Là một trong những tỉnh chịu đựng bom đạn ác liệt của chiến tranh, Tây Ninh bước vào xây dựng cuộc sống mới sau ngày 30/4/1975 với nhiều khó khăn chồng chất. Trên mặt trận giáo dục, thực hiện chỉ đạo của Tỉnh ủy Tây Ninh “Người dân về sản xuất tới đâu, trường học bung ra tới đó”, vượt qua khó khăn xây dựng một hệ thống giáo dục quốc dân rộng khắp.
Về ngành học mầm non, trước giải phóng, Tây Ninh có 6 lớp nhà trẻ với hơn 300 cháu chủ yếu
do tư nhân quản lý, phục vụ các gia đình giàu có. Năm học 1994-1995, Tây Ninh có 50 trường mẫu giáo, 30 nhà trẻ và hơn 14.000 cháu theo học. Năm học 2004- 2005, 100% xã phường ở Tây Ninh có trường mẫu giáo với tổng số 115 trường, 20.740 cháu theo học. Năm học 2009- 2010 toàn tỉnh có 117 trường, trong đó có 113 trường công lập, 4 trường tư thục với tổng số 28.024 trẻ ra lớp.
Để phát triển giáo dục mầm non ở vùng có điều kiện khó khăn và xây dựng đội ngũ giáo viên mầm non cuả hệ thống giáo dục quốc dân, Sở Giáo dục và Đào tạo đã thực hiện những giải pháp: đề xuất UBND tỉnh cho số giáo viên thuộc các xã biên giới từng bước được vào biên chế; đề xuất chính quyền địa phương tạo quỹ đất xây dựng trường và dành một phần kinh phí cho phát triển giáo dục mầm non tại địa bàn; kết hợp các đoàn thể địa phương vận động trẻ trong độ tuổi mầm non đến lớp…
Từ năm 1990 trở đi, hoạt động giáo dục phổ thông ở Tây Ninh bước vào giai đoạn đổi mới và ổn định chất lượng. Giáo dục phổ thông được tăng cường với những đổi mới về phương pháp dạy và học, sách giáo khoa, chương trình học tập có nhiều cải cách. Chất lượng học tập, giảng dạy ở các trường phổ thông không ngừng nâng cao. Ngoài việc học tập những kiến thức chuyên môn, nhà trường còn giảng dạy cho các em những kiến thức thực tiễn, đạo đức công dân, thể chất, thẩm mỹ, quốc phòng và hướng nghiệp.
Ở bậc giáo dục tiểu học, năm học đầu tiên sau ngày giải phóng (1975-1976), Tây Ninh huy động 82.386 học sinh đến học ở 183 ngôi trường. Đến tháng 4/2010 có 286 trường với 87.385 học sinh. Hệ thống trường tiểu học đã phát triển ở tất cả các xã, ấp trong tỉnh. Hiện nay đã có 100% trường tiểu học đã được trang bị máy vi tính văn phòng và 267 trường đã nối mạng Internet phục vụ cho công tác quản lý.
Đối với bậc giáo dục trung học, năm học đầu tiên sau ngày giải phóng, Tây Ninh chỉ có 23 trường cấp 1-2 với 15.728 học sinh, 11 trường cấp 3 với 5245 học sinh. Hiện nay toàn tỉnh có 107 trường trung học cơ sở với 58.872 học sinh, 31 trường trung học phổ thông với 24.405 học sinh. Chất lượng học tập của học sinh trong những năm qua đã từng bước giữ vững và tăng trưởng.
Ngành đã phối hợp với cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể, xã hội kịp thời vận động học sinh bỏ học trở lại học, giúp đỡ các gia đình nghèo, tạo điều kiện cho các em đi học. Kết quả 100% xã, phường, thị trấn tiếp tục đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học và xoá mù chữ. Tháng 12/2005, Bộ Giáo dục và Đào tạo kiểm tra công nhận toàn tỉnh đạt chuẩn phổ cập tiểu học đúng độ tuổi. Tháng 12/2006, công nhận đạt chuẩn phổ cập trung học cơ sở, vượt thời gian 4 năm so với chỉ tiêu quốc gia.
Cuộc vận động xây dựng “Gia đình hiếu học” do Hội Khuyến học tổ chức đã phát triển thành một phong trào rộng khắp. Gần 200.000 gia đình đăng ký phấn đấu trở thành “Gia đình hiếu học”. Từ 51.046 gia đình đã được công nhận đạt tiêu chuẩn “Gia đình hiếu học” vào năm 2007, đến cuối quí 2/2009 trên toàn tỉnh có hơn 286.000 gia đình đăng ký xây dựng gia đình hiếu học và đã công nhận được hơn 122.000 gia đình đạt 3 tiêu chí “ Gia đình hiếu học”. Việc làm tốt phong trào xây dựng gia đình hiếu học đã có tác động sâu sắc đến việc nâng cao chất lượng giáo dục, hạn chế học sinh bỏ học, chống việc ngồi sai lớp mà hiện nay toàn ngành giáo dục đang tập trung thực hiện.
Với những thành tích nổi bật, ngành giáo dục và đào tạo Tây Ninh đã được Nhà nước khen tặng hai Huân chương Lao động hạng ba cho toàn ngành. 32 thầy cô giáo được tặng danh hiệu nhà giáo ưu tú, gần 6000 thầy cô giáo được tặng Huy chương Vì sự nghiệp giáo dục. Nhiều thế hệ học sinh Tây Ninh đã trở thành những nhà khoa học, những kỹ sư, công nhân có tay nghề góp phần vào xây dựng đất nước, xây dựng quê hương Tây Ninh ngày thêm giàu đẹp.
PV