệu quả kinh tế cao. Công ty còn phối hợp với địa phương để người dân được hưởng hỗ trợ ưu đãi vay vốn của nhà nước.

Trong công tác thu mua, công ty tăng cường cán bộ xây dựng các trạm, trại thu mua hình thành mạng lưới thu mua rộng khắp. Ngoài ra xây dựng các đại lý trong dân thông qua hình thức trợ giá. Trong quá trình thu mua, công ty thực hiện phân loại chè khách quan, thanh toán cho người dân bằng tiền mặt đảm bảo long tin của người dân.Với những nỗ lực này, công tác thu mua nguyên liệu của công ty được đảm bảo, dự kiến năm 2009 sản lượng chè chế biến đạt trên 1.000 tấn.

Vẫn còn những trăn trở

Định hướng của công ty là tiếp tục tăng cường mở rộng sản xuất. Do vậy, công ty sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp về ổn định vùng nguyên liệu. Đầu tư mở rộng đại lý ra các vùng lân cận để cung cấp đủ nguyên liệu cho sản xuất. Hiện nay, công ty Cổ phần chè Trần Phú đang tiến hành mở rộng nhà xưởng, đầu tư máy móc để nâng công suất gấp đôi. Đến hết năm 2009 công ty sẽ hoàn thành công tác đầu tư cho chế biến với một hệ thống dây chuyền hoàn thiện được trang bị hệ thống máy móc công nghệ hiện đại.

Tuy nhiên, để đảm bảo phát triển bền vững cho doanh nghiệp là một thách thức rất lớn trong bối cảnh kinh tế khó khăn, cùng với xu thế cạnh tranh hiện nay. Bởi theo ông Trung, trong cơ chế thị trường, doanh nghiệp không phải là người quyết định đầu tư công nghệ, thiết bị, sản phẩm gì mà chính thị trường quyết định. Do vậy, việc khảo sát, thâm nhập thị trường, xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu phải được doanh nghiệp coi trọng.

Để ứng phó với những tác động của thị trường, người làm chè Yên Bái cần có tầm nhìn mới, tư duy mới. Theo đó, cần đẩy mạnh việc liên kết - liên doanh giữa các doanh nghiệp tránh tình trạng mạnh ai nấy làm, cạnh tranh thiếu lành mạnh. Mặt khác, để đảm bảo vùng nguyên liệu, Yên Bái cần phải quy hoạch lại vùng chè, mạnh dạn chuyển đổi cây trồng ở vùng chè độ dốc cao, đầu tư lớn nhưng năng suất thấp để tạo vùng nguyên liệu tập trung, chất lượng, sản xuất ra sản phẩm có giá trị cao. Vấn đề quy hoạch lại công nghiệp chế biến chè trên cơ sở rà soát các cơ sở chế biến phù hợp với khả năng cung cấp nguyên liệu, chất lượng sản phẩm cũng là một đòi hỏi cấp thiết.

Nhằm nâng cao giá trị cây chè, tạo vị thế cho thương hiệu chè Yên Bái, các cấp, các ngành trong tỉnh phải tạo điều kiện cho doanh nghiệp chè có vốn đầu tư, đổi mới công nghệ, thiết bị, mục tiêu là sản xuất chè chất lượng, giá trị cao. Với Công ty Cổ phần chè Trần Phú, 50 năm qua là một hành trình khẳng định sự tồn tại phát triển, và nay những người kế nghiệp đang ấp ủ hoài bão vươn ra biển lớn./.

Trọng Đạt